TPHCM hiện có 49 HTX dịch vụ nông nghiệp kiểu mới hoạt động trong các lĩnh vực cung ứng vật tư nông nghiệp, tiêu thụ sản phẩm, sản xuất rau an toàn, hoa lan, cây kiểng, thủy sản, chăn nuôi, chế biến, tiểu thủ công nghiệp, kinh doanh dịch vụ tổng hợp... Trong đó, 6 HTX (chiếm 12,25%) chuyên sản xuất và tiêu thụ rau an toàn. Nổi bật trong việc tham gia sản xuất và tiêu thụ rau sạch có lẽ HTX Rau sạch Thỏ Việt (Củ Chi) là nhân tố tích cực bất ngờ xuất hiện.
Mua rau HTX Nông nghiệp Thỏ Việt tại Co-opMart Cống Quỳnh. Ảnh: KIM NGÂN
Hợp tác xã Rau sạch Thỏ Việt với hơn 100 xã viên ở nhiều địa bàn khác nhau, từ TPHCM đến tận Lâm Đồng. Trong đó, những xã viên ở Thái Mỹ (Củ Chi) chuyên canh tác về rau củ quả, xã viên thuộc các xã Trung Lập Hạ, Tân Phú Trung (Củ Chi), Vĩnh Lộc A, Vĩnh Lộc B (Bình Chánh) chuyên canh rau ăn lá, HTX còn liên kết với nông dân ở Bảo Lộc (Lâm Đồng) cung cấp loại rau ôn đới theo tiêu chuẩn VietGAP cho thị trường TPHCM. Theo anh Phạm Thiết Hòa, Giám đốc Trung tâm Tư vấn và hỗ trợ nông nghiệp TP - TTTVHTNN), đây là HTX chuyên sản xuất và cung cấp rau sạch theo tiêu chuẩn VietGAP, tổ chức không theo địa giới hành chánh, rất linh hoạt trong nghiệp vụ kinh doanh, là đơn vị được Sở Nông nghiệp - Phát triển nông thôn và Liên hiệp HTX mua bán TP (Co.opMart) xây dựng điểm đầu tư ứng vốn, mở rộng sản xuất rau an toàn đúng chuẩn nhằm cung cấp thường xuyên sản phẩm cho hệ thống siêu thị trên địa bàn TP.
Từ năm 2005 đến nay, TPHCM có 6 HTX và 1 liên tổ chuyên sản xuất rau sạch được thành lập, 1 HTX đã giải thể, 1 HTX SX cầm chừng, còn lại đang lựng chựng do đầu ra bị hạn chế, các hợp đồng tiêu thụ chỉ 5%-10% so với công suất, do giá thành rau VietGAP cao nên thị trường chưa chấp nhận. Theo bà Bùi Thị Hạnh Thu, Phó Tổng giám đốc Saigon Co.op, sắp tới các loại rau củ quả bày bán trong hệ thống Co.opMart sẽ thống nhất theo tiêu chuẩn VietGAP. Saigon Co.op cam kết tiêu thụ hàng nông sản của các HTXNN trên địa bàn TP, cũng như có kế hoạch đầu tư ứng vốn sản xuất để các HTX có thêm điều kiện vào hệ thống siêu thị Co.opMart và Co.opFood. Theo thống kê, nhu cầu tiêu thụ rau xanh của người dân TP khoảng 2.800 tấn/ngày, khả năng sản xuất tại TP chỉ đáp ứng khoảng 30% nhu cầu, nên việc hỗ trợ tạo điều kiện để mở rộng diện tích sản xuất rau sạch theo tiêu chuẩn VietGAP tại TP là việc mà đơn vị quan tâm như HTXNN Ngã 3 Giồng, HTXNN Phước An, HTX Rau sạch Thỏ Việt và Liên tổ sản xuất rau an toàn Tân Phú Trung thực hiện cam kết trên.
Theo Chủ nhiệm HTX Rau an toàn Thỏ Việt Nguyễn Thị Ánh Ngọc, việc trồng rau VietGAP phải đáp ứng nhiều yêu cầu kỹ thuật nên chi phí đầu tư sản xuất cao. Để nông dân an tâm trồng rau VietGAP, điều cần thiết là lo cho được đầu ra với giá cả hợp lý để nông dân có lời, từ đó gia tăng sản xuất. Ông Phạm Thiết Hòa, Giám đốc TTTVHTNN TPHCM cho biết thêm, theo quy định của Bộ NN-PTNT, đến cuối 2010, mô hình VietGAP sẽ áp dụng cho tất cả hợp tác xã, doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực rau quả; giai đoạn 2011 sẽ phổ cập đến hộ gia đình trồng rau. Đối với TPHCM, hiện có trên 20ha rau ở sáu hợp tác xã được cấp VietGAP, dự kiến đến cuối năm sẽ nâng lên gần 100ha. Kinh nghiệm để rau sạch theo tiêu chuẩn VietGAP tiêu thụ được đòi hỏi việc quảng bá, giới thiệu sản phẩm mạnh hơn, với nhiều phương pháp linh hoạt hơn. Ban đầu để các sản phẩm rau VietGAP của Thỏ Việt bán được tại chợ Văn Thánh (quận Bình Thạnh), HTX chấp nhận bán ký gởi cho tiểu thương tại chợ, nếu tiểu thương bán không được HTX lấy về. Ban đầu các sản phẩm của HTX bán không được, nhưng sau một thời gian người tiêu dùng nhận biết được sự khác biệt giữa rau đạt tiêu chuẩn VietGAP như bao bì đẹp, thời gian bảo quản lâu, mùi vị tốt so với những sản phẩm khác, tình hình tiến triển tốt hơn.
Trong lần tham quan tìm hiểu tình hình hợp tác hóa nông nghiệp TPHCM, ông Nguyễn Minh Quang, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT nhận xét, HTX Thỏ Việt là loại hình hợp tác mới, không bị ràng buộc về địa giới hành chánh, biết cách sản xuất kinh doanh phù hợp với xu thế hiện nay phục vụ tốt chương trình rau an toàn của TP. Cần nhân rộng kiểu làm ăn này.
Đặng Văn Thành
