Liên tiếp trong thời gian ngắn, tại một số địa phương có nhiều trẻ nhỏ bị phản ứng nặng và tử vong sau tiêm vaccine “5 trong 1” Quinvaxem phòng ngừa các bệnh nguy hiểm ở trẻ gồm: bạch hầu, uốn ván, ho gà, viêm gan B, viêm phổi do vi khuẩn Hib. Thống kê mới nhất của Bộ Y tế, chỉ trong vòng có nửa tháng từ ngày 20-12-2012 đến 5-1-2013, đã có 5 trẻ nhỏ bị phản ứng nặng sau tiêm chủng loại vaccine “5 trong 1” trên tại Bình Định, Kiên Giang và Hà Nội, trong đó có 2 trẻ ở Hà Nội và Kiên Giang bị tử vong. Còn trước đó, chỉ riêng tại xã Châu Quang, huyện Quỳ Hợp, Nghệ An có tới 3 trẻ em dưới 1 tuổi chết sau khi tiêm vaccine “5 trong1” Quinvaxem.
Thực trạng đáng báo động trên đã khiến cho người dân, nhất là các gia đình có trẻ nhỏ rất hoang mang trong việc phòng bệnh, bảo vệ sức khỏe cho con em mình. Không tiêm vaccine, trẻ rất dễ bị mắc các dịch bệnh nguy hiểm, nhưng nếu cho trẻ đi tiêm vaccine thì nguy cơ bị tai biến, thậm chí là tử vong cũng rất có thể xảy ra.
Trước mối quan tâm, lo lắng trên của cộng đồng, đặc biệt sau những ca tai biến sau khi tiêm vaccine “5 trong1” Quinvaxem, Bộ Y tế, Chương trình quốc gia tiêm chủng mở rộng và cơ quan y tế ở các địa phương đã “vào cuộc” để làm rõ nguyên nhân. Tuy nhiên, kết quả điều tra mới đây được Hội đồng chuyên môn xử lý tai biến vaccine, Bộ Y tế đưa ra và đánh giá lại khiến dư luận xã hội và người dân không khỏi bất ngờ và thêm nghi ngại.
Bởi lẽ, Hội đồng chuyên môn xử lý tai biến vaccine là nơi tập hợp, quy tụ nhiều chuyên gia y tế đầu ngành trong lĩnh vực dự phòng, vaccine và tiêm chủng nhưng chỉ có thể đưa ra được đánh giá, nhận định rất chung chung khi cho rằng, tất cả trường hợp phản ứng sau tiêm vaccine “5 trong1” Quinvaxem đều không có bằng chứng về sự liên quan giữa phản ứng sau tiêm chủng và chất lượng vaccine. Điều này cũng đồng nghĩa với việc Bộ Y tế đang “bó tay” khi chỉ biết cho rằng, chất lượng vaccine và quy trình tiêm chủng không phải là nguyên nhân dẫn tới các ca phản ứng tai biến trên !?.
Trong khi đó, cần phải thấy rằng, vaccine “5 trong 1” Quinvaxem là loại vaccine giá rẻ, thế hệ cũ, độ an toàn không cao do sử dụng thành phần ho gà toàn tế bào (dùng vi khuẩn ho gà đã được bất hoạt bằng nhiệt độ) nên có thể gây phản ứng tại chỗ sau tiêm. Do đó ngay bản thân quốc gia sản xuất loại vaccine này là Hàn Quốc và nhiều nước có điều kiện tài chính đã không sử dụng loại vaccine này mà chuyển sang loại khác được bào chế bằng công nghệ mới và an toàn hơn.
Vẫn biết rằng không có loại vaccine nào là tuyệt đối an toàn 100% nên vẫn có một tỷ lệ nhất định bị phản ứng nặng sau tiêm vaccine. Cũng có nhiều nguyên nhân dẫn tới phản ứng nặng sau tiêm vaccine như: chất lượng vaccine không tốt, do sai sót trong quá trình tiêm chủng, hay trùng hợp ngẫu nhiên với bệnh tật có sẵn của trẻ…
Tuy nhiên cho dù có lý do hay nguyên nhân nào đi nữa thì việc chỉ trong thời gian ngắn nhiều trẻ nhỏ bị tai biến, tử vong sau tiêm loại vaccine “5 trong 1” Quinvaxem là vấn đề rất đáng quan tâm và cần sớm phải được làm rõ ràng, cụ thể nguyên nhân, hoặc tìm phương án thay thế loại vaccine này. Nếu không người dân không chỉ hoang mang, bức xúc mà còn có thể “quay lưng” lại với chương trình tiêm chủng mở rộng cho dù việc sử dụng vaccine được đánh giá biện pháp phòng ngừa dịch bệnh nguy hiểm hiệu quả nhất.
NGUYỄN QUỐC
