Truyền thông bùng nổ, văn hóa đọc sút giảm, nạn sách lậu tràn lan... Không ít nhà xuất bản (NXB) lao đao. Riêng NXB Phụ nữ vẫn giữ được thương hiệu, uy tín. Chúng tôi đã có cuộc trò chuyện cùng bà Khúc Thị Hoa Phượng, Tổng Biên tập, Phó Giám đốc NXB Phụ nữ.
- PV: Theo bà, hiện nay công tác xuất bản đang phải đối mặt với những thách thức nào?
>> Bà KHÚC THỊ HOA PHƯỢNG: Các NXB hiện nay đang đứng trước rất nhiều khó khăn, thách thức mới. Đó là vấn đề mô hình tổ chức hoạt động chưa ổn định, nội lực để mở rộng quy mô xuất bản còn hạn chế, văn hóa đọc có phần suy giảm, vấn đề sách in cạnh tranh với các phương tiện nghe nhìn đang bùng nổ như vũ bão, vấn đề bản quyền, sách in và sách điện tử lậu…
Mặt khác, ảnh hưởng không nhỏ từ lạm phát trong nước, suy thoái kinh tế toàn cầu khiến nhu cầu về sách và các xuất bản phẩm khác sụt giảm đáng kể. Ví dụ, năm 2011, tổng doanh thu toàn ngành từ sách giảm khoảng 26% (số liệu của Cục Xuất bản). May mắn NXB Phụ nữ vẫn nằm trong số các đơn vị vừa thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị vừa kinh doanh có lãi, tuy chưa đạt mức lãi như tốp đầu.
- Thực tế cho thấy NXB Phụ nữ là “bà đỡ mát tay” cho sự ra đời của nhiều tác phẩm văn học nổi tiếng, vậy điều gì dẫn đến thành công này?
Có lẽ danh hiệu này cũng nên dành cho những người làm nghề xuất bản nói chung… Riêng NXB Phụ nữ đã có vinh dự được làm “bà đỡ mát tay” cho một số tác phẩm văn học có tiếng vang của các tác giả được bạn đọc yêu mến như Nguyễn Xuân Khánh, Ma Văn Kháng, Hoàng Quốc Hải, Đoàn Lê, Dạ Ngân, Lê Minh Khuê, Nguyễn Quang Thân, Võ Thị Hảo…
Ngoài ra, một yếu tố quyết định sự thành công là chủ trương đầu tư chiều sâu cho tất cả các mảng sách nói chung và sách văn học nói riêng. Nói đầu tư chiều sâu chính là sự xây dựng tiềm lực của NXB từ yếu tố con người gồm đội ngũ biên tập viên, cán bộ in ấn, phát hành đến phương tiện kỹ thuật, khả năng nắm bắt thị trường sách và đặc biệt là chính sách “giữ chân” cộng tác viên.
- Trước sự bùng nổ của các phương tiện nghe nhìn hiện nay, đâu là hướng đi của NXB những năm tới?
Sự phát triển như vũ bão của tri thức và khoa học công nghệ hiện đại làm cho sách cũ đi rất nhanh. Đây là một thách thức lớn nhất đối với người làm sách và người viết sách để bắt kịp sự phát triển của xã hội về mặt trí tuệ. Trong bối cảnh này, hướng đi của NXB chúng tôi được tập trung vào việc chuẩn hóa cao ở cả ba khâu: xuất bản - in - phát hành; đầu tư chiều sâu cho quá trình làm sách, trong đó ưu tiên “đầu vào” để có được nhiều bản thảo đạt giá trị cao; xây dựng một đội ngũ làm sách chuyên nghiệp… Thêm nữa, trong xu thế phát triển mới, việc làm sách điện tử và sách xuất khẩu vừa là mơ ước, vừa là tương lai gần của NXB Phụ nữ.
Cao Minh (thực hiện)