(SGGPO).- Sau vụ đánh bom sân bay và ga tàu điện ngầm Brussels, báo Pháp Le Monde cho biết ADN của một trong những kẻ khủng bố đã được tìm thấy tại hiện trường. ADN cũng đã được tìm thấy ở các áo khoác đánh bom tự sát trong vụ tấn công khủng bố Paris vào tháng 11-2015. Làm thế nào các nhà điều tra thu thập chứng cứ ADN từ những vụ nổ bom như thế?
"Không dễ dàng. Nhưng không phải là không thể", David Foran, Giám đốc Chương trình khoa học pháp y tại Trường Tư pháp hình sự, Đại học Bang Michigan, Mỹ, nói với The Verge.
Sau các vụ nổ bom như thế, bước đầu tiên là thu thập tất cả mọi vật tại hiện trường có thể liên quan cuộc tấn công. Trong vụ đánh bom Brussels, các vật này có thể bao gồm các mảnh thiết bị nổ, đinh vít được sử dụng làm mảnh bom, va li và xe đẩy hành lý mà các nghi phạm đã sử dụng như camera an ninh sân bay đã ghi nhận.
Hai nghi phạm đánh bom tự sát Najim Laachraoui (trái) và Ibrahim el-Bakraoui trong hình ảnh từ camera an ninh sân bay Zaventem sáng 22-3-2016. Ảnh do cảnh sát Liên bang Bỉ công bố.
Bước thứ hai là mang tất cả những vật thu thập được đến phòng thí nghiệm và lau chúng để thu thập mọi dấu vết ADN còn sót lại. Bước này khó khăn vì ADN có thể bị nhiệt phá hủy. "ADN sẽ cháy, như bất kỳ phần nào của cơ thể có thể cháy. Nó không như ngọn lửa trực tiếp", Foran nói.
Bằng chứng ADN thu thập từ các thiết bị nổ thường không có chất lượng cao. Chủ yếu đó là các dấu vân tay của bất cứ ai đã xử lý quả bom và các các vật chứa, như va li và ba lô đặt thiết bị nổ. Các dấu vân tay bị nhiệt xóa đi khá dễ vì hình thành từ chất nhờn trên bề mặt da. Nhưng các dấu vân tay thường chứa các tế bào da mà cơ thể liên tục đào thải. Các dấu vân tay dễ bị mờ đi nhưng các tế bào da bền hơn. Các tế bào da này được các nhà điều tra sử dụng để thu thập chứng cứ ADN, nhưng không có chất lượng cao vì các tế bào đã chết nên ADN có khả năng bị suy thoái.
Theo Foran, khó khăn hơn khi các vật thu thập từ hiện trường vụ nổ là một hỗn hợp ADN của nhiều người, cả nạn nhân lẫn thủ phạm. Thách thức lúc đó là phải tách biệt ADN để xác định một hay nhiều nghi phạm. "Như đổ 4 màu sơn khác nhau vào một cái lọ và khuấy lên. Không thể phân biệt chúng". Khả năng thành công sẽ tăng khi các nhà điều tra đã có mẫu ADN của các nghi phạm có thể và sử dụng mẫu đó để phân biệt nhiều dấu vết ADN khác.
Khi các nhà điều tra có thể tập trung vào một mẫu ADN, bước cuối cùng là nhập mẫu đó vào cơ sở dữ liệu để xem nó khớp với mẫu ADN nào đã có.
Nhờ chứng cứ ADN tìm thấy tại sân bay Brussels, các nhà điều tra Bỉ đã xác định một trong những nghi phạm là Najim Laachraoui, công dân Bỉ 24 tuổi sinh tại Morocco, đã chết trong vụ tấn công sân bay Brussels. Không rõ cách các nhà điều tra đã có được mẫu ADN gốc của Laachraoui, nhưng nó khớp với chứng cứ ADN tìm thấy không chỉ trên các áo khoác đánh bom tự sát sử dụng ở Paris, mà cả chứng cứ ADN tìm thấy trong 2 ngôi nhà ở Bỉ.
Trong ngôi nhà ở quận Schaerbeek, Brussels, các nhà điều tra còn tìm thấy dấu vết TATP, một chất nổ đặc trưng của nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng sử dụng ở châu Âu.
GIA HY
