Trong nhiều thập niên, phương Tây đã “chỉ bảo” phương Đông cách quản lý nền kinh tế. Tuy nhiên, điều này giờ đây không còn phù hợp nữa. Các nền kinh tế đang trỗi dậy của châu Á có thể được coi là mô hình của chính sách ổn định, nhất quán và tăng trưởng bền vững. Trong khi châu Âu, Mỹ và Nhật Bản đang ngập trong nợ nần và phải vật lộn với đà phát triển chậm, nếu không muốn nói là không tăng trưởng.
Trao đổi với hãng tin BBC, cựu Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad, cho rằng nguyên nhân là do châu Âu đã “vung tay quá trán”, chi tiêu nhiều hơn mức mình có. Còn ở châu Á, “người ta đang sống đúng với những gì người ta có”. Ông Mahathir nhấn mạnh “đây là một bài học mà châu Âu có thể học hỏi từ châu Á”.
BBC nhận định nếu có nhà lãnh đạo châu Á nào được coi là người đặt nền móng cho phát triển kinh tế của đất nước mình thì ông Mahathir xứng đáng là nhân vật như vậy. Trong suốt 2 thập niên nắm quyền, ông Mahathir đã giúp đưa Malaysia trở thành một con hổ kinh tế. Tác giả bài viết tin rằng những lời khuyên của cựu Thủ tướng Malaysia dành cho châu Âu thật sự đáng để suy nghĩ mặc dù chúng có thể làm một số nhà lãnh đạo châu Âu chạnh lòng.
Ông Mahathir cho rằng giới lãnh đạo châu Âu đang “từ chối chấp nhận thực tế”. Theo ông Mahathir, châu Âu từ chối xác nhận đã bị mất tiền và trở nên nghèo túng. Điều này không thể khắc phục bằng cách in tiền. “Tiền không phải là cái gì đó lúc cần thì in ra. Nó phải được hỗ trợ bởi một nền kinh tế tốt hoặc là vàng”, ông Mahathir nói. Châu Âu phải bắt đầu quá trình cơ cấu lại nền kinh tế để giảm sự phụ thuộc của họ vào khu vực tài chính cho dù sẽ mất khá nhiều thời gian. Cái mà châu Âu nên làm là quay lại những gì gọi là kinh doanh thực sự: sản xuất hàng hóa, cung cấp dịch vụ...
Ngoài ra, điều ám ảnh ông Mahathir nhiều nhất chính là hoạt động kinh doanh tiền tệ. Ông Mahathir chỉ ra rằng chính hoạt động trên đã làm thiệt hại rất lớn cho nền kinh tế Malaysia trong cuộc khủng hoảng tài chính châu Á vào cuối những năm 1990. “Tiền tệ chỉ là số liệu trong sổ sách của ngân hàng, phải là một cái gì đó vững chắc để trao đổi, mua bán. Lúc đó, tiền mới là thực sự”, ông Mahathir phân tích.
Nhưng ngay cả khi châu Âu nghe theo lời khuyên của mình, cựu Thủ tướng Malaysia tin rằng nền kinh tế châu Âu cũng không lấy lại phong độ như trước trong một sớm một chiều. Theo ông Mahathir, ngoài việc phải mất thời gian dài để xây dựng lại năng lực, để sản xuất hàng hóa và dịch vụ cung cấp cho thế giới, châu Âu còn vấp phải sự cạnh tranh của các nền kinh tế đang trỗi dậy từ phương Đông. Với chính sách quản lý kinh tế hiệu quả, thị trường giàu tiềm năng, lợi thế về giá nhân công, lao động lành nghề… châu Á đang sở hữu nhiều yếu tố giúp kinh tế ổn định, phát triển đúng hướng.
Trong khi đó, tại châu Âu, riêng về vấn đề người lao động cũng cho thấy sự bất hợp lý trong chính sách quản lý kinh tế. Ông Mahathir cho rằng chính phủ các nước châu Âu đã trả tiền cho người lao động với mức lương quá cao cho khối lượng công việc quá ít. Sẽ không thể có một cuộc sống giàu có khi không sản xuất bất cứ gì có giá trị trên thị trường.
Kết thúc buổi nói chuyện, ông Mahathir nhấn mạnh: “Trước đây, chính phủ các quốc gia châu Á thường nhận các thông điệp, chỉ dẫn từ phương Tây trong quản lý kinh tế. Châu Á đã từng đánh giá cao các giá trị châu Âu. Nhưng vào thời điểm hiện nay thì sao? Tôi tin rằng đã đến lúc châu Âu nên ngả theo châu Á đôi chút”.
ĐỖ VĂN
