Thực hiện tốt việc tạm trữ lúa, gạo ở ĐBSCL

* Giá lúa bất ngờ sụt giảm

(SGGP). – Văn phòng Chính phủ vừa phát công văn thông báo ý kiến kết luận của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tại hội nghị về sản xuất và tiêu thụ lúa, gạo vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).

Theo đó, Thủ tướng yêu cầu các địa phương trong vùng cần tính toán, dự báo khả năng tiêu thụ nông sản để tránh tình trạng được mùa, rớt giá. Trước mắt, tổ chức thực hiện tốt các nhiệm vụ về tạm trữ lúa, gạo vụ đông xuân 2013 - 2014. Thủ tướng giao Bộ NN-PTNT thôn chủ trì, phối hợp với Hiệp hội Lương thực Việt Nam và các địa phương trong vùng ĐBSCL theo dõi sát tình hình, thường xuyên đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện mua tạm trữ lúa, gạo vụ đông xuân 2013 - 2014, bảo đảm đúng quy định; báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, điều chỉnh kịp thời trong trường hợp cần thiết.

Hiệp hội Lương thực Việt Nam rà soát, lựa chọn các doanh nghiệp có đủ năng lực tài chính và hệ thống kho chứa để thực hiện thu mua tạm trữ lúa, gạo vụ đông xuân 2013 - 2014 theo đúng quy định. Phối hợp với Bộ NN-PTNT nông thôn xây dựng cơ cấu giống lúa theo từng vụ, từng vùng phù hợp với yêu cầu thị trường xuất khẩu. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chỉ đạo các ngân hàng thương mại tham gia thực hiện tốt việc cho vay mua tạm trữ lúa, gạo vụ đông xuân 2013 - 2014; tiếp tục cơ cấu lại nợ cho người nuôi tôm, cá tra gặp khó khăn, vay xây dựng kho chứa lúa, gạo; xem xét miễn, giảm lãi suất đối với khách hàng không còn khả năng trả nợ do các nguyên nhân khách quan, bất khả kháng như thiên tai, dịch bệnh, mất mùa; sớm xây dựng chương trình thí điểm cho vay đối với các mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp, ứng dụng công nghệ cao và thúc đẩy xuất khẩu các sản phẩm nông nghiệp.

Trước đó, Thủ tướng đã quyết định mua tạm trữ 1 triệu tấn gạo trong vụ đông xuân năm 2013 - 2014 ở ĐBSCL từ ngày 15-3 đến hết ngày 30-4-2014. Các ngân hàng thương mại sẽ cho vay mua tạm trữ lúa, gạo trong thời gian tối đa 6 tháng kể từ ngày 20-3 đến hết ngày 20-9-2014; mức lãi suất cho vay tối đa 7%/năm. Ngân sách nhà nước sẽ hỗ trợ 100% lãi suất tiền vay mua lúa, gạo tạm trữ với thời gian hỗ trợ lãi suất tối đa là 4 tháng kể từ ngày 20-3 đến hết ngày 20-7-2014. Bên cạnh vấn đề tạm trữ gạo, Thủ tướng yêu cầu tiến tới gieo trồng giống lúa theo đơn đặt hàng của doanh nghiệp, khuyến khích tối đa ứng dụng KHCN vào sản xuất nông nghiệp...

* Theo ghi nhận của PV Báo SGGP sau khi Thủ tướng Chính phủ đồng ý cho tiến hành thu mua tạm trữ 1 triệu tấn gạo, giá lúa hàng hóa đã tăng lên theo chiều hướng có lợi cho nông dân. Sở NN-PTNT các tỉnh ĐBSCL cho biết, từ giữa tháng 3 đến giữa tháng 4-2014 sẽ vào cao điểm thu hoạch lúa đông xuân, vì vậy nhiều hộ kỳ vọng giá lúa tăng nhằm ổn định thu nhập để tái đầu tư cho vụ hè thu. Thế nhưng, vài ngày gần đây giá lúa bỗng nhiên đảo chiều sụt giảm trở lại. Chiều 26-3, thương lái ở Bạc Liêu, Hậu Giang, Kiên Giang… mua lúa tươi loại thường chỉ còn 4.100 - 4.200 đồng/kg; lúa tươi hạt dài 4.500 - 4.600 đồng/kg… bình quân giảm khoảng 200 đồng/kg so với lúc mới triển khai mua tạm trữ. Nguyên nhân khiến lúa giảm giá là do các doanh nghiệp xuất khẩu gạo hạn chế mua vào, bởi hợp đồng xuất khẩu khó khăn; trong khi đó, nguồn nguyên liệu đang dồi dào làm cho giá lúa giảm. Mặt khác, dù chủ trương thu mua tạm trữ 1 triệu tấn gạo có hiệu lực, nhưng các ngành chức năng, doanh nghiệp… triển khai chậm đã ảnh hưởng tới việc tiêu thụ lúa gạo ở ĐBSCL.

Thêm vấn đề đáng lo ngại là một số doanh nghiệp bao tiêu trong mô hình “cánh đồng lớn” đã từ chối thu mua lúa với nhiều nguyên nhân khác nhau làm cho nông dân bức xúc. Tại Đồng Tháp, sau khi Công ty Docimexco ký hợp đồng với 7 HTX ở huyện Tân Hồng bao tiêu 746ha lúa đông xuân của 210 hộ, nhưng đến ngày thu hoạch thì công ty tìm nhiều lý do để “bẻ kèo” không mua lúa. Mới đây, HTX Nông nghiệp Bình Minh ở xã Bình Tấn (huyện Thanh Bình, Đồng Tháp) cũng bị một doanh nghiệp ở TPHCM từ chối mua lúa, dù doanh nghiệp này ký hợp đồng bao tiêu 100ha lúa chất lượng cao, với giá cao hơn thị trường 100 đồng/kg. Lý do mà doanh nghiệp đưa ra là đề nghị dời thời gian thu hoạch sang những ngày đầu tháng 4, trong khi cuối tháng 3-2014 là lúa đã tới ngày thu hoạch. Do đó nông dân không đồng ý bởi kéo dài ngày thu hoạch sẽ khiến lúa bị chín rục gây thiệt hại. Cuối cùng nhiều hộ đành tìm thương lái bên ngoài để bán lúa với giá thấp…

LÂM NGUYÊN - NGUYỄN THANH