Ngày 12-2 theo giờ địa phương, Tổng thống Barack Obama đã đọc Thông điệp liên bang hàng năm trước lưỡng viện Quốc hội Mỹ. Theo đó, vấn đề củng cố đà phục hồi kinh tế được Tổng thống Obama xác định là ưu tiên số một trong nhiệm kỳ 2, tiếp đến sẽ cải cách luật nhập cư, kiểm soát súng đạn, cắt giảm chi tiêu để giảm thâm hụt ngân sách...
Tìm kiếm hàng triệu việc làm
Tổng thống Obama cam kết sớm hoàn tất đàm phán về Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) và sẽ bước vào các cuộc đàm phán ký kết Hiệp định thương mại tự do với đối tác lớn nhất là Liên minh châu Âu (EU), bởi điều đó sẽ mang lại hàng triệu việc làm thu nhập cao cho người dân Mỹ. Theo ông, thúc đẩy tăng trưởng và việc làm sẽ là “Ngôi sao Phương Bắc dẫn dắt các nỗ lực của chúng ta”. Kế hoạch kinh tế chi tiết của Obama có một điểm tương tự như ông đã cam kết trong chiến dịch tranh cử năm ngoái: tạo ra một triệu việc làm khối sản xuất chế tạo trong nhiệm kỳ 2.
Thông điệp liên bang được đưa ra trong bối cảnh mâu thuẫn giữa hai đảng Dân chủ và Cộng hòa tại Quốc hội trở nên gay gắt hơn bao giờ hết. Hàng loạt đề xuất và sáng kiến của Tổng thống Obama nhằm phục hồi kinh tế để tạo thêm nhiều việc làm, giúp giảm tỷ lệ thất nghiệp hiện vẫn ở mức cao (7,9% trong tháng 1-2013) nhiều lần bị phe Cộng hòa phản đối.
Thượng nghị sĩ Marco Rubio, ứng cử viên tổng thống tiềm năng năm 2016 được đảng Cộng hòa chọn làm người phát ngôn, cho rằng giải pháp tăng thuế và giảm thâm hụt chi tiêu sẽ gây tổn thương các gia đình trung lưu. Ông Rubio mô tả Tổng thống Obama là căn nguyên gây ra những khó khăn mà nước Mỹ hiện đang phải đương đầu, trong đó có chính sách vay nhiều để chi nhiều, chất gánh nặng nợ nần lên vai các thế hệ tương lai của nước Mỹ.
Tổng thống Obama đọc thông điệp liên bang trước Quốc hội Mỹ.
Tránh giảm ngân sách quốc phòng
Thông điệp liên bang của Tổng thống Mỹ được đọc chỉ vài giờ sau khi Bình Nhưỡng thử hạt nhân lần thứ 3. Về chính sách đối ngoại, Tổng thống Obama tuyên bố sẽ cùng các đồng minh có “hành động cứng rắn” trước “các hành vi khiêu khích” của CHDCND Triều Tiên. Về tình hình tại Afghanistan, ông Obama cam kết sẽ rút về nước 34.000/66.000 lính Mỹ vào năm tới.
Mặc dù trong thông điệp liên bang, Tổng thống Obama kêu gọi Quốc hội Mỹ tránh tình trạng cắt giảm ngân sách bắt buộc dành cho chiến lược trở lại châu Á - Thái Bình Dương, nhưng giới quan sát cho rằng có khả năng Mỹ buộc phải cắt giảm ngân sách từ tháng 3, nếu hai đảng Dân chủ và Cộng hòa không thể thống nhất về các biện pháp cải cách ngân sách. Điều này có thể buộc Hải quân Mỹ trì hoãn kế hoạch chuyển trọng tâm chiến lược sang khu vực châu Á - Thái Bình Dương, vì việc cắt giảm ngân sách có thể buộc Lầu Năm Góc phải cắt giảm kế hoạch mua sắm máy bay trực thăng, giảm 1/3 số ngày hoạt động của tàu chiến và tần suất bay tại Thái Bình Dương, đồng thời sẽ ảnh hưởng tới quan hệ hợp tác quốc phòng Mỹ - Nhật và kế hoạch tăng cường quốc phòng của Nhật Bản.
Về đối nội, Tổng thống Obama cũng đã ký một sắc lệnh hành pháp nhằm bảo vệ tốt hơn các cơ sở quan trọng trước sự xâm nhập của tin tặc. Ông Obama nêu rõ nước Mỹ đang phải đối mặt với “hiểm họa ngày càng tăng từ các vụ tấn công mạng”.
Theo giới quan sát, thông điệp liên bang lần này được nhìn nhận là đầy tham vọng và nước Mỹ vẫn đang đứng trước những thách thức lớn như tăng đầu tư của chính phủ; cải cách chế độ nhập cư để tạo điều kiện cho 11 triệu người nhập cư bất hợp pháp có thể trở thành công dân Mỹ; tăng cường kiểm soát việc kinh doanh và sở hữu súng đạn… Hai viện quốc hội cần hợp tác nhằm tìm kiếm quan điểm và giải pháp chung để giải quyết những thách thức này.
HẠNH CHI (tổng hợp)
