Sau gần 3 năm triển khai, chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM) tại TPHCM đang đi đúng hướng. 6 xã điểm ở 5 huyện Củ Chi, Hóc Môn, Bình Chánh, Cần Giờ và Nhà Bè đang tăng tốc cho kịp tiến độ. Để đánh giá đúng chất lượng nội dung xây dựng NTM, xã thí điểm của cả nước Tân Thông Hội (Củ Chi) sẽ tổng kết, sau đó đến các xã: Lý Nhơn (Cần Giờ), Nhơn Đức (Nhà Bè), Tân Nhựt (Bình Chánh), Xuân Thới Thượng (Hóc Môn) và xã Thái Mỹ (Củ Chi).
Nông dân huyện Củ Chi làm bàn ghế xuất khẩu từ tre. Ảnh: Cao Thăng
Còn nhiều thách thức
Tân Thông Hội - xã điểm ven đô xây dựng NTM - sau gần 3 năm triển khai đã đạt 16/19 tiêu chí. Nhiều khả năng Tân Thông Hội sẽ đạt đủ 19 tiêu chí đặt ra. Trong các xã xây dựng NTM của TPHCM, có thể nói đây là xã vững vàng nhất về mọi mặt. Trong đó, xã nhận được sự hưởng ứng tích cực nhiều đơn vị đầu đàn ở TPHCM đến tham gia đầu tư, tiêu thụ sản phẩm như SAGRI (Tổng Công ty Nông nghiệp Sài Gòn), SATRA (Tổng Công ty Thương mại Sài Gòn).
Theo ông Trần Văn Chí, Chủ tịch UBND xã Tân Thông Hội, điều kiện tiên quyết để giúp nâng cao thu nhập cho người dân địa phương một cách căn cơ là tăng cường nâng cao tỷ lệ lao động qua đào tạo, lựa chọn ngành nghề nhằm định hướng đào tạo theo lợi thế không gian vùng, để thúc đẩy chuyển dịch lao động nông nghiệp sang phi nông nghiệp.
Tuy nhiên, những xã có xuất phát điểm thấp như Nhơn Đức (đạt 12/19 tiêu chí), Lý Nhơn (9/19 tiêu chí) và Tân Nhựt (8/19 tiêu chí) thật sự là cả thách thức. Hiện Tân Nhựt đang làm hết sức để đạt thêm 3 tiêu chí vào cuối năm nay. Xã Lý Nhơn cố gắng đạt thêm 5 tiêu chí. Nhơn Đức thêm 3 tiêu chí. Theo nhận định, đến cuối năm 2012 không phải xã nào cũng có thể đạt hết các tiêu chí đề ra, đặc biệt là tiêu chí về thu nhập.
Ông Trần Văn Chí cho rằng, một số sản phẩm có đầu ra ổn định và lợi nhuận cao như bò sữa, hoa lan… cần vốn lớn, trong khi đó những loại hình nhanh thu hồi, vốn đầu tư thấp như ớt, cà tím, cải củ, rau… thị trường luôn biến động.
Sau khi đi tìm hiểu thực tế ở xã Tân Nhựt, ông Lê Huy Ngọ, nguyên Bộ trưởng Bộ NN-PTNT, thành viên Ban Chỉ đạo chương trình xây dựng NTM Trung ương, tỏ ra lo ngại về tiến độ thực hiện nếu như căn cứ vào thời gian phải hoàn thành. Tuy nhiên, ông tin tưởng về những chuyển đổi căn cơ từ các xã, bởi sự nhiệt tình của đội ngũ lãnh đạo trẻ, xông xáo, tỏ ra quyết tâm, biết đeo bám công việc trong quá trình thực hiện.
Chất lượng quy hoạch là nền tảng
Điều các xã quan tâm nhất hiện nay là đẩy nhanh tiến độ xây dựng các công trình đã được ứng vốn, đến cuối năm hy vọng có thể giải ngân hết số tiền đầu tư trong năm 2011, làm được vậy mới có cơ sở để đề xuất nhu cầu vốn tăng thêm vào năm 2012. Hầu hết việc ứng vốn và giải quyết các thủ tục đều diễn ra chậm nên thời gian còn lại để thực hiện thường gấp rút. Nếu không quản lý chặt dễ dẫn đến tình trạng chạy theo khối lượng hơn là chất lượng công trình.
Ông Phạm Văn Đông, Trưởng ban Kinh tế Ngân sách HĐND TPHCM, băn khoăn, lần khảo sát trước đó, nhiều xã chưa đạt tiêu chí về quy hoạch, nhưng chỉ thời gian ngắn sau đã đạt gần hết. Chất lượng quy hoạch là nền tảng cho các tiêu chí khác như tổ chức sản xuất, đào tạo, dạy nghề… những tiêu chí cốt lõi cho việc xây dựng NTM. Vì vậy, không vì chạy theo thành tích mà làm cho có.
Lý Nhơn là trường hợp đặc biệt về nâng cao thu nhập cho người dân nhờ vào cơ cấu sản xuất đa dạng đã đạt hơn 28 triệu đồng/người/năm, ngang với xã Tân Thông Hội. Lý Nhơn có điều kiện để tiếp tục nâng cao thu nhập cho người dân qua mô hình nuôi tôm (sú, thẻ chân trắng). Nếu trúng mùa, trúng giá, nông dân sẽ có thu nhập rất cao nhưng cũng đầy rủi ro nếu để xảy ra dịch bệnh.
Vì vậy để đảm bảo sự căn cơ, bền vững cho phát triển sản xuất, hệ thống thủy lợi phải hoàn chỉnh, đảm bảo việc lấy nước vào đầm nuôi, việc tiêu thoát nước phải riêng lẻ, tránh gây ô nhiễm nguồn nước, gây dịch bệnh cho tôm.
| |
Đỗ Công
