*Em đang học lớp 10, thuộc dạng “lùn” nhất lớp. Dạo này em hay mất tập trung, học hành sút kém, em phải làm sao? (Trần Trọng Hoàng, Q10, TPHCM)
Sau tuổi dậy thì, con trai vẫn còn tiếp tục cao thêm cho đến 22 tuổi. Em còn nhiều thời gian để cao nhưng phải chú ý một số yếu tố: uống sữa, ra nắng và tập luyện thể dục thể thao.
Sữa mỗi ngày nên uống 500-600ml (như Nuvita…) để cung cấp canxi và chất đạm, kẽm, lysine… giúp xương tăng trưởng.
Phơi nắng mỗi ngày 20 phút. Diện tích da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng càng nhiều càng tốt để tạo vitamin D cần thiết cho xương tăng trưởng.
Môn thể dục thể thao được lựa chọn phải phù hợp với sức khỏe và vận động toàn thân là tốt nhất. Những môn hay được nói đến là bơi lội, cầu lông, bóng chuyền, bóng rổ…
Em học sa sút, vào lớp hay buồn ngủ, học bài lâu thuộc có thể có rất nhiều nguyên nhân. Thiếu dinh dưỡng, thiếu chất sắt, thiếu Iốt… đều có thể gây ra những triệu chứng trên. Em nên đi khám để xác định nguyên nhân, lúc đó mới có thể có cách giải quyết đúng.
*Cháu 21 tuổi cân nặng 47kg, cao 1m60. Như vậy cháu có khả năng cao lớn nữa không? Ăn uống và tập luyện thế nào là hợp lý? Cần uống loại sữa nào để bổ sung dinh dưỡng?… (Dương Thanh Tùng - Cần Thơ)
BMI của cháu <18,5 (BMI=cân nặng (kg)/bình phương chiều cao (mét). BMI bình thường là cải từ 18,5 - 22. Cháu đã suy dinh dưỡng. Với tuổi 21, cháu còn có khả năng cao nhưng không đáng kể. Muốn có cân nặng hợp lý hơn và cải thiện thêm chiều cao, cháu cần thực hiện một số biện pháp sau:
Ăn ngày 3 bữa - mỗi bữa ăn 2 - 3 chén cơm. Có thể thay đổi mì, phở, bánh mì… kèm với thức ăn nhiều dinh dưỡng như thịt, cá, tôm, trứng, dầu mỡ và rau quả (ăn đủ 4 nhóm bột, đạm, béo, rau quả) mới đủ chất dinh dưỡng để tăng cân.
Nếu được, có thể uống thêm sữa, vì sữa cung cấp các chất dinh dưỡng khá hoàn hảo. Trong đó còn chứa một lượng calci đáng kể giúp cháu tăng trưởng chiều cao (như Nuvita của NutiFood). Cũng có thể dùng thêm sản phẩm Enplus, là 1 loại bột cao năng lượng dùng cho người suy dinh dưỡng, biếng ăn (uống riêng hoặc trộn chung với sữa đang dùng để giúp tăng cân thêm). Cụ thể cứ một ly sữa 200cc thì thêm 2-3 hoặc tăng dần 4 muỗng bột vào.
Nên vận động nhiều như tập thể dục, chơi thể thao (bơi lội, nhảy cao, bóng chuyền…). Những hoạt động đó sẽ giúp cháu ăn uống ngon miệng hơn.
*Năm nay con 14 tuổi, cao 160cm, số đo 3 vòng là 84-72-92. Bác sĩ hãy cho con lời khuyên làm cách nào để ốm, chế độ ăn như thế nào? Con rất ít tập thể dục. Chơi thể thao con có thể cao thêm được không? Mỗi sáng con có thể uống sữa đậu nành không? (Cà Rốt – TPHCM)
Con 14 tuổi mà đã cao 1m60 là rất tốt. Tỷ lệ ngực eo mông như vậy là rất đẹp. Không phải ngực to đâu, đừng lo. Tuổi con còn cao thêm, dù có chơi thể thao hay không.
