Qua theo dõi loạt bài điều tra đăng tải liên tiếp trong các số báo trên SGGP 12 giờ vừa qua, Luật sư Trần Công Ly Tao (Đoàn Luật sư TPHCM) tỏ ra đặc biệt quan tâm - vì như ông nói: “Có sự không rõ ràng trong thủ tục giám định pháp y tâm thần và trong quá trình tố tụng đối với bị can Phạm Trung Thành”. Luật sư Trần Công Ly Tao cho rằng:
* Việc Cơ quan CSĐT Công an TPHCM và Viện KSND TPHCM không tống đạt cho gia đình các nạn nhân thông báo, hoặc quyết định liên quan đến quá trình tố tụng là chưa làm hết trách nhiệm của mình. Theo quy định của pháp luật, bị cáo, bị can và những người liên quan trong vụ án phải được tống đạt các quyết định và văn bản, kể cả hồ sơ giám định pháp y.
- Trong hồ sơ vụ án có tình tiết: “Trước ngày gây án, Phạm Trung Thành cho rằng có một tổ chức nào đó đang theo dõi để hãm hại y. Chính vì vậy, y đã ở nhà không xuống tàu đi làm theo sự phân công của Công ty Vận tải dầu khí để tìm cách đối phó…”. Tình tiết này được làm cơ sở để Cơ quan CSĐT Công an TPHCM ra quyết định trưng cầu giám định tâm thần?
* Luật sư Trần Công Ly Tao: Đây là chứng cứ không mang chính thống pháp lý. Nó chỉ mang tính tham khảo bởi rất có thể bị can Phạm Trung Thành vì động cơ nào đó đã khai ra chứng cứ này để đánh lạc hướng cơ quan điều tra và cơ quan giám định pháp y là mình có bệnh tâm thần trước và trong lúc gây án.
- Theo ông, chứng cứ nào làm cơ sở để quyết định trưng cầu giám định pháp y?
* Trong trường hợp bị can, bị cáo phải chứng minh được đã có tiền sử bệnh án tâm thần và được đưa đi điều trị ở một bệnh viện tâm thần nào đó. Lúc gây án, bị can vẫn đang điều trị bệnh theo chỉ định của bác sĩ tâm thần. Liên hệ với bị can Phạm Trung Thành, dù có hết bệnh, vẫn phải tiếp tục theo dõi, không thể dễ dàng làm thủ tục trả về gia đình và xã hội một cách nhanh chóng và khó hiểu như vậy. Theo tôi, đây là dấu hiệu không bình thường.
- Kết quả giám định lần đầu chỉ có hai người kết luận Phạm Trung Thành bị tâm thần, như vậy có chính xác?
* Theo quy định, hội đồng pháp y tâm thần khi tiến hành giám định phải có ít nhất 3 thành viên có chuyên môn trong lĩnh vực tâm thần thì mới chính xác được. Bản giám định y pháp của Tổ chức Giám định pháp y tâm thần TPHCM có quá nhiều sai sót và thiếu chắc chắn về chuyên môn.
- Thế nhưng kết quả này sau đó cũng đã được Hội đồng Giám định pháp y tâm thần Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2 Biên Hòa làm cơ sở để giám định lại và kết luận Phạm Trung Thành bị tâm thần?
* Mỗi cơ quan giám định có quyền đưa ra quyết định độc lập của mình thì tính chính xác mới cao được. Để thể hiện tính cẩn trọng và nghiêm minh của pháp luật, tôi đề nghị khôi phục lại điều tra và đưa Phạm Trung Thành đi tái giám định ở một cấp cao hơn, ví dụ ở cấp giám định liên bộ: Công an, Quốc phòng, Y tế… chẳng hạn.
Nhiều vụ án ít phức tạp như vụ này - đơn cử như vụ cha hiếp dâm con ở Tiền Giang vừa qua mà còn tiến hành giám định ở cấp cao hơn để kết luận. Thiết nghĩ trong vụ này cần phải khôi phục điều tra và giám định lại vì nó là vụ án đặc biệt nghiêm trọng. Nếu quả thật có sự oan sai đối với người bị hại thì phải xử lý nghiêm khắc để làm gương và để cho những người nhắm mắt có thể yên lòng nơi chín suối.
- Việc Hội đồng Pháp y tâm thần Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2 Biên Hòa tổ chức giám định lại và đưa ra kết luận Phạm Trung Thành đã hết bệnh và sau đó kiến nghị Viện KSND TPHCM ra quyết định thôi áp dụng biện pháp chữa bệnh bắt buộc, như vậy có đúng với quy định pháp luật?
* Việc làm này của Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2 Biên Hòa là không đúng với quy định pháp luật. Trong tất cả các trường hợp phải đưa đi điều trị bắt buộc, khi giám định lại tình trạng sức khỏe phải được cơ quan đã ra quyết định điều trị bắt buộc, hoặc cơ quan quyết định trưng cầu giám định pháp y đồng ý.
Để tạo lòng tin trong dư luận, tôi kiến nghị các cấp có thẩm quyền cần rà soát lại toàn bộ hồ sơ vụ án xem chỗ nào, khâu nào sai phải sửa ngay. Đây là một vụ án đặc biệt nghiêm trọng, các cơ quan tố tụng không thể dễ dàng cho qua được. Không thể để cho tên sát nhân tiếp tục nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật được.
- Xin cám ơn luật sư.
MINH ĐỨC
