Sau tuyên bố của Tư lệnh lục quân và là Thủ tướng tạm quyền Thái Lan Prayuth Chan-ocha, ngày 25-5, Thượng viện Thái Lan, cơ quan lập pháp cuối cùng của nước này, đã bị giải thể, đưa quân đội Thái Lan trở thành lực lượng nắm toàn quyền hành pháp và lập pháp.
NCPO làm chủ tình hình
Tất cả các hoạt động hành pháp và lập pháp hiện nay đang thuộc về Hội đồng quốc gia vì hòa bình và trật tự (NCPO) do quân đội thành lập sau đảo chính. Theo The Nation, quyết định giải tán Thượng viện sẽ mở đường cho việc thành lập hội đồng lập pháp quốc gia có chức năng giống Quốc hội và sẽ soạn thảo Hiến pháp mới. Trước đó, có nhiều thông tin cho rằng Thượng viện sẽ bầu thủ tướng mới. Ông Prayuth nói với các nhà ngoại giao rằng sẽ thiết lập hội đồng lập pháp. Việc soạn thảo hiến pháp mới sẽ diễn ra đồng thời với một kế hoạch chi tiết cải cách quốc gia. NCPO cũng đã cách chức Cảnh sát trưởng quốc gia Adul Saengsingkaew, Tổng giám đốc Cục Điều tra đặc biệt Tarit Pengdit, và Thư ký thường trực Bộ Quốc phòng Nipat Thonglek. Họ sẽ được chuyển giao cho văn phòng của thủ tướng tạm quyền.
Biểu tình tại Bangkok phản đối đảo chính.
Trong một động thái được xem là gây sức ép với chính quyền quân sự Thái Lan, ngày 25-5, Mỹ tuyên bố hủy cuộc tập trận quân sự chung với Thái Lan. Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Mỹ, Chuẩn đô đốc John Kirby, cho biết: “Dù chúng tôi có mối quan hệ quân sự lâu dài và xây dựng với Thái Lan nhưng các nguyên tắc về dân chủ và luật pháp của Mỹ đòi hỏi chúng tôi xem xét lại các trợ giúp quân sự và hợp tác”. Cuộc tập trận nói trên mang tên “Phối hợp huấn luyện và sẵn sàng chiến đấu trên biển” (CARAT), nằm trong chuỗi hoạt động giữa Hải quân Mỹ cùng hải quân 8 nước trong khu vực nhằm tăng cường hợp tác. Cuộc tập trận ước tính có sự tham gia của 700 lính Mỹ, bắt đầu hôm 19-5 và dự kiến kết thúc vào ngày 27-5 tới. Ông John Kirby cho biết Mỹ cũng hoãn chuyến thăm Thái Lan dự kiến trong tháng 6 của Tư lệnh Thái Bình Dương của Mỹ, Đô đốc Harry Harris và chuyến thăm của quan chức quân đội Thái Lan đến Bộ Chỉ huy Thái Bình Dương của quân đội Mỹ ở Hawai. Lầu Năm Góc yêu cầu quân đội Thái Lan chấm dứt đảo chính, khôi phục các vị trí dân sự theo những nguyên tắc dân chủ và luật pháp, đồng thời đe dọa có thêm các biện pháp cắt giảm quan hệ hai bên.
Hòa giải thất bại
Trong lúc này, hàng chục lãnh đạo của đảng Puea Thai, lực lượng áo đỏ và Ủy ban Cải cách dân chủ nhân dân vẫn đang bị tạm giữ trong một căn cứ quân sự ở cố đô Ayutthaya. Tất cả những người này chưa tìm được tiếng nói chung ngoài việc yêu cầu giới quân sự phóng thích họ càng sớm càng tốt. Ngoài một số người bị bệnh có thể được trả tự do sớm, số còn lại có thể sẽ bị giữ trong vòng 5 ngày nữa.
Bên ngoài, đã bắt đầu có nhiều nhóm biểu tình chống đảo chính và kêu gọi phục hồi dân chủ. Giới phân tích tình hình Thái Lan cho rằng, nếu để tình trạng hiện nay kéo dài, lực lượng đảo chính sẽ càng khó khăn hơn khi đối mặt với sức ép từ người biểu tình trong nước cũng như dư luận quốc tế. Ngoài ra, việc ổn định kinh tế cũng là một nhu cầu bức bách. Để không ảnh hưởng đến việc thu hút du khách, cơ quan du lịch Thái Lan đã kêu gọi sớm thành lập chính phủ. Phát biểu với báo The Nation, Phó Chủ tịch Hội đồng Du lịch Thái Lan (TCT) Pornthip Hirunkate cảnh báo: “Thái Lan cần có một chính phủ càng sớm càng tốt, nếu không sẽ không có ai du lịch tới Thái Lan và tác động tiêu cực sẽ lớn hơn”. Theo ông Pornthip, đã có hơn 50 quốc gia và vùng lãnh thổ cảnh báo công dân tránh du lịch đến Thái Lan và trong số đó, Hồng Công (Trung Quốc) cảnh báo ở mức cao nhất. Để ngăn chặn đà suy giảm du khách, một số hãng hàng không Thái Lan đã không thu phí cho những ai chuyển đổi chuyến bay hoặc trả tiền lại cho những ai hủy chuyến bay từ nay đến hết ngày 31-5.
THỤY VŨ (tổng hợp)
