Trải qua hơn 30 năm cải cách kinh tế, thành phần kinh tế nhà nước vẫn là trụ cột của nền kinh tế Trung Quốc. Bên cạnh đó, sự lớn mạnh của các công ty tư nhân và liên doanh với nước ngoài đã thu hút một nguồn lao động khá lớn, góp phần cải thiện đáng kể đời sống người dân Trung Quốc.
Những người có thu nhập cao hàng chục ngàn USD/tháng tại các đô thị ngày càng nhiều. Tất cả những điều đó vẫn không thể ngăn người ta đến với công chức, công việc được cho là lương ba cọc ba đồng. Xu hướng tìm một vị trí ở “chốn ba quân” xem ra đang ngày càng phổ biến, nhất là trong giai đoạn kinh tế Trung Quốc không còn phát triển nóng như cách đây vài năm. Lợi ích rõ ràng nhất của công chức là việc làm ổn định, công việc không quá áp lực, không phải tăng ca, thêm giờ, có điều kiện thăng quan tiến chức. Hơn thế, điều này ít nhiều cũng phản ánh quan điểm “một người làm quan cả họ được nhờ” vốn có từ thời phong kiến ở Trung Quốc.
Điều đó giải thích vì sao các cuộc thi công chức tại Trung Quốc những năm vừa qua năm nào cũng đông đúc. Vào ngày chủ nhật 25-11, theo Thời báo Bắc Kinh, có 1,5 triệu người trên cả nước Trung Quốc đã đổ về các trường trung học và đại học để dự kỳ thi tuyển công chức. Con số này cao gấp 30 lần so với cách đây 10 năm. Họ sẽ tranh nhau 20.000 vị trí việc làm. Bên ngoài trường trung học cơ sở Hujiaolou, một trong hàng chục điểm thi tại Bắc Kinh, anh Lưu Đình, sinh viên 24 tuổi, đang cầm sách ôn lại các từ vựng hội thoại chính trị thường sử dụng trong các bài thi tuyển công chức, nói: “Tôi thi công chức vì công việc nhà nước ổn định hơn.
Điều căn bản là hầu như không có nguy cơ mất việc một khi đã là công chức”. Hầu hết thí sinh là những sinh viên vừa tốt nghiệp. Do chính sách mở rộng bậc đại học nên năm nay Trung Quốc có đến 7 triệu sinh viên mới ra trường tìm việc. Một phụ nữ 31 tuổi, có tên thân mật là Liu, cho AFP biết chị hy vọng sẽ bỏ việc làm nhân viên kiểm định chất lượng tại một công ty tư nhân nếu đậu công chức. “Quyền lợi nhiều, không cần phải lo lắng về lương hưu và bảo hiểm y tế” - Liu nói về lợi thế của công chức. Cindy Liu, nhân viên hàng không, 27 tuổi, tỏ rõ lập trường chính trị khi cho rằng cô thi công chức vì nhờ đọc qua các tác phẩm của Chủ tịch Mao Trạch Đông nên muốn “phục vụ nhân dân”. Trước tình trạng quan chức tham nhũng gia tăng, Cindy Liu vẫn lạc quan với công việc cô muốn vào làm tại Bộ Ngoại giao. “Vẫn có thể có công chức trong sạch” - cô khẳng định.
Nếu vượt qua vòng thi viết ngày 25-11, các thí sinh còn phải trải qua một kỳ thi vấn đáp căng thẳng hơn, nếu vượt qua họ sẽ chính thức trở thành công chức. Mạnh tay với các hành động gian lận trong thi cử, năm nay, bất cứ ai nếu vi phạm quy chế thi sẽ bị phạt cấm không cho thi công chức trong 5 năm tiếp theo. Xem ra, để trở thành công chức của đất nước đông dân nhất thế giới này không phải là chuyện đơn giản. Chỉ tính trong giới sinh viên, tỷ lệ chọi đã là 1/1.000. Để có thể thi đậu, các thí sinh còn phải dùi mài kinh sử trong các khóa luyện thi không khác gì thi đại học.
THỤY VŨ
