Ca dao tục ngữ Việt Nam có câu “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ người trồng cây”. Từ xa xưa cho đến nay, những lời căn dặn ấy được truyền trong nhân gian, từ đời này sang đời khác. Lời nói vàng ngọc ấy không chỉ là kết tinh của văn hóa dân tộc. Đó còn là một chân lý trong cuộc sống.
Trong lịch sử phát triển loài người luôn hội tụ hai yếu tố là “kế thừa” và “phát triển”. Không có sự phát triển nào từ chân không. Mọi sự phát triển đều kế thừa từ một điều gì đó trực tiếp hay gián tiếp. Cũng có thể coi đó là một quy luật của sự phát triển. Văn hóa tri ân “Uống nước nhớ nguồn” chính là nền tảng, là tiền đề của sự kế thừa.
Nội hàm của văn hóa tri ân rất sâu rộng. Người Việt Nam ta đã nâng tầm thành Đạo lý sống. Sống ở đời phải có nghĩa tình, ân oán phân minh, biết đền ơn đáp nghĩa. Đặc trưng của văn hóa Việt Nam là tính nhân văn và tính cộng đồng sâu sắc. Gia đình và xã hội luôn gắn bó mật thiết với nhau. Đền ơn đáp nghĩa với tổ tiên, ông bà, cha mẹ luôn gắn liền với việc đền ơn đáp nghĩa những anh hùng, liệt sĩ, những người có công với đất nước.
Hàng năm, mỗi dịp năm hết tết đến, rất nhiều hoạt động đền ơn đáp nghĩa được tổ chức ở những quy mô, tầm mức khác nhau trên khắp cả nước. Đảng và Nhà nước ta rất chú trọng tới công tác này. Thực tế cho thấy đền ơn đáp nghĩa đã được thực hiện nghiêm túc, sâu sắc, nghĩa tình. Không để sót những người có công, tôn vinh và chăm sóc những người có công với cách mạng, với đất nước đã và đang là “mệnh lệnh trái tim” của toàn Đảng, toàn dân ta.
Do văn hóa tri ân đã thành một đạo lý sống trong xã hội chúng ta nên việc đền ơn đáp nghĩa luôn được cập nhật. Hàng năm, công tác thi đua khen thưởng luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm chỉ đạo sát sao và coi đó là một công tác quan trọng. Có thể khẳng định công tác thi đua khen thưởng những người có công trong giai đoạn hiện tại là một phần đặc biệt quan trọng trong văn hóa tri ân.
Ai cũng biết, muốn phát triển bền vững nhất thiết phải dựa vào nội lực. Nội lực có mạnh hội nhập với thế giới mới có kết quả tốt đẹp. Muốn có nội lực mạnh trước hết phải có sự đồng thuận ở mức cao nhất trong xã hội. Văn hóa tri ân góp phần quan trọng loại bỏ cái xấu, sự vô cảm, vô trách nhiệm, tạo động lực phát triển và gắn kết cộng đồng.
Văn hóa tri ân tỏa sáng, nội lực đất nước sẽ tăng lên.
TRẦN VĂN
