Từ ngày 1-7 tới đây, 9 Luật sẽ chính thức có hiệu lực với nhiều nội dung có tác động xã hội sâu rộng như quyền tiếp cận thông tin của người dân, người gây oan sai phải bồi thường thiệt hại, hành khách đi tàu được trả lại vé trước giờ tàu chạy…
* Gây oan sai, cán bộ phải hoàn trả dần ít nhất 10% lương hằng tháng
Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước năm 2017 quy định nội dung này. Cụ thể, người thi hành công vụ có lỗi gây thiệt hại phải hoàn trả cho ngân sách Nhà nước một phần hoặc toàn bộ số tiền mà Nhà nước đã bồi thường cho người gây thiệt hại.
Việc hoàn trả có thể được thực hiện bằng cách trừ dần vào tiền lương hằng tháng của người thi hành công vụ với mức tối thiểu là 10% và tối đa là 30%.
Trong trường hợp người thi hành công vụ phải hoàn trả là người đang nuôi con nhỏ dưới 36 tháng tuổi hoặc phụ nữ đang mang thai thì được hoãn hoàn trả.
* Người dân được yêu cầu Nhà nước cung cấp thông tin
Luật Tiếp cận thông tin năm 2016 nêu rõ, mọi công dân đều bình đẳng, không bị phân biệt đối xử trong việc thực hiện quyền tiếp cận thông tin.
Công dân có quyền yêu cầu cơ quan Nhà nước cung cấp thông tin, trừ thông tin thuộc bí mật Nhà nước; thông tin mà nếu tiếp cận sẽ gây nguy hại hoặc thông tin cá nhân, thông tin thuộc bí mật kinh doanh…
Hình thức yêu cầu cung cấp thông tin bao gồm: trực tiếp hoặc ủy quyền cho người khác đến trụ sở cơ quan Nhà nước yêu cầu cung cấp thông tin; gửi Phiếu yêu cầu qua mạng điện tử, bưu chính, fax đến cơ quan Nhà nước.
Khi nhận được yêu cầu cung cấp thông tin hợp lệ, cơ quan Nhà nước có trách nhiệm cung cấp thông tin thông báo về thời hạn, địa điểm, hình thức cung cấp thông tin; chi phí thực tế để in, sao, chụp, gửi thông tin qua dịch vụ bưu chính, fax (nếu có)…
* Các trường hợp nổ súng không cần cảnh báo
Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ năm 2017 quy định 6 trường hợp người thi hành nhiệm vụ độc lập được nổ súng vào đối tượng không cần cảnh báo, bao gồm:
- Đối tượng đang sử dụng vũ khí, vật liệu nổ trực tiếp thực hiện hành vi phạm tội khủng bố, giết người, bắt cóc con tin hoặc đang trực tiếp sử dụng vũ khí, vật liệu nổ chống lại việc bắt giữ khi vừa thực hiện xong hành vi phạm tội đó;
- Đối tượng sản xuất, mua bán, tàng trữ, vận chuyển hoặc tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy trực tiếp sử dụng vũ khí, vật liệu nổ chống lại việc bắt giữ;
- Đối tượng đang sử dụng vũ khí, vật liệu nổ tấn công hoặc uy hiếp trực tiếp đến an toàn của đối tượng cảnh vệ, công trình quan trọng về an ninh quốc gia, mục tiêu quan trọng được bảo vệ theo quy định của pháp luật;
- Đối tượng đang sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, vũ lực đe dọa trực tiếp đến tính mạng của người thi hành công vụ hoặc người khác;
- Đối tượng đang trực tiếp thực hiện hành vi cướp súng của người thi hành công vụ;
- Được nổ súng vào động vật đang đe dọa trực tiếp đến tính mạng và sức khỏe của người thi hành công vụ hoặc người khác.
* Hành khách đi xe lửa được trả lại vé trước giờ tàu chạy
Theo Luật Đường sắt năm 2017, một trong những quyền lợi của hành khách đi xe lửa là trả lại vé, đổi vé trước giờ xe lửa chạy và chịu các khoản chi phí (nếu có) theo quy định; được hoàn trả tiền vé, bồi thường thiệt hại và các chi phí phát sinh khi bị thiệt hại về tính mạng, sức khoẻ và tài sản do lỗi của doanh nghiệp kinh doanh vận tải đường sắt theo quy định; được bảo hiểm về tính mạng, sức khoẻ theo quy định của pháp luật.
* Bộ Tài chính chủ trì đàm phán, ký kết hiệp định khung, hiệp định cụ thể về vay ODA
Luật Quản lý nợ công năm 2017 quy định người đứng đầu phải giải trình và chịu trách nhiệm khi để xảy ra vi phạm về quản lý nợ công của cơ quan, tổ chức. Tùy theo tính chất, mức độ vi phạm, người đứng đầu có thể bị xử lý kỷ luật hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.
Đáng lưu ý, kể từ 1-7-2018, Bộ Tài chính là cơ quan đầu mối giúp Chính phủ thống nhất quản lý Nhà nước về nợ công. Trong đó có việc chủ trì tổ chức thực hiện đàm phán, ký kết hiệp định khung, hiệp định cụ thể về vay ODA (vai trò này trước đây thuộc về Bộ Kế hoạch và Đầu tư).
* Chuyển từ cơ chế phí sang giá dịch vụ thủy lợi
Một trong những nội dung đáng chú ý của Luật Thủy lợi năm 2017 là chuyển từ phí thủy lợi sang giá sản phẩm, dịch vụ thủy lợi.
Giá sản phẩm, dịch vụ thủy lợi bao gồm chi phí quản lý, vận hành, bảo trì, chi phí khấu hao, chi phí thực tế hợp lý khác và lợi nhuận phù hợp với mặt bằng thị trường.
Việc định giá sản phẩm, dịch vụ thủy lợi căn cứ vào giá thành, chất lượng sản phẩm dịch vụ thủy lợi; mức lợi nhuận; khả năng thanh toán của người sử dụng sản phẩm, dịch vụ thủy lợi; khả năng cung cấp sản phẩm, dịch vụ thủy lợi; đặc điểm công trình thủy lợi…
Luật cũng nghiêm cấm việc sử dụng xe cơ giới vượt tải trọng cho phép đi trên công trình thủy lợi; sử dụng xe cơ giới, phương tiện thủy nội địa lưu thông trong công trình thủy lợi khi có biển cấm; đổ chất thải, rác thải trong phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi; xả nước thải trái quy định vào công trình thủy lợi…
