Xây dựng thương hiệu cá ngừ đại dương

Từ đầu năm Nhâm Thìn đến nay, những cảng cá tại các tỉnh miền Trung như Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa… tấp nập những tàu câu cá ngừ đại dương cập, xuất bến. Cá ngừ được mùa, trúng giá, thương lái tranh mua…, ngư dân càng hối hả chuẩn bị cho chuyến ra khơi tiếp theo.

Lộc biển đầu năm

Cảng cá Quy Nhơn (Bình Định) sáng mùng 8 tháng giêng (30-1) đông như ngày hội. Hàng chục tàu đánh bắt xa bờ hối hả mua sắm nhiên liệu, thực phẩm, đá cây… để sẵn sàng cho chuyến ra khơi mới. Tất cả các tàu ra khơi đánh bắt trong dịp tết trở về đều trúng đậm, chủ tàu lãi từ 50 - 100 triệu đồng, mỗi ngư dân được chia 6 - 10 triệu đồng. Trong số hơn 500 tàu chuyên đánh bắt cá ngừ đại dương ở huyện Hoài Nhơn (Bình Định) đã có hơn 400 chiếc với hơn 5.000 lao động ăn tết trên biển.

Ông Phan Văn Cang (ở xã Hoài Hương, huyện Hoài Nhơn, Bình Định), chủ tàu BĐ 95253 TS, hào hứng cho biết: “Những ngày cận tết, anh em chúng tôi câu cá ngừ đại dương trúng quá đến phát run, thậm chí có người không dám tin vào sự thật. Tàu chúng tôi xuất phát từ ngày 22 tháng chạp (Âm lịch) cùng với 7 ngư dân, đến ngày mùng 8 Tết lại vào cảng cá Quy Nhơn với 21 con cá ngừ đại dương nặng hơn 1 tấn và gần 3 tấn mực. Trừ hết chi phí, tôi lãi ròng hơn 60 triệu đồng, ngư dân được chia không dưới 6 triệu đồng/người. Chuyến trước, tàu của tôi cũng đánh bắt xa bờ khoảng 1 tuần, được hơn 7 tạ cá ngừ đại dương. Chưa năm nào chúng tôi đánh bắt đầu vụ trúng như năm nay!”.

Tại tỉnh Phú Yên, nơi được mệnh danh là “thủ phủ” của nghề đánh bắt cá ngừ đại dương, cũng có hơn 400 chiếc tàu đánh bắt xa bờ đón tết giữa trùng khơi. Đến nay đã có hơn 100 tàu câu cá ngừ của ngư dân Phú Yên cập cảng cá Đông Tác và cảng cá phường 6 thành phố Tuy Hòa.

Ông Biện Minh Tâm, Giám đốc Sở NN-PTNT Phú Yên, cho biết: “Hầu hết các tàu câu cá ngừ đại dương của ngư dân tỉnh cập bến trong những ngày đầu năm mới đều đạt sản lượng 0,8 - 1,5 tấn. Với giá cá ngừ loại 1 khoảng 170.000 đồng/kg, sau khi trừ chi phí, các tàu lãi 80-120 triệu đồng/tàu, mỗi ngư dân được chia 6-10 triệu đồng/chuyến.

Tại các cảng cá ở miền Trung, nhiều doanh nghiệp như Vinh Sâm, Lợi Anh, Thanh Sơn, Hồng Ngọc, Khải Vỹ... tranh mua cá ngừ đại dương. Nhờ vậy, hiện giá các ngừ đại dương tại miền Trung luôn ở mức cao, giá loại 1 khoảng 170.000 đồng/kg, loại thấp nhất cũng 115.000 đồng/kg nên tất cả chủ tàu đều có lãi.

Triển vọng cá ngừ đại dương

Cá ngừ đại dương được Bộ Công thương xác định là một trong 3 mặt hàng thủy sản xuất khẩu chủ lực của Việt Nam (cùng với cá da trơn và tôm). Theo thống kê của Hiệp hội Cá ngừ Việt Nam, trữ lượng cá ngừ đại dương ở vùng biển nước ta trên 50.000 tấn, khả năng khai thác bền vững khoảng 17.000 tấn. Hiện trung bình mỗi năm, ngư dân 3 tỉnh Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa đánh bắt trên dưới 10.000 tấn, riêng Phú Yên khoảng hơn 5.000 tấn. Phần lớn cá ngừ đại dương Việt Nam được xuất sang thị trường Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc), Mỹ, Úc, Liên minh châu Âu… Tuy nhiên, cá ngừ đại dương Việt Nam trên thị trường thế giới mang nhãn hiệu nước ngoài và được xuất nguyên con, chưa có cơ sở chế biến trong nước nên giá bán không ổn định.

Giữa năm 2011, Công ty TNHH Vinh Sâm (ở tỉnh Phú Yên) đã cùng 5 nhà đầu tư Nhật Bản thành lập một công ty liên doanh kinh doanh, chế biến xuất khẩu cá ngừ đại dương và cam kết sẽ tiến tới việc xây dựng thương hiệu cho cá ngừ đại dương Phú Yên.

Bà Trịnh Thị Ngọc Sâm, Giám đốc Công ty TNHH Vinh Sâm, cho biết: “Cuối tháng 2 này, phía Nhật Bản sẽ đưa sang Phú Yên một chiếc tàu cấp đông để thu mua cá ngừ của ngư dân ngay trên biển. Trong 2 năm đầu, tàu được phía Nhật Bản cho thuê miễn phí. Giá thu mua phụ thuộc chất lượng cá ngừ và dao động 12-20 USD/kg.

Theo dự kiến, đến tháng 3-2012, công ty liên doanh sẽ đi vào hoạt động và mỗi năm sẽ có 2.000 - 3.000 tấn cá ngừ được xuất khẩu từ liên doanh này. Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn nhưng chúng tôi quyết xây dựng cho bằng được thương hiệu cá ngừ đại dương Phú Yên trên thị trường quốc tế”.

Hoàng Trọng