Ngày 11-6, vòng đàm phán lần thứ sáu giữa Nga và Ukraine nhằm giải quyết cuộc tranh cãi về giá bán khí đốt đã kết thúc mà không mang lại kết quả nào. Giám đốc điều hành tập đoàn Gazprom Alexei Miller cho biết đã kéo dài thời hạn thanh toán nợ cho Ukraine thêm 7 ngày (đến ngày 16-6) để duy trì các cuộc đàm phán mang tính xây dựng.
Thủ tướng Ukraine Arseniy Yatsenyuk từ chối đề xuất của Nga giảm 100 USD/1.000 m³ khí đốt.
Ukraine ra điều kiện để trả nợ khí đốt
Thủ tướng Ukraine Arseniy Yatsenyuk ngày 11-6 cho biết, Nga đã đề nghị giảm 100 USD/1.000m³ xuống còn 385 USD/1.000m³ khí đốt cho Ukraine, song Kiev đã từ chối đề xuất trên và đang tìm kiếm một sự thay đổi chính thức liên quan đến tỷ giá trong bản hợp đồng của hai bên. Hãng tin Interfax dẫn lời Bộ trưởng Năng lượng Ukraine Yuri Prodan khẳng định, Kiev sẽ không trả khoản nợ khí đốt cho Nga cho đến khi “đạt được một thỏa thuận toàn diện” về giá cả.
Ukraine kiên quyết đạt được những thay đổi trong bản hợp đồng giữa công ty khí đốt quốc doanh Naftogaz và nhà sản xuất Gazprom của Nga, theo đó Kiev được trả tiền khí đốt theo giá thị trường. Chính quyền Kiev cho rằng mức giá khí đốt mà Mátxcơva bán cho Ukraine năm 2014 (485,5 USD/1.000m³) là quá cao và chỉ chấp nhận thanh toán với giá bằng khoảng 60% mức Mátxcơva yêu cầu (268,5 USD/1.000m³). Ủy viên năng lượng của EU Guenther Oettinger trong vai trò trung gian đàm phán đánh giá bất đồng về giá như trên sẽ còn phải thảo luận trong vài ngày tới. Ông G. Oettinger cũng từng đề xuất một mức giá mà ông cho là hợp lý (từ 350USD đến 390 USD/1.000m³), gần với mức mà Nga đề xuất và quy định lịch trình thanh toán nợ rõ ràng hơn mà Ukraine có trách nhiệm tuân thủ. Trước đó, Nga đã đặt thời hạn cho Ukraine đến 6 giờ GMT ngày 10-6 phải thanh toán một phần trong số gần 4,5 tỷ USD tiền nợ, nhưng đã rút lại thời hạn này sau khi các quan chức nói rằng cuộc đàm phán do Ủy ban châu Âu (EC) làm trung gian sẽ tiếp tục.
EU viện trợ thêm tài chính
Châu Âu, đặc biệt là những quốc gia Đông Âu, đã bày tỏ sự quan ngại sâu sắc về việc không đi đến thỏa thuận trong cuộc đàm phán này. Một khi Ukraine đã bị cắt khí đốt thì nguồn cung năng lượng từ Nga đến các nước châu Âu cũng bị ảnh hưởng nặng nề và với một nền kinh tế đang trên đà hồi phục của EU, sự thiếu hụt năng lượng sẽ dẫn đến những thiệt hại đáng tiếc.
Mặc dù EU cho rằng họ đã có những biện pháp chuẩn bị trong tình huống nguồn cung năng lượng của Nga bị cắt giảm hoặc biến động, nhưng ngay trước khi vòng đàm phán thứ 6 diễn ra, Ủy ban châu Âu (EC) đã quyết định tăng thêm 500 triệu EUR hỗ trợ Ukraine trong khuôn khổ chương trình hỗ trợ tài chính vĩ mô (MFA II) mới cho Ukraine. Như vậy, tổng tài trợ của EU cho Ukraine sẽ tăng từ 2,6 tỷ EUR lên 3,2 tỷ EUR trong 10 năm. Khoản tài trợ bổ sung sẽ được giải ngân vào ngày 17-6 tới.
MFA II được thực hiện song song với chương trình MFA I trị giá 610 triệu EUR đã được phê chuẩn trước đó. Theo Chủ tịch EC Manuel Barroso, việc EU hỗ trợ tài chính cho Ukraine nhằm mục đích giải quyết một số vấn đề tài chính cấp thiết, trong đó ưu tiên thanh toán khoản nợ mua khí đốt của Nga trong thời gian qua. Các chương trình hỗ trợ tài chính vĩ mô MFA I và MFA II được Ủy ban châu Âu thông qua trong Hội nghị thượng đỉnh mùa xuân 2014 nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho Ukraine tháo gỡ những bất đồng về giá khí đốt với Nga cũng như góp phần đảm bảo sự ổn định an ninh năng lượng của EU.
HẠNH CHI (tổng hợp)
