Có thể kể ra nhiều việc làm được về cải cách thủ tục hành chính ở TPHCM như cơ chế “1 cửa”; “1 cửa liên thông”; rà soát, cắt giảm 274 thủ tục rườm rà (cả nước bãi bỏ 1.190 thủ tục); giải quyết hồ sơ nhanh hơn; đối thoại với dân nhiều hơn, chỉ số hài lòng khá hơn; các bảng chỉ dẫn kiểu mệnh lệnh như “đề nghị xuống xe, xuất trình giấy tờ” được thay dần bằng “xin vui lòng…”. Tuy vậy, sự cải cách vẫn chưa đồng bộ và đủ mạnh. Người dân và các cơ quan với nhau vẫn còn bị phiền hà.
Có thể nói, trên các lĩnh vực đều có tiến bộ nhưng cũng còn nhiều bức xúc liên quan tới đầu tư xây dựng sử dụng vốn ngân sách; thẩm định, thỏa thuận quy hoạch chi tiết; thỏa thuận quy hoạch kiến trúc; cấp phép xây dựng; cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở; điều chỉnh dự án đầu tư; thanh toán, nghiệm thu công trình xây dựng cơ bản…
Có nhiều vụ việc về đất đai, nhà ở do nguồn gốc giấy tờ, do vướng quy hoạch… Có những việc người dân không biết kêu ai, vẫn cứ kiến nghị và chờ đợi, có khi rất nản lòng. Chúng ta biết rằng cải cách hành chính bao gồm cả thể chế, tổ chức bộ máy và xây dựng đội ngũ cán bộ. Trong đó cải cách thủ tục hành chính là khâu đột phá.
Và cũng có người cho rằng cải cách hành chính bắt đầu từ cửa công quyền. Nghe cũng có lý vì thái độ cán bộ công chức dễ làm người dân bị tổn thương. Cũng có câu hỏi đặt ra, sự hạn chế của nền hành chính tồn tại nhiều nhất ở bộ phận nào, cơ quan ra văn bản hay bộ phận thực thi? Thực ra, trong tình hình hiện nay có lẽ cả hai. Văn bản còn chung chung và có khi chồng chéo, khó thực hiện. Còn bộ phận thực thi thì có những hạn chế nhất định cả về tính chuyên nghiệp cũng như tinh thần phục vụ. Cũng còn tình trạng nhũng nhiễu. Còn tình trạng “cò” dịch vụ hành chính.
Có nguyên nhân là nhiều thủ tục thuộc thẩm quyền cấp trên, liên quan đến luật pháp, phải chờ sửa luật, có nguyên nhân do chức năng, nhiệm vụ của tổ chức, bộ máy còn chồng chéo, kỷ luật, kỷ cương chưa nghiêm và những vấn đề liên quan tới cơ chế tuyển dụng, đánh giá, đề bạt, chế độ lương chưa phù hợp, môi trường làm việc, đạo đức nghề nghiệp và trách nhiệm công vụ của cán bộ công chức… chưa được quan tâm đúng mức.
Với quyết tâm thực hiện chương trình cải cách hành chính gắn với mục tiêu xây dựng chính quyền đô thị, thành phố cần có sự chỉ đạo tập trung và cụ thể nhằm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, nhất là những lĩnh vực còn nhiều bức xúc. Chủ động kiện toàn bộ máy quản lý nhà nước theo hướng tinh gọn và xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có phẩm chất, biết vì dân.
Thực hiện tốt chỉ đạo của Thủ tướng, kiểm soát chặt chẽ việc ban hành thủ tục hành chính theo hướng chỉ ban hành và duy trì các thủ tục hành chính thật sự cần thiết, hợp lý, hợp pháp và có chi phí tuân thủ thấp nhất. Tăng cường hoạt động giám sát, thanh tra công vụ, xử lý những hiện tượng tiêu cực… Tinh thần chung là công khai, minh bạch, giảm phiền hà.
Thực hiện tốt cải cách thủ tục hành chính sẽ góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, góp phần tạo nên hình ảnh của địa phương, cơ quan, đơn vị, cán bộ công chức đẹp hơn trong mắt người dân. Hy vọng, cải cách thủ tục hành chính ở một thành phố lớn nhất cả nước sẽ có bước tiến mới, đẳng cấp hơn với quyết tâm xây dựng những giá trị cốt lõi, đích thực của nền hành chính.
PHẠM PHƯƠNG THẢO
