Ngày 10-5, đoàn liên ngành gồm Cục Thủy lợi, Cục Quản lý đê điều và PCLB, Viện quy hoạch thủy lợi, Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT) và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã có buổi làm việc với ngành đại diện nông nghiệp của TP Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam bàn các giải pháp chống hạn, trong đó có xả nước từ các hồ chứa thủy điện.
Có xây dựng cống xả sâu nhưng thủy điện Đắk Mi 4 không chịu mở van xả khiến sông Đắk Mi (thượng nguồn Vu Gia) cạn nước. Ảnh: NGUYÊN KHÔI
Ông Nguyễn Minh Tuấn, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Quảng Nam cho biết: hạn hán năm 2013 ở Quảng Nam xuất hiện từ đầu năm nên dự báo vụ hè thu là vụ mùa khốc liệt nhất vì hạn hán. Hiện nay, 20/74 hồ chứa trên địa bàn tỉnh Quảng Nam thiếu nguồn nước phục vụ sản xuất vụ hè thu, làm khô hạn 5.000ha lúa. Nếu tình hình thời tiết diễn ra như dự báo, sẽ có khoảng 16.000ha lúa và hàng ngàn hécta hoa màu bị khô hạn.
Vì vậy, để đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất và sinh hoạt, kiến nghị Bộ NN-PTNT giao Sở NN-PTNT tỉnh Quảng Nam từ ngày 1-6 đến 31-8 tùy theo tình hình thời tiết trực tiếp làm việc với EVN, các nhà máy thủy điện có lịch điều tiết cụ thể, phù hợp với việc sử dụng nước ở hạ du. Trong trường hợp nguồn nước sông Vu Gia không đảm bảo sản xuất và sinh hoạt khu vực hạ du sông Vu Gia (bao gồm cả TP Đà Nẵng), đề nghị Bộ NN-PTNT chỉ đạo nhà máy thủy điện Đắk Mi 4 phải xả nước qua cống xả sâu với lưu lượng và thời gian cụ thể theo đề nghị của UBND tỉnh Quảng Nam và TP Đà Nẵng.
Đặc biệt, đề nghị Bộ NN-PTNT làm việc với Bộ TN-MT sớm ban hành quy trình vận hành liên hồ chứa thủy điện trên hệ thống sông Vu Gia - Thu Bồn trong mùa kiệt. Trong khi chờ đợi ban hành quy trình vận hành liên hồ, trước mắt làm việc với Bộ Công thương và EVN ban hành quy chế phối hợp một cách chủ động, linh hoạt giữa các nhà máy thủy điện và các địa phương trong việc vận hành, điều tiết hợp lý với mục tiêu ưu tiên nước cho sản xuất nông nghiệp, nước sinh hoạt.
Đồng với quan điểm này, ông Lê Duy Vọng, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi TP Đà Nẵng còn đề nghị thủy điện Đắk Mi 4 phải xả cống xả sâu với lưu lượng 25m3/giây theo chỉ đạo của Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải để bổ sung nguồn nước cho sông Vu Gia. Thành phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam cũng đề nghị Tổng cục Thủy lợi làm việc với các bên liên quan để địa phương có địa chỉ liên hệ yêu cầu thủy điện xả nước, chứ không phải quá phức tạp như hiện nay.
Trả lời các kiến nghị của Quảng Nam và Đà Nẵng, ông Vũ Xuân Khu, Phó giám đốc Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia (A0) tại miền Trung và Tây Nguyên cho biết hiện lượng nước trong các hồ chứa thủy điện đủ xả phục vụ nông nghiệp. Về quy chế phối hợp vận hành hồ, A0 chấp nhận phương án của tỉnh Quảng Nam đưa ra, trong đó đáp ứng trung bình mỗi ngày 39m3/giây đối với thủy điện A Vương và 50m3/giây đối với thủy điện Đắk Mi 4 với thời gian xả 18 giờ/ngày. Về việc Đà Nẵng yêu cầu thủy điện Đắk Mi 4 xả 25m3/giây ở cống xả sâu, ông Thu cho biết chỉ khai thác lượng nước trong hồ qua việc phát điện, còn cống xả sâu không thuộc thẩm quyền.
Ông Đặng Duy Hiển, Phó Vụ trưởng Vụ Quản lý công trình thủy lợi cho rằng, khi các địa phương có nhu cầu cần các nhà máy thủy điện xả nước thì liên hệ với ông. Đối với Trung tâm điều độ hệ thống điện, nếu sau ngày 30-5 vẫn chưa đủ nước sản xuất thì tiếp tục phối hợp với các bên liên quan để xả nước phục vụ nông nghiệp.
Nói về đề nghị của Đà Nẵng trong việc yêu cầu thủy điện Đắk Mi 4 xả cống xả sâu với lưu lượng 25m3/giây, ông Hiển cho biết sẽ ghi nhận và báo cáo với Bộ NN-PTNT làm việc với Bộ Công thương để làm rõ vấn đề. Nhưng ông Hiển cho rằng không có chuyện Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải kết luận thủy điện Đắk Mi 4 xả về sông Vu Gia lưu lượng 25m3/giây mà chỉ yêu cầu xây dựng cửa xả đáy với năng lực xả với lưu lượng 25m3/giây. Còn thẩm quyền mở cống xả sâu thủy điện Đắk Mi 4 thuộc về Bộ Công thương chứ EVN và Bộ NN-PTNT… cũng chịu (!?)
Nguyên Khôi
