Đào tẩu suốt 43 năm, từng bị kết án chung thân vắng mặt nhiều lần, Bernardo Provenzano, trùm mafia cuối cùng “theo kiểu cũ” của băng Cosa Nostra sắp ra trước vành móng ngựa của tòa án Palerme.

Ông trùm khổ hạnh

Provenzano lúc bị bắt

“Trái tim” của Cosa Nostra đang đập ở đây, trong cái chuồng cừu bao quanh bằng những cây sung, cách một con đường ngoằn ngoèo trên vùng cao nguyên Corleone chỉ vài mét. Một mình trong căn phòng có cửa sổ che bằng vải cao su, gã đàn ông điều động cuộc sống hàng ngày của cả hòn đảo Sicile thỉnh thoảng lại xem Bố già. Khu vực bất khả xâm phạm. Tuy nhiên cách nay 1 năm, cảnh sát đã tóm được con người vô hình này.

Ngày 11-4-2006, cả nước Italia sửng sốt nhìn thấy khuôn mặt thủ lãnh của thủ lãnh, bố già của bố già. Bernardo Provenzano xuất hiện trước thế giới sau 43 năm đào tẩu. Bức ảnh cuối cùng của y là năm 1963. Tin tức duy nhất mà người ta có được về hắn là đã… chết rồi! Hắn đã từng bị kết án chung thân đến 12 lần vì hàng trăm vụ giết người. Như thường lệ đối với các ông trùm, hắn sẽ phải ra tòa qua… màn ảnh, từ khu vực được canh chừng cực kỳ cẩn mật của trại giam Novare.

Theo biện lý Pietro Grasso, người đã truy nã hắn suốt 10 năm, khi bị thẩm vấn, ông trùm 74 tuổi này chỉ trả lời: “Ông không nên phí công vào trại giam, bởi vì tôi chẳng có gì để nói cả”. Luật sư của vợ hắn và 2 con trai phát biểu: “Nói là quá nguy hiểm, cho cả một đại gia tộc”.

Phải nói rằng ông trùm này không hề giống với diễn viên Marlon Brando trong phim Bố già, dù 2 má có độn thêm bông gòn. Đó chỉ là một “ông thầy tu”, có nụ cười hiền hậu với 2 cây thánh giá đeo trên cổ và một quyền Kinh thánh trong tay, khi bị cảnh sát lôi ra trình diện trước ống kính truyền hình vào ngày 11-4-2006! Quả vậy, Provenzano gần như thất học, sống khổ hạnh như một thầy tu trong căn hầm trú ẩn, chỉ ăn mật ong, rau diếp và phô mai.

Là con nhà nông, bỏ học lúc 8 tuổi. Biệt danh Provenzano ra đời lúc 17 tuổi, khi hắn giết người lần đầu bởi gia nhập Cosa Nostra phải trả bằng máu. Từ đó, tại vùng Corleone sau chiến tranh, một thị trấn nằm cách Palerme 60km, đã ra đời những ông trùm khủng khiếp nhất của thế giới ngầm. Provenzano biến mất năm 1963 sau một cuộc đọ súng. Từ đó đã không còn một biệt danh rùng rợn: Xe ủi đất. Vì khả năng bắn hạ khủng khiếp của hắn. Nơi nào “xe ủi đất” đi qua, cỏ không mọc được.

Hắn bắn như thiên thần, khốn thay lại có bộ óc một con gà mái, một ông trùm đã nhận xét về hắn như thế. Bởi thế, khi sống trong bóng tối, xe ủi đất đã biến thành Il Ragionere - Kế toán, thậm chí là Il Professore- Ông giáo. Năm 1981, cảnh sát nghe lén điện thoại, đã phát hiện một Il Ragionere nhưng bị mất dấu. Đến năm 1992, lúc người ta tin chắc Provenzano đã chết thì bất ngờ vợ y lại xuất hiện ở Corleone với 2 đứa con trai, 9 và 16 tuổi, chỉ một thời gian ngắn trước khi quan tòa Falcone bị giết chết.

Bí mật những hạt đậu giấy

Trái với những đàn anh đi trước, Provenzano chẳng bao giờ khoe khoang những sợi dây chuyền vàng to tướng và đồng hồ Rolex. Quyền lực của hắn nằm ở chỗ khác. Hắn mua đứt lòng người, kiểm soát toàn vùng Sicile. Đó là những tiết lộ từ các Hạt đậu giấy (pizzini- là những tấm giấy nhỏ mà hắn viết gửi cho thuộc hạ, được vo tròn như hạt đậu), được Provenzano viết bằng chiếc máy đánh chữ cổ lỗ sĩ trong một tòa nhà giống như khai thác hầm mỏ, mà bọn mafia kính cẩn chuyền tay nhau.

Quan tòa Michele Perestipino, tác giả quyền sách Mật mã Provenzano viết: “Hắn giám sát tất cả mọi việc, bằng một đạo quân chuyên thu thuế trấn lột - pizzo. Nhóm khác lo phụ trách sức khỏe, đời sống anh em…”. Chẳng hạn, một thương buôn muốn mở cửa hàng phải làm gì? Phải đi tìm tên trùm mafia địa phương. Tên này viết báo cáo gởi về thủ lãnh tối cao. Thủ lãnh tiếp xúc với đặc trách khu vực thành phố và cuối cùng nói… OK. Như vậy gã thương buôn đã được cấp giấy phép. Nếu không thông qua mafia? Cửa hàng nhất định bị đốt cháy! Một nhà thầu muốn được giúp đỡ để chen chân vào một hệ thống siêu thị, cũng phải làm theo cách đó. Và mafia có mặt trong công ty, như một cổ phần bí mật.

Các nhà chính trị cũng có phần. Một kẻ tâm phúc của Provenzano viết thư cho hắn: “Zio, tôi quên béng. Hãy cho biết, trong cuộc bầu cử này tôi phải ủng hộ cho ai. Xin ngài cho biết tên kẻ nào được ngài ủng hộ”. Và Zio phác họa từng chi tiết trong các hạt đậu giấy, vốn luôn mở đầu bằng câu chúc lành: “Xin Chúa che chở cho anh, để hoàn thành ước muốn của người”. Cai trị bằng “tâm phục khẩu phục” hơn là khủng bố chính vì thế Provenzano có thể ẩn nấp suốt 43 năm và luôn được bọn mafia cao cấp, trí thức che chở. Hiện nay hai nhà chính trị tại Sicile sắp bị mang ra xét xử vì tội: lén lút đưa ông trùm này sang Marseille, Pháp, vào năm 2003 để giải phẫu tuyến tiền liệt! Người ta cũng xin phép giết người nơi… bố già. Khi bố già ngước mắt lên tròi nói: “Hãy làm theo ý Chúa!”. Thế là coi như xong một… mạng người!

Điều trớ trêu là chính bọc quần áo dơ mà bà vợ của Provenzano vô tình gởi đến tiệm giặt ủi đã giết chết ông trùm bằng những hạt đậu giấy bỏ quên trong túi áo.

Bài 2: 10 năm truy đuổi

ĐINH CÔNG THÀNH (L’Express 20-6-2007)