Mở đầu năm mới 2012 thật “đại hỷ” với nhà thơ Đinh Thị Như Thúy, khi cùng lúc chị đoạt hai giải thưởng uy tín: Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 2011 với tập thơ Ngày linh hương nở sáng và Giải nhất cuộc thi Thơ ca và nguồn cội với bài thơ Nơi ngày đông gió thổi.
Nhà thơ Hữu Thỉnh, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam trao Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 2011 cho nhà thơ Đỗ Doãn Phương, nhà thơ Đinh Thị Như Thúy và nhà văn Đình Kính (từ trái sang).
Đinh Thị Như Thúy sinh trưởng ở Thừa Thiên - Huế, tốt nghiệp Đại học Sư phạm, lên dạy học và sống ở vùng miền núi Krông Pắc thuộc tỉnh Đắc Lắc. Ở giữa tuổi tứ tuần, người phụ nữ gốc cố đô đã thực sự “Tây Nguyên hóa” với nước da ngăm săn chắc, gương mặt góc cạnh và cương nghị, cùng một phong thái mang vẻ đẹp huyền bí của Tây Nguyên.
Dù vùng đất mới Tây Nguyên không phải nơi “chôn nhau cắt rốn” nhưng nó lại là nguồn cảm hứng chủ đạo trong thơ Đinh Thị Như Thúy, từ tập Cùng đi qua mùa hạ (2005), Phía bên kia cây cầu (2007) cho đến Ngày linh hương nở sáng (2011).
Nguồn cảm hứng chủ đạo ở đây không phải Như Thúy chăm chăm viết về Tây Nguyên, mà Tây Nguyên rộng lớn, hay thu lại là thị trấn Krông Pắc nơi chị đang sinh sống, và chi tiết hơn là cái khu vườn nhỏ nơi chị và gia đình đang trú ngụ, đã trở thành điểm khơi mở xúc cảm thăng hoa, mạch thơ dâng trào.
Chị lần theo từng cảm xúc của khu vườn và chờ đợi. Một sự chờ đợi ở tư thế chủ động để đối thoại với thế giới bên ngoài bằng ngôn ngữ thơ. Ấy cũng là cái tâm thế xuyên suốt trong tập Ngày linh hương nở sáng. Một tâm thế cô đơn tột cùng mà cũng tự do tột cùng, tự do như ngọn gió đầy quyến rũ: “Đêm thẫm tối dịu dàng chỉ có gió là tự do trong khu vườn rộng, gió đi qua những hàng rào kết bằng các loài dây leo tóc tiên bìm bìm hoàng dã thảo, những níu giữ nơi này thật nồng nàn da diết nhưng cũng đành buông bỏ không sao thắt buộc được vì tự do đồng nghĩa với gió, gió đi qua các vòm cây đi qua những bông hoa để được tặng những hương thơm mà gió sẽ đánh mất ngay trên đường, gió là vậy có vẻ như nồng nhiệt nhưng lại rất ơ hờ vô tâm…” (Và… gió đêm lại đến).
Gió ở đây dường như đã nhập thân hóa thành bản ngã của thi sĩ!
Đã lạc vào khu vườn thơ Đinh Thị Như Thúy, thật khó dứt ra được. Một khu vườn bình thường mà lại khác thường, gần gũi mà mới lạ, đưa tôi đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác. Ở đó tôi được đắm chìm trong nước mắt lẫn nụ cười, xót xa cay đắng lẫn bao dung độ lượng, hoài nghi tuyệt vọng lẫn trong ngần hy vọng. Ở đó tôi bước đi chênh vênh giữa bóng tối và ánh sáng, cô đơn bí ẩn núi rừng và ầm ào mơ hồ biển cả. Ở đó tôi trải nghiệm nỗi đớn đau cùng những số phận bất hạnh và thăng hoa cùng tiếng động từng giọt nước đang rơi hay từng bông hoa đang bung nở… Thế giới trong Ngày linh hương nở sáng là một thế giới vừa thực vừa hư, vừa dựng đứng đớn đau vừa quyến dụ cứu rỗi, vừa nhẹ nhàng tỏ bày vừa cháy bỏng ước mơ…
Một đóng góp đáng ghi nhận khác của Đinh Thị Như Thúy là những bài thơ văn xuôi mang tính tùy bút thơ. Nằm trong vòng ảnh hưởng của dòng chảy đổi mới thơ hiện đại, nhưng thơ văn xuôi của chị có giọng điệu riêng, ít lẫn vào những giọng thơ khác. Đọc những bài thơ này tôi có cảm giác như đang trực diện nghe giọng Huế dịu ngọt không bao giờ dứt của chị, dịu ngọt mời gọi và khơi dậy trong lòng người nghe những tưởng tượng mông lung dịu vợi.
Nhìn lại hơn thập niên đầu thế kỷ XXI, giữa dòng chảy mạnh mẽ và thậm chí đôi lúc hơi “cuống cuồng” của thơ trẻ, với không ít thơ đại ngôn và “phô” tình dục, thì Ngày linh hương nở sáng giàu cá tính sáng tạo có một vị trí riêng đáng trân trọng. Từ vùng đất Tây Nguyên, từ khu vườn của mình, Đinh Thị Như Thúy đã cất lên tiếng thơ trong trẻo như suối nguồn, huyền ảo như đại ngàn, nghiêm cẩn như bảng đen phấn trắng, mang đến cho nền thơ Việt đương đại một ánh chớp, một giấc mơ đẹp và quyến rũ.
Phan Hoàng
