Năm 2010 này với Công ty Thương mại Kỹ thuật và Đầu tư (PETEC) thật nhiều ý nghĩa khi công ty ghi dấu tuổi 30 của mình với nhiều thành tích, đồng thời cũng là năm mà PETEC trở thành đơn vị thành viên của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam, trở thành thành viên của tập đoàn kinh tế mạnh nhất nước nhà. Đây được xem là mốc son, ghi dấu bước chuyển mình mạnh mẽ của PETEC - một thương hiệu kinh doanh xăng dầu hàng đầu tại Việt Nam.
30 năm một chặng đường phát triển
Ngày 12-10-2010, Công ty PETEC bước sang tuổi 30, độ tuổi sung sức nhất của một doanh nghiệp nhà nước đang trên đường phát triển ngày càng mạnh mẽ. Nhìn lại chặng đường mà PETEC đã đi qua quả thật là hết sức cam go nhưng cũng rất đỗi tự hào. Lịch sử hình thành và phát triển PETEC ghi dấu rất rõ mốc thời gian khởi nguồn khai sinh ra PETEC. Theo đó vào ngày 19-6-1981, Hiệp định giữa hai Chính phủ Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô Viết và Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam về việc thành lập Xí nghiệp Liên doanh thăm dò và khai thác dầu khí ở thềm lục địa phía Nam – Vietsovpetro được ký kết.
Để thực hiện kế hoạch nhập khẩu, thiết bị vật tư, kỹ thuật dầu khí trên cơ sở các văn kiện đã được thỏa thuận giữa Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô Viết trong phạm vi thăm dò và khai thác dầu khí tại thềm lục địa phía Nam Việt Nam, Bộ Ngoại thương đã ký Quyết định số 1140 BNgT/TCCB, ngày 12-10-1981 thành lập Công ty Nhập khẩu thiết bị và kỹ thuật dầu khí (PETECHIM) -tiền thân của PETEC hôm nay.
Trong giai đoạn đầu, PETECHIM thực hiện nhiệm vụ ký kết và thực hiện các hợp đồng nhập khẩu thiết bị, vật liệu, dịch vụ, chuyên gia, tài liệu kỹ thuật do phía Liên Xô cung cấp, hợp đồng cung cấp thiết bị kỹ thuật của nước thứ ba (ngoài Liên Xô và VN) do phía Liên Xô tái xuất sang VN cho LD Dầu khí Việt-Xô và các hợp đồng cử thực tập sinh Việt Nam sang Liên xô học tập và nghiên cứu, đồng thời thực hiện các thủ tục xác định giá trị góp vốn các công trình, dịch vụ… do phía VN thực hiện đối với các công trình dầu khí của Vietsovpetro.
Giai đoạn 1986 – 1990 là thời kỳ qui mô và lĩnh vực hoạt động của công ty phát triển nhanh chóng. Ngoài việc nhập khẩu thiết bị, kỹ thuật từ Liên Xô, PETECHIM còn được giao nhiệm vụ nhập khẩu trực tiếp thiết bị kỹ thuật toàn bộ dầu khí từ các nước tư bản như: giàn khoan tự nâng, máy bay trực thăng, thiết bị khoan và khai thác… thay vì nhập khẩu qua Liên Xô tái xuất như trước đó.
Từ năm 1987, công ty còn được Nhà nước VN giao thực hiện nhiệm vụ rất quan trọng là xuất khẩu dầu thô, trong đó có phần của phía Liên Xô là 50% khối lượng dầu khai thác. Đồng thời, từ khi có Quyết định 217 ngày 14-11-1987 của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng về đổi mới kế hoạch hóa và hạch toán kinh doanh XHCN đối với xí nghiệp quốc doanh, công ty bắt đầu đa dạng hóa hoạt động của mình trong các lĩnh vực nhập khẩu và kinh doanh phân bón, xuất khẩu gạo và nông sản, nhập khẩu và kinh doanh xăng dầu, sắt thép, xi măng và hàng hóa, vật tư phục vụ sản xuất khác. Năm 1989 Công ty Nhập khẩu Thiết bị và kỹ thuật dầu khí (PETECHIM) được đổi tên thành Công ty Xuất nhập khẩu dầu khí (PETECHIM) để đánh dấu một bước trưởng thành mới.
Giai đoạn 1991- 1994, là giai đoạn mà ngành xăng dầu trong nước thoát ra khỏi thời kỳ bao cấp, “xin - cho” để bước sang cơ chế kinh doanh, “mua - bán”. Sau khi Liên xô ngừng xuất khẩu sản phẩm dầu cho VN, công ty đã được Nhà nước giao nhiệm vụ cùng với Tổng Công ty Xăng dầu PETROLIMEX nhập khẩu xăng dầu từ các nước thứ ba để đảm bảo nhu cầu cho cả nước bằng nguồn ngoại tệ cân đối từ dầu thô.
