Sau nhiều năm gián đoạn, Nga lại bắt đầu chế tạo máy bay dân dụng tầm trung mới Sukhoi SuperJet 100. Dù không đơn thuần là một dự án của riêng Nga (có sự tham gia của các công ty Mỹ và châu Âu), nhưng về vai trò điều hành cùng các tiêu chí hàng đầu khác, SuperJet 100 có thể coi là một sản phẩm của công nghiệp máy bay dân dụng Nga.
 
Kỳ vọng từ máy bay mới

Mô hình Sukhoi SuperJet100

Chưa thể nói về khả năng cạnh tranh của sản phẩm mới này, nhưng ít nhất Nga đã có nhiều cơ hội để phục hồi và phát triển lại niềm tự hào của Liên Xô trước đây. SuperJet đã được đặt nhiều hy vọng cho sự khởi đầu mới của công nghiệp máy bay dân dụng Nga sau một thời gian dài ngưng trệ. SuperJet hứa hẹn sẽ mở đầu một sự thay đổi thực sự trong lĩnh vực hàng không dân dụng Nga theo xu hướng đặt lên hàng đầu sự an toàn, tiện nghi và thoải mái cho khách hàng.

Theo đánh giá của các chuyên gia, chương trình chế tạo SuperJet tốn khoảng 920 triệu USD. Họ máy bay này sẽ gồm 3 phiên bản chính có thể chở được từ 75-95 khách (đang nghiên cứu thêm phiên bản 120 ghế). Trang bị động cơ SaM146 từ liên doanh Snecma-Saturn của Nga-Pháp, SuperJet có thể thực hiện các chuyến bay với tầm xa 15.000km, đảm bảo khả năng 3.600 giờ bay/năm. Một số đặc tính của SuperJet100 hiện được coi là “duy nhất” trong ngành chế tạo máy bay thế giới.

Đáng kể nhất là thời hạn phục vụ dự kiến tới 70.000 giờ bay (máy bay thông thường khoảng 30.000 giờ). Các chuyên gia Nga có thể nâng gấp đôi chỉ số quan trọng này nhờ một số giải pháp và nguyên liệu đặc biệt, có khả năng tăng độ bền vững và chịu ăn mòn cho máy bay... Với giá bán dự kiến gần 28 triệu USD (95 chỗ), SuperJet đã nhận được 73 đơn đặt hàng và dự tính sẽ lên 100 vào cuối năm.

Tham vọng vượt lên

Cho tới trước khi SuperJet 100 ra đời, những mẫu máy bay như TU-204, TU-214 và IL-96 vẫn được xếp vào “thế hệ mới”, dù mẫu cuối cùng trong số này đã chính thức cất cánh từ 18 năm trước và tổng số máy bay trên đã sản xuất cũng chưa vượt con số 100. Sự tụt hậu của ngành chế tạo máy bay dân dụng Nga có thể dễ dàng đánh giá qua vài con số, như chỉ riêng trong năm ngoái, Nga chỉ xuất xưởng có... 9 chiếc máy bay chở khách mới theo đơn đặt hàng, so với các đơn đặt hàng của 2 công ty hàng đầu là Boeing và Airbus đã tới gần 2.000 chiếc. Chính các hãng hàng không Nga cũng chuyển sang chọn máy bay nước ngoài hiện đại hơn và cũng kinh tế hơn.

Thực trạng của công nghiệp chế tạo máy bay đã được Chính phủ Nga quan tâm và tìm biện pháp giải quyết từ cuối những năm 1990 và mọi việc được triển khai năm ngoái. Tập đoàn chế tạo máy bay thống nhất (OAK) được thành lập, tập hợp gần như toàn bộ nhà máy chế tạo máy bay, cả dân sự và quân sự. OAK đặt ra một mục tiêu đầy tham vọng là trở thành nhà sản xuất phương tiện kỹ thuật hàng không lớn thứ ba thế giới. Đến năm 2025, OAK dự tính sẽ sản xuất hàng năm khoảng 300 máy bay dân sự, 100 máy bay vận tải và 100 máy bay quân sự. Doanh số chung từ năm 2007 đến 2025 sẽ lên tới 250 tỷ USD. Trong 5 năm tới, các nhà máy của OAK sẽ xuất xưởng 431 máy bay các loại.

Những kế hoạch tham vọng trên sẽ được thực thi như thế nào? Ít nhất các hãng vận tải hàng không Nga, đang thiếu hụt nhiều máy bay, trên nguyên tắc có thể tiêu thụ bất kỳ sản phẩm nội địa nào. Theo dự đoán của Airbus, trong vòng 20 năm tới, các hãng hàng không Nga sẽ chi thêm khoảng 70 tỷ USD để mua hơn 800 máy bay mới các loại, trong đó 3/4 có thể là máy bay do chính Nga sản xuất (tức trung bình khoảng 30 chiếc/năm).

OAK đang tập trung mũi nhọn vào 2 sản phẩm ưu tiên hàng đầu là SuperJet 100 và IL-96-400. Tiếp theo là dự án hiện đại hóa máy bay TU-204 – phiên bản mới nhất TU-204CM sẽ xuất hiện vào năm 2010. Bước xa hơn nữa là máy bay MC-21, dự tính có thể cạnh tranh với các máy bay cỡ nhỏ của phương Tây (dự kiến sẽ tung ra thị trường trong giai đoạn 2015-2017). Chuyến bay đầu tiên của SuperJet100 sẽ diễn ra vào cuối năm nay. Khách hàng đầu tiên là Hãng Hàng không Aeroflot sẽ nhận chiếc SuperJet100 đầu tiên vào tháng 11-2008.

 NHƯ QUỲNH (tổng hợp)