Với chiều cao này nếu con nặng 50 - 54kg là được, không cần ăn uống giảm cân. Nên ăn uống đa dạng nhiều loại thực phẩm mỗi ngày; ăn cơm với thịt, cá, trứng, nhiều rau củ và trái cây; uống 1-2 ly sữa tăng trưởng chiều cao như Nuvita sẽ giúp cao nhiều thêm. Sữa đậu nành uống mỗi ngày cũng tốt.
Nên theo dõi cân nặng của mình mỗi tháng để xem tình trạng sức khỏe mình ra sao. Chơi thể thao sẽ giúp con đẹp thêm với một cơ thể cân đối, chắc gọn và thêm vui vẻ, khỏe mạnh.
*Năm nay em 14 tuổi, vừa lùn vừa ốm, làm cách nào để cao khoảng 1m70 hoặc 1m75? Em nghe nói nếu cơ bắp lớn sẽ không cao hơn được nữa, mà bắp chuối của em lại rất to, trong khi các phần khác lại nhỏ! Làm cách nào để phát triển chiều cao và cân nặng? Có phải ăn xương sẽ cao? Ăn xí-quách, ăn luôn phần sụn có cao không? (Trần Quốc Phong - Cần Đước - Long An)
Không có bằng chứng khoa học nào cho rằng cơ bắp lớn sẽ không thể tăng cao. Em đang trong độ tuổi tăng trưởng nhanh nên cần phát huy tối đa tiềm năng chiều cao của mình (kể cả phát triển cân nặng) bằng cách:
- Dinh dưỡng hợp lý: bảo đảm đủ năng lượng và các chất đạm, canxi, sắt, kẽm, iốt, vitamin A và D trong chế độ ăn. Thức ăn chứa nhiều đạm là thịt, cá, trứng, sữa, các loại đậu... Xương có nhiều canxi nhưng ăn xí-quách thì chẳng thể có canxi được vì em đâu có nhai được xương. Thức ăn giàu canxi mà em cần bổ sung trong chế độ ăn của mình là sữa (như Nuvita…) và sản phẩm từ sữa (yaourt, phô mai); các loại cá - đặc biệt là cá nhỏ có thể ăn luôn xương; tôm cua, nhuyễn thể (nghêu, sò, ốc, hến), đậu hũ, rau xanh. Thức ăn chứa nhiều sắt như thịt, huyết, gan, trứng, rau đay, rau dền... Thức ăn chứa nhiều kẽm là thức ăn động vật, hải sản... Dùng muối iốt thay cho muối thường trong ăn uống là cách khôn ngoan để nhận đủ iốt cho cơ thể. Vitamin A có nhiều trong gan, lòng đỏ trứng, bơ, sữa béo, rau lá xanh đậm, củ quả vàng đậm. Vitamin D có nhiều trong gan cá. Tóm lại, cần lưu ý ăn đầy đủ các bữa, chế độ ăn nên đa dạng các loại thực phẩm như thịt, cá, trứng, rau xanh, trái cây và nhớ uống 2 ly sữa mỗi ngày.
- Vận động cơ thể sẽ kích thích cơ xương phát triển tốt, tăng tích lũy khối xương giúp chắc xương, giúp có được giấc ngủ tốt - là yếu tố cần thiết để tăng cao. Những môn thể thao giúp tăng chiều cao tốt là bơi lội, đu xà, bóng chuyền, bóng rổ, cầu lông, nhảy cao, nhảy xa.
- Môi trường sống lành mạnh, không stress sẽ tác động tích cực lên hệ thần kinh giúp điều hòa tốt hệ nội tiết (để tiết hormon) và hệ vận động cần cho sự tăng trưởng.
BS NGỌC HUY
