Đây là bài học kinh nghiệm tuy không mới nhưng đang được chính quyền quận 7 áp dụng, vận dụng vào hàng loạt dự án trên địa bàn...
Xây căn hộ cho dân tạm cư
Nhờ làm tốt công tác đền bù giải tỏa, cầu Tân Thuận 2 đã hoàn thành đúng tiến độ. Ảnh: HOÀNG ANH THƯ
“Mời các anh đến chung cư Phú Thuận, phường Phú Thuận để xem gần 50 căn hộ dành riêng cho bà con tạm cư do nhà, đất của họ bị giải tỏa” – Phó chánh Văn phòng HĐND – UBND quận 7 Lê Văn Thành mở đầu như thế khi nói về tình hình tái định cư trên địa bàn quận 7.
Quả thật, các căn hộ trong chung cư Phú Thuận có đầy đủ tiêu chuẩn của một căn hộ: nằm trong khuôn viên rộng rãi, có nhiều cây xanh, mỗi căn đều có phòng ngủ, phòng khách, bếp, điện nước… Chỉ khác một điều, đây chỉ là nơi tạm cư. Những chủ nhà này khi có chỗ ở mới ổn định sẽ trả lại nhà để chính quyền quận tiếp tục bố trí cho người khác.
Nhiều bà con đang tạm cư tại đây nhìn nhận: Đây là nơi tạm cư “mơ ước” cho những gia đình lao động nghèo. Ông Lê Quốc Việt, có nhà bị giải tỏa trong dự án cầu Phú Mỹ đang ôm chồng hồ sơ khoảng 2kg để khiếu nại về giá đền bù từ hơn một năm nay, cũng nhẹ nhàng bày tỏ: “Công bằng mà nói thì chính quyền quận 7 chăm lo tốt nơi ở cho người dân khi thu hồi đất. Bản thân tôi giao đất từ hơn một năm nay, về ở chung cư này chỉ tốn tiền điện, nước, không phải trả tiền nhà…”.
Trả lời câu hỏi vì sao vẫn còn đi khiếu nại, có phải chính quyền chưa làm tốt công tác tái định cư, ông Việt nói: “Tôi khiếu nại về việc chính quyền xác định nguồn gốc đất của tôi chưa hợp lý, đất do cha tôi tự khai phá từ năm 1975 chứ không phải đất công”.
Nhà ông Nguyễn Tấn Tài cũng nằm trong diện giải tỏa cầu Tân Thuận 2 và được bố trí tạm cư hai năm tại chung cư này. “Ai khi rơi vào diện giải tỏa di dời cũng khổ cả, nhưng so với bà con ở các quận khác tôi có phần may mắn hơn” – ông Tài mau mắn tiếp chuyện.
Ông Tài kể: “Khi thu hồi đất, chính quyền bố trí tôi tạm cư miễn phí tại đây, cũng một căn hộ, đầy đủ điện nước. Hiện nay, tôi đã mua được nền đất tại khu tái định cư phường Phú Mỹ, đường Phạm Hữu Lầu, giờ chỉ còn lo kiếm tiền để xây nhà để trả lại căn hộ này cho nhà nước…”.
Báo cáo tại kỳ họp HĐND quận mới đây, Phó Chủ tịch UBND quận 7 Nguyễn Thanh Triều khẳng định: Tiến độ thực hiện đền bù giải phóng mặt bằng trên địa bàn quận trong 6 tháng đầu năm nay ít gặp trở ngại, thời hạn giao mặt bằng nhanh chóng tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện các dự án. Các khiếu kiện được giải quyết kịp thời. Quyền lợi của người dân đã được đảm bảo khi nhà cửa đất đai của họ phải thu hồi để giải phóng mặt bằng. Các chủ trương chính sách đền bù giải tỏa có nhiều điểm mới, có lợi cho người dân nên người dân đồng thuận trong việc ký hiệp thương đền bù.
Tái định cư: Đất đổi đất
Ông Nguyễn Thành Phương vừa xây xong căn nhà 3 tầng, 5m ngang, 18m dài trên khu tái định cư Phú Mỹ tỏ vẻ phấn khởi, nói: “Chuyện chung mà, ai cũng phải chịu thiệt thòi một chút, giá cả biết trả bao nhiêu cho vừa. Tôi chỉ bỏ tiền xây nhà thôi, hạ tầng đường sá nhà nước làm, còn đèn đường, nước sinh hoạt chúng tôi đang kiến nghị nhanh chóng lắp đặt để sớm ổn định cuộc sống”.
