Tại TPHCM vừa diễn ra cuộc hội thảo với chủ đề “Tăng cường hoạt động phục vụ thiếu nhi trong hệ thống thư viện công cộng” do Bộ VH-TT-DL tổ chức với mục đích xây dựng nền tảng văn hóa đọc từ những bạn đọc trẻ em.
Hoạt động cầm chừng
Theo Bộ VH-TT-DL, trừ tỉnh Hậu Giang từ năm 2008 đến nay không tổ chức thư viện thiếu nhi, gần như mỗi tỉnh đều có thư viện thiếu nhi.
Ước tính, toàn hệ thống thư viện thiếu nhi cấp tỉnh có hơn 1 triệu bản sách. Chi phí bổ sung sách dành cho thư viện thiếu nhi bình quân chiếm 15% chi phí của thư viện công cộng.
Hoạt động thư viện thiếu nhi còn hạn chế nên trẻ em chọn đọc sách tại các nhà sách.
Theo đánh giá của Bộ VH-TT-DL, hiện nay đã hình thành một mạng lưới thư viện phục vụ thiếu nhi trong đó hệ thống thư viện công cộng nhà nước giữ vai trò nòng cốt. Ở một số nơi, hệ thống thư viện thiếu nhi hoạt động khá linh hoạt như thư viện thiếu nhi Hà Nội, TPHCM tổ chức xe đọc sách di động, trong khi Nghệ An, Vĩnh Long thực hiện mô hình túi sách ông bà… Ngoài ra còn có một số thư viện thiếu nhi do tư nhân xây dựng cũng góp phần hỗ trợ văn hóa đọc cho thiếu nhi.
Tuy nhiên, trên thực tế lượng thiếu nhi đến thư viện còn ít, nhiều thư viện hoạt động cầm chừng hoặc gần như không hoạt động.
Kiếm đâu mặt bằng và thủ thư?
Một trong những nguyên nhân khiến nhiều thư viện thiếu nhi hoạt động èo uột là thiếu sự quan tâm của cơ quan chủ quản. Nhiều thư viện không có cơ sở hạ tầng, thư viện thiếu nhi bị dời hết nơi này đến nơi khác thậm chí phải chia sẻ mặt bằng, vốn đã nhỏ hẹp, với các đơn vị khác.
Điển hình như thư viện huyện Cát Tiên, tỉnh Lâm Đồng phải mượn trụ sở của đài phát thanh nên suốt 5 năm qua, thư viện chỉ có khoảng 1.200 lượt bạn đọc. Nhiều thư viện khác có mặt bằng nhưng do nằm ở miền núi, địa bàn rộng, việc di chuyển từ chỗ bạn đọc đến thư viện mất nhiều thời gian nên cũng khó thu hút độc giả.
Các thư viện thiếu nhi còn gặp nhiều khó khăn về nhân lực khi nghiệp vụ thủ thư đòi hỏi cả những kỹ năng về sinh hoạt với thiếu nhi, nắm bắt tâm sinh lý các em. Thực tế cho thấy, nếu chỉ thuần túy quản lý sách sẽ tạo cảm giác khó gần cho các em.
Bà Nguyễn Thanh Xuân, Giám đốc Thư viện Cà Mau, cho biết các thư viện có sự lựa chọn sách tốt, hay nhưng lại bị các em chê là thiếu sách so với các tiệm cho thuê sách, thường có đủ dạng sách, kể cả loại sách không lành mạnh, kích động bạo lực, tình dục… Ở đây, vai trò của các bậc phụ huynh là hết sức quan trọng, cần hướng dẫn, đưa đón các em đến thư viện để chủ động tiếp cận nguồn sách hay, có ích.
TƯỜNG VY
