“Sao bạn không về sống ở nông thôn?”, đây là thông điệp mà 9 tỉnh trưởng ở Nhật Bản: Fukushima, Nagano, Shiga, Okayama, Hiroshima, Yamaguchi, Tokushima, Kochi và Miyazaki đã gửi đến những người dân thành thị đang tất bật với cuộc sống hàng ngày.
9 tỉnh trưởng này là thành viên của liên đoàn gồm 12 người điều hành đang dốc sức thuyết phục thế hệ trẻ ở nước Nhật tham gia kế hoạch hành động để tái sinh đất nước. Một trong những kế hoạch đó là đưa thêm cư dân về các vùng thôn quê đang thưa thớt dân.
Trong một sự kiện có sự góp mặt của các nhà lãnh đạo tỉnh vừa diễn ra tại Tokyo, ông Shuichi Abe, Tỉnh trưởng tỉnh Nagano, đã trình bày về chính sách ưu đãi cho cư dân mới ở tỉnh. Theo chính sách của Nagano, những gia đình có con nhỏ sẽ có những ưu đãi về giáo dục từ hệ mầm non cho đến môi trường sống. Tỉnh trưởng tỉnh Kochi Masanao Ozaki cho biết, ở Kochi có môi trường làm việc thân thiện với phụ nữ. Kochi hiện nằm trong tốp đầu của 47 tỉnh tại Nhật Bản có tỷ lệ phụ nữ làm quản lý tương đối cao trên cả nước. Tỉnh trưởng Fukushima, ông Masao Uchibori, khẳng định khi đến xây dựng cuộc sống tại Fukushima, những cư dân mỏi mệt với cuộc sống thành thị sẽ tìm được phương hướng mới. Là một trong 3 tỉnh chịu ảnh hưởng nặng nề từ thảm họa động đất - sóng thần năm 2011, Fukushima đang cần nguồn nhân lực để hỗ trợ cho hoạt động tái thiết và xây dựng môi trường sống mới. Các dự án xây dựng tại khu vực xảy ra thảm họa kép đã tạo ra nhiều việc làm, nhưng nhiều người lo ngại rằng sẽ khó có thể ngăn được những người trẻ tuổi tiếp tục di cư tới các thành phố lớn vì các dự án này chỉ mang tính tạm thời.
Chủ đề “Hãy về nông thôn!” cũng xuất hiện nhiều trên báo chí Nhật trong thời gian gần đây. Không ít người dân thành thị đang cân nhắc trước những lời kêu gọi từ các địa phương ở Nhật Bản. Việc Chính phủ Nhật hỗ trợ cho kế hoạch khuyến khích của các tỉnh có từ lúc nhiều vùng quê của Nhật ngày càng trở nên vắng vẻ do tỷ lệ sinh thấp và người trẻ rủ nhau bỏ lên thành phố mưu sinh. Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe từng đưa ra cam kết kế hoạch hành động nhằm kiềm chế tình trạng sụt giảm dân số và ổn định dân số Nhật Bản ở mức trên 100 triệu người. Đủ mọi hình thức khuyến khích đã được thực hiện, song nhiều tỉnh, thị trấn vẫn trong tình trạng đi đâu cũng thấy người già, thậm chí có nguy cơ trở thành “thị trấn ma”.
Người di cư vào các thành phố lớn chủ yếu là người trong độ tuổi lao động. Họ đổ xô về Osaka và Tokyo. Hai thành phố này hiện là nơi sinh sống của khoảng 30 triệu dân, bằng 1/4 dân số cả nước. Trong vài năm gần đây, có không ít cảnh báo cho rằng Nhật Bản sẽ mất đi sự cân bằng khi dân số Tokyo bị quá tải, còn ở nông thôn thì lại chẳng có ai muốn sinh sống. Theo Viện Nghiên cứu dân số và an sinh xã hội quốc gia Nhật Bản, tất cả các tỉnh của Nhật Bản sẽ giảm đi và già hơn vào năm 2040. Dự báo cho thấy tỷ lệ dân số từ 65 tuổi trở lên sẽ vượt quá 30% tại tất cả các tỉnh của Nhật Bản vào năm 2040, tăng nhiều so với con số 20% hồi năm 2010. Kế hoạch cùng đồng loạt kêu gọi người dân về nông thôn sinh sống bước đầu được đánh giá là mang tính khả thi cao nhưng hiệu quả đến đâu vẫn cần một thời gian nữa mới xác định được.
THANH HẰNG
