Tại Hội nghị công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo (KNTC) tồn đọng, phức tạp, kéo dài các tỉnh thành khu vực phía Nam được tổ chức tại Vũng Tàu (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) mới đây, Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh đã trao đổi với PV Báo SGGP về kết quả 1 năm thực hiện Chỉ thị 14/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ và Kế hoạch 1130/KH-TTCP của Thanh tra Chính phủ về kiểm tra, rà soát đối với các vụ việc KNTC tồn đọng, kéo dài. Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh cho biết:
Quá trình thực hiện Chỉ thị 14 và Kế hoạch 1130 cho thấy sự vào cuộc rất tích cực của ngành thanh tra, của các cấp ủy Đảng, chính quyền các địa phương, của các bộ ngành trung ương và cả hệ thống chính trị trong việc rà soát, kiểm tra và nắm rõ nguyên nhân của những vụ việc KNTC phức tạp, kéo dài để tham mưu, đề xuất hướng giải quyết dứt điểm, đúng pháp luật. Chỉ trong thời gian ngắn, các tỉnh thành khu vực phía Nam đã giải quyết được 265/295 vụ việc tồn đọng, phức tạp, kéo dài, kiến nghị trả lại quyền lợi chính đáng cho người dân với giá trị lên đến hàng trăm tỷ đồng.
* PV: Thế nhưng, thời gian qua, số vụ việc KNTC phức tạp tại các tỉnh thành khu vực phía Nam phát sinh mới lại tăng cao?
* Đồng chí HUỲNH PHONG TRANH: 6 tháng đầu năm 2013, các tỉnh thành khu vực phía Nam đã tiếp 40.827 lượt công dân đến KNTC với hơn 30.000 vụ việc. Số liệu trên so với cùng kỳ của 6 tháng đầu năm 2012 tăng hơn 30%. Sau đợt tổng kết thực hiện Chỉ thị 14 và Kế hoạch 1130, Thanh tra Chính phủ sẽ tiếp tục cùng các địa phương rà soát, kiểm tra và phối hợp với các bộ ngành liên quan giải quyết dứt điểm các vụ việc KNTC mới, tránh kéo dài phát sinh thành tồn đọng, phức tạp.
* Quá trình giải quyết các vụ việc KNTC tồn đọng, kéo dài, theo đồng chí, vấn đề gì còn vướng mắc do chính sách pháp luật?
* Nhiều vướng mắc của Luật Đất đai đang được Quốc hội điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với thực tế. Tuy nhiên, hiện vẫn còn một số luật chưa khớp nhau về thẩm quyền. Cụ thể, việc chuyển các vụ việc khiếu nại đã hết thẩm quyền giải quyết của cơ quan hành chính sang tòa án theo yêu cầu của người dân như thế nào thì chưa có quy định rõ ràng. Hay thẩm quyền giải quyết của UBND cấp tỉnh thành là cấp giải quyết cuối cùng, nhưng cấp này giải quyết không đúng, cấp trên là ai để tiếp tục xem xét xử lý thì Luật Khiếu nại không quy định. Luật chỉ nói nếu người dân không đồng tình thì chuyển qua tòa án, trong khi nhiều vụ việc khiếu nại còn có thể giải quyết bằng các biện pháp hành chính.
* Tình trạng khiếu nại đông người, vượt cấp thời gian qua chưa giảm, vẫn còn nhiều trường hợp người dân kéo về TPHCM và Hà Nội?
* Tình hình khiếu kiện đông người ở 20 tỉnh thành phía Nam thời gian qua diễn biến phức tạp, có chiều hướng gia tăng. Nội dung khiếu kiện chủ yếu liên quan đến việc thu hồi đất thực hiện các dự án, tranh chấp đất đai, đòi lại đất trước đây đưa vào các tập đoàn sản xuất… Không đồng tình với cách giải quyết tại địa phương, nhiều vụ việc người dân đã kéo lên TPHCM và ra Hà Nội vì ở 2 nơi này có văn phòng tiếp dân của Đảng và Nhà nước. Thực tế trên khiến tình hình khiếu nại đông người, vượt cấp càng thêm phức tạp, nhất là trong 6 tháng đầu năm 2013.
* Nguyên nhân của tình trạng này là gì, thưa đồng chí?
* Qua theo dõi chúng tôi thấy có đến gần 60% vụ việc khiếu nại đông người là khiếu nại sai. Điều này cho thấy người dân nhận thức pháp luật chưa đầy đủ. Mặt khác, cũng có một số ít trường hợp bị kẻ xấu xúi giục, kích động đi lên TPHCM hoặc ra Hà Nội để khiếu nại, kiến nghị mong được giải quyết có lợi hơn so với các quyết định giải quyết KNTC tại địa phương.
* Bài học kinh nghiệm được rút ra từ đợt tổng kết thực hiện Chỉ thị 14 và Kế hoạch 1130 là gì?
* Việc tiến hành kiểm tra, rà soát, giải quyết các vụ việc KNTC tồn đọng, phức tạp, kéo dài theo Chỉ thị 14 và Kế hoạch 1130 là chủ trương đúng đắn, kịp thời, hợp lòng dân và tạo được sự đồng thuận cao trong xã hội. Quá trình thực hiện cho thấy, đã có sự vào cuộc quyết liệt, sự phối hợp đồng bộ giữa Thanh tra Chính phủ với các bộ ngành, các địa phương, MTTQ và các đoàn thể. Mặt khác, công tác tuyên truyền pháp luật, vận động thuyết phục người dân được thực hiện tốt từ cơ sở sẽ hạn chế được rất lớn các vụ việc KNTC, góp phần ngăn ngừa phát sinh KNTC phức tạp, đông người, vượt cấp.
HOÀI NAM (thực hiện)