Ông Phương phân tích: “Khi chấp nhận ra đi, đến nơi ở mới thì cuộc sống bị xáo trộn, thiệt hại kinh tế là chuyện đương nhiên. Chỗ cũ gia đình tôi buôn bán thu nhập 10 triệu đồng/tháng, giờ chỉ ngồi… ngó nhà mới. Nhưng bây giờ không giải tỏa, xây dựng, đầu tư cho cơ sở hạ tầng thì chẳng lẽ 100 năm nữa quận, rồi cả TP vẫn như thế…” – “Nhưng sao chỉ lưa thưa có một vài căn, không lẽ bà con chê khu này, không đến ở?” - tôi hỏi.
Bà Phạm Thị Bích Thủy nói ngay: “Có chủ hết rồi đó. Thứ nhất, người ta còn chờ ngày tốt, đâu phải muốn xây nhà là xây được đâu. Thứ hai, những hộ lao động nghèo nhận tiền bồi thường rồi, nhưng cả năm nay tạm cư trên chung cư Phú Thuận, không biết giờ có còn tiền để xây không”. Ông Võ Lập, nhà kế bên, góp thêm vào: “Chính quyền địa phương đã dành cả chục hécta đất khu này để bố trí nền cho các hộ giải tỏa đủ điều kiện. Như thế là giúp một phần rồi, còn lại thì mình phải tự lo chứ!”.
Chung cư Phú Thuận tại đường Gò Ô Môn được quận 7 xây dựng để bà con tạm cư trong thời gian làm nhà mới. Ảnh: TR.T.
Theo Ban bồi thường giải phóng mặt bằng quận 7, hiện quận dành gần 20 ha tại phường Phú Mỹ, Tân Hưng để bố trí tái định cư bằng nền cho các hộ dân. Tổng cộng đến nay đã bố trí hơn 400 nền cho người dân bị giải tỏa ở các dự án cầu Tân Thuận 2, cầu Phú Mỹ, Kênh Tẻ, đường Liên cảng A 5… UBND quận đã chuẩn bị tốt quỹ đất, nhà để tái định cư, khi tiến hành giải tỏa bồi thường đã kịp thời bố trí tái định cư để ổn định cuộc sống người dân.
Tuy nhiên, đơn giá đất nông nghiệp vẫn thấp hơn nhiều so với thực tế chuyển nhượng. Các hộ dân có đất nông nghiệp bị giải tỏa không chấp nhận ký hiệp thương bồi thường với đơn giá phê duyệt vì bị thiệt hại lớn.
Kinh nghiệm thực hiện các dự án phải giải tỏa di dời dân được ông Lê Văn Thành, Phó chánh Văn phòng HĐND – UBND quận 7 đúc kết: “Để xây dựng một công trình đúng tiến độ, trước hết chúng tôi phải lập dự án đền bù, bố trí tái định cư cho dân, tiếp đó là dự án đầu tư công trình, sau cùng mới di dời giải tỏa. Và mọi dự án đều phải theo một nguyên tắc: “Không thể giải tỏa nhà dân nếu chưa bố trí được nơi ở mới cho bà con”.
Dù được nhiều người dân đồng thuận trong công tác đền bù giải tỏa, với nhiều cách làm mới tạo quỹ đất để có “đất đổi đất” cho dân nhưng UBND quận vẫn nghiêm khắc nhìn nhận rằng: Từng lúc từng nơi vẫn bộc lộ sự phối hợp chưa đồng bộ, công tác đo vẽ, áp giá vẫn còn sai sót. Giá đền bù vẫn thấp hơn rất nhiều so với giá thị trường, nhất là đối với giá đất nông nghiệp nên vẫn còn tình trạng khiếu nại, gây áp lực cho các cơ quan chức năng.
Một số dự án chủ đầu tư không có năng lực tài chính nhưng vẫn được giao dự án, nên khi hiệp thương xong chủ đầu tư không chuyển tài chính kịp thời cho người dân như dự án mở rộng cảng Bến Nghé, tạo nên quy hoạch “treo” gây xáo trộn cuộc sống của người dân. Do vậy, UBND quận 7 đề nghị: Các cơ quan chức năng cần lưu ý đến năng lực tài chính của chủ đầu tư trước khi giao dự án…
TRẦN TOÀN
