Trang Chính trị-xã hội Báo SGGP số ra ngày 15-11-2012 có bài “Doanh nghiệp nợ bảo hiểm xã hội - Người lao động chịu thiệt”. Đó là một thực trạng cần phải khẩn trương và nghiêm túc khắc phục. Do tình hình kinh tế suy giảm, nhiều DN lâm vào hoàn cảnh khó khăn nên việc chậm nộp hoặc nợ đóng BHXH cũng là điều dễ hiểu và có thể thông cảm.
Tuy nhiên cũng có những DN mặc dù tình hình sản xuất kinh doanh không khó khăn, có được lợi nhuận nhưng vẫn cố tình chây ỳ, không chịu đóng BHXH, thực hiện đầy đủ các chế độ cho người lao động, làm công văn báo cáo với cơ quan BHXH nêu lý do sản xuất kinh doanh gặp khó khăn để xin nợ hoặc gia hạn thời gian đóng BHXH. Có trường hợp DN sử dụng số tiền phải đóng BHXH vào mục đích khác, dẫn đến nợ BHXH từ tháng này sang tháng khác. Vì không được cơ quan, DN đóng đầy đủ chế độ BHXH, nhiều người lao động sau khi nghỉ việc, chấm dứt hợp đồng lao động… không được làm thủ tục hoặc không được cơ quan BHXH xác nhận sổ (chốt sổ) để hưởng các chế độ trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp, khiến đời sống của họ càng khó khăn hơn.
Theo quy định hiện hành, nếu cơ quan, DN chậm nộp tiền BHXH hàng tháng sẽ phải chịu phạt mức lãi suất chậm đóng trên tổng số tiền phải đóng hàng tháng theo quy định là 1,1832%. Rõ ràng mức phạt lãi suất chậm đóng như hiện nay không thấm vào đâu. Thêm nữa, để có thể xử phạt DN chậm nộp tiền BHXH cũng rất nhiêu khê, nếu phát hiện cơ quan, DN nợ tiền đóng BHXH nhiều tháng liền, cơ quan BHXH phải phối hợp với thanh tra sở LĐTB-XH, thanh tra quận - huyện nơi DN có trụ sở hoạt động để cơ quan này kiểm tra, thanh tra tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của DN cũng như việc sử dụng lao động… rồi mới cân nhắc ra quyết định xử phạt (với mức phạt hành chính hiện nay không quá 30 triệu đồng) hoặc cơ quan BHXH khởi kiện đơn vị nợ BHXH ra tòa án có thẩm quyền để đòi tiền nợ đóng BHXH.
Theo tôi, để cơ quan, DN thực hiện đầy đủ chế độ BHXH hàng tháng cho người lao động cũng như chấm dứt việc nhiều cơ quan, DN lợi dụng kẽ hở pháp luật về BHXH để cố tình nợ đóng BHXH, thậm chí có biểu hiện chây ỳ, trốn tránh việc đóng BHXH, cần thiết phải tăng mức lãi phạt chậm nộp tiền BHXH hàng tháng và mức phạt đối với cơ quan, DN có biểu hiện cố tình chây ỳ, trốn đóng BHXH. Phải truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người đứng đầu các cơ quan, DN có biểu hiện cố tình chây ỳ, trốn tránh việc đóng tiền BHXH, không chịu thực hiện đầy đủ chế độ BHXH cho người lao động với số tiền lên đến nhiều tỷ đồng.
Minh Vũ (quận 5, TPHCM)