Lùi thời hạn chuyển đổi bằng lái xe FC: Chắc gì đã khả thi!

Luật Giao thông đường bộ ban hành năm 2008 quy định kể từ ngày 1-7-2009, tài xế điều khiển xe đầu kéo kéo rơ-moóc phải có bằng FC. Tuy nhiên, để tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp (DN) và tài xế có thời  gian thi chuyển đổi bằng lái xe hạng FC, giữa năm 2009 Bộ GTVT đã có văn bản cho phép gia hạn thêm 1 năm học và thi sát hạch. Nhưng trong suốt 1 năm qua, số tài xế có bằng FC ở TPHCM chỉ chiếm 30%, còn lại 70% chưa có bằng. Vì vậy những ngày qua nhiều tài xế phải nghỉ việc, phương tiện phải “nằm bến”, hàng hóa ứ đọng. Trước tình thế đó các cơ quan chức năng vội vàng chữa cháy bằng cách xin lùi thời hạn đến 31-12-2010. Tuy nhiên theo nhìn nhận của một số người trong cuộc giải pháp này chưa hẳn đã giải quyết dứt điểm tình trạng này.

• Không làm được thì... lùi!

Theo đề án tổ chức đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe hạng FC cho người có giấy phép lái xe hạng C, D, E đang điều khiển ô tô đầu kéo kéo sơ mi rơ-moóc đưa ra, đến ngày 1-7-2010 cơ bản hoàn thành việc chuyển đổi bằng lái các hạng C, D, E thành FC. Thế nhưng, theo số liệu của Hiệp hội Vận tải hàng hóa (gọi tắt là HHVT) TPHCM, số tài xế có bằng FC của các đơn vị vận tải thành viên chỉ chiếm 30% và còn 70% tài xế chưa kịp chuyển đổi bằng lái.

Do vẫn còn nhiều tài xế chưa có bằng FC nên khi Nghị định 34 của Chính  phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ đối với các tài xế chưa có bằng FC chính thức có hiệu lực từ ngày 1-7, nhiều doanh nghiệp vận tải đã phải cho xe nằm bãi vì sợ bị xử phạt khi lưu thông trên đường do tài xế không có bằng FC. Điều này đã gây ra những xáo trộn trong hoạt động kinh doanh vận tải hàng hóa ở các cảng biển.

Cụ thể, tại Cảng Cát Lái (Q2, TPHCM) thuộc Công ty Tân Cảng (chiếm trên 45% tổng sản lượng hàng container cả nước) tính đến tối 6-7 (sau 6 ngày Nghị định 34 về xử phạt tài xế không có bằng FC có hiệu lực), lượng hàng tồn tại cảng đã lên đến 30.875 teus và sản lượng chung của cảng giảm 13,3%. Trước tình hình này, mới đây Bộ GTVT đã có văn bản gửi Chính phủ đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép gia hạn việc xử phạt đối với lái xe điều khiển đầu kéo kéo sơ mi rơ-moóc không có giấy phép lái xe hạng FC theo Nghị định số 34/2010/NĐ-CP ngày 2-4-2010 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ đến ngày 31-12-2010.

• Chắc gì đã khả thi

Có thể nói giải pháp kiến nghị Chính phủ cho phép lùi thời hạn xử phạt đối với các đối tượng lái xe đầu kéo chưa có bằng FC, cũng như việc Bộ GTVT cho phép lùi thời hạn học và thi sát hạch cho các đối tượng thuộc diện chuyển đổi bằng FC đến ngày 31-12-2010 của Bộ GTVT là động thái hết sức kịp thời.

Tuy nhiên, theo nhiều DN lùi thời hạn học, thi sát hạch và xử phạt chưa hẳn đã khả thi. Bởi lẽ, hiện nay những quy định của Bộ GTVT về việc học và thi sát hạch chuyển đổi bằng FC có nhiều điểm không phù hợp và quá khắt khe gây khó khăn cho tài xế và DN. Đại diện Công ty Vận tải Đặng Tiến cho rằng, sự đóng khung về thâm niên và số km an toàn như hiện nay là không sát với tình hình thực tế. Bởi lẽ, với một tài xế bình thường mỗi năm có thể chạy được 80.000 - 90.000km. Thế nhưng, luật lại quy định tài xế thuộc diện chuyển đổi phải có đủ thâm niên 3 năm và 50.000 km an toàn – một điều kiện ít tài xế nào đáp ứng được.

Ông Nguyễn Văn Vàng, Giám đốc Công ty TNHH Dịch vụ - Vận tải Yến Thanh cho hay, nghề lái xe container đã hình thành ở nước ta cả 15 năm nay, nhưng Bộ GTVT vẫn không có kế hoạch đào tạo bằng lái cho các tài xế lái xe loại này.

Do đó, việc Bộ GTVT ra quy định bắt buộc tài xế phải học và thi chuyển đổi bằng FC nhưng chỉ đóng khung trong vòng 1 năm là quá gấp bởi số lượng tài xế lái xe đầu kéo trên cả nước rất đông. Chưa kể, những quy định chuyển đổi bằng lái hạng FC của Bộ GTVT hiện nay thiếu tính kế thừa. Đơn cử như việc thi bằng C, D, E với bằng FC chỉ khác nhau ở phần thực hành lái xe, còn phần lý thuyết là cùng chung một bộ câu hỏi của Luật Giao thông đường bộ.

Một yếu tố khác khiến cho công tác thi chuyển đổi bị chậm trễ là do thời gian ban hành luật và thời gian thực hiện chuyển đổi quá gấp khiến các DN trở tay không kịp. Ông Đinh Nam Dinh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải hàng hóa (HHVT) TPHCM, bức xúc: Quyết định số 977 của Bộ GTVT là đánh đố DN. Bởi theo văn bản này thời gian đăng ký danh sách các đối tượng thuộc diện được đặc cách chỉ trong một tháng.

Tuy nhiên, khi văn bản quyết định đến Sở GTVT, sở triển khai cho hiệp hội vận tải và các DN chỉ còn 10 ngày. Lúc biết được thông tin đã hết hạn đăng ký. Các DN có muốn đăng ký danh sách chuyển đổi cho tài xế cũng đành bó tay.

Ông Thái Văn Chung, Tổng Thư ký HHVT TPHCM thì cho rằng, việc căn cứ vào thời gian cấp bằng (tính đến ngày 15-5-2009) để xét đặc cách chuyển đổi bằng FC hiện nay của Bộ GTVT là quá cứng nhắc. Bởi theo quy định này, với những tài xế đã học và thi sát hạch nhưng thời điểm ký cấp bằng lại diễn ra sau đó một ngày vẫn bị coi không thuộc đối tượng được xét đặc cách. Điều này đồng nghĩa với việc mọi thời gian học, thi và kinh nghiệm cầm lái của họ trong suốt 1 năm qua trở thành vô nghĩa. 

Từ những vấn đề nêu trên, các DN cho rằng nếu Bộ GTVT có lùi thời hạn nhưng vẫn không hạ thấp các tiêu chuẩn thi chuyển đổi bằng lái hạng FC thì đề án tổ chức đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe hạng FC khó hoàn thành như thời gian đưa ra và việc số lượng tài xế tiếp tục được học, thi chuyển đổi bằng FC trong những năm tới vẫn không tăng lên bao nhiêu

ĐÌNH LÝ