Từ tháng 9-1992, Nhà nước qui định giá bán xăng dầu tối đa (giá trần) mà các công ty không được phép vượt qua và việc kinh doanh xăng dầu chuyển sang kinh tế thị trường từ năm 1993. Đây là cơ hội để Công ty PETECHIM đầu tư phát triển cơ sở vật chất để mở rộng việc nhập khẩu, kinh doanh xăng dầu và đã trở thành doanh nghiệp đứng thứ hai trong ngành. Ngày 17-9-1994, để thực hiện chủ trương chuyển hoạt động ngoại thương mang tính chuyên ngành về các bộ, tổng công ty chuyên ngành, thống nhất quản lý lĩnh vực dầu khí từ khâu sản xuất đến thương mại, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 506/TTg về việc chuyển giao tổ chức, nhiệm vụ XNK vật tư, thiết bị dầu khí và xuất khẩu dầu thô từ Công ty XNK dầu khí (PETECHIM) thuộc Bộ Thương mại sang Tổng Công ty Dầu khí VN và Bộ Thương mại đã ra Quyết định số 1180/TM-TCCB, ngày 23-9-1994 đổi tên Công ty XNK dầu khí (PETECHIM) thành Công ty Thương mại Kỹ thuật và Đầu tư (PETEC).
Từ 1995 trở đi, là giai đoạn mà hoạt động kinh doanh xăng dầu ngày càng trở thành hoạt động cốt lõi của công ty. Trong giai đoạn này, công ty đã đẩy mạnh đầu tư để phát triển cơ sở vật chất phục vụ cho việc kinh doanh xăng dầu, đặc biệt là ở khu vực miền Trung và miền Bắc. Bên cạnh việc phát triển thị trường trong nước, công ty còn mở rộng hoạt động tái xuất xăng dầu sang Campuchia và hoạt động bunkering cho tàu nước ngoài. Song song với việc kinh doanh xăng dầu, công ty cũng phát triển hoạt động xuất khẩu nông, lâm sản; đã từng trở thành doanh nghiệp đứng trong top 5 doanh nghiệp xuất khẩu cà phê hàng đầu, là doanh nghiệp có uy tín trong xuất khẩu cao su, chè và nhiều mặt hàng khác.
Giai đoạn 2001 – 2005, là thời kỳ mà PETEC có tốc độ phát triển nhanh trên tất cả các lĩnh vực hoạt động. Tổng kim ngạch XNK tăng hàng năm bình quân trong giai đoạn là 29%, doanh thu tăng 20%, nộp ngân sách nhà nước tăng 21%; mạng lưới phân phối xăng dầu được mở rộng trên phạm vi cả nước; cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ kinh doanh xăng dầu được đầu tư mở rộng; thu nhập của người lao động gia tăng đáng kể.
Tăng tốc phát triển
Thực tế cho thấy, từ 2006 đến nay, giá thế giới liên tục ở mức cao, có những thời điểm đạt đến ngưỡng 150 USD/thùng, thị trường xăng dầu trong nước chịu sự kiểm soát chặt chẽ của Chính phủ về giá cả với mục tiêu bình ổn giá. Giai đoạn 2007 – 2008 là những năm rất khó khăn đối với tất cả các đầu mối nhập khẩu và kinh doanh xăng dầu.
Trong hoàn cảnh khó khăn như vậy nhưng qui mô hoạt động của công ty được mở rộng và cơ cấu tổ chức của công ty phát triển nhanh. Hiện nay, Công ty PETEC đã phát triển và góp vốn đầu tư, thành lập 3 công ty con và 5 công ty liên kết; có 3 xí nghiệp xăng dầu trực thuộc và số chi nhánh của công ty đã lên đến 21. Đặc biệt, Công ty PETEC đang tập trung mọi nỗ lực để thực hiện hoàn thành dự án kho cảng xăng dầu Cái Mép vào cuối năm 2011 với tổng sức chứa 200.000m3 bồn bể và cảng tiếp nhận tàu chở xăng dầu tới 60 ngàn tấn.
Thực hiện chủ trương đổi mới và phát triển doanh nghiệp nhà nước, trong đó có việc đổi mới hình thức quản lý doanh nghiệp từ mô hình hành chính - chủ quản chuyển sang mô hình chủ sở hữu, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định chuyển giao nguyên trạng PETEC từ Bộ Công thương về Tập đoàn Dầu khí VN. Ngày 31-3-2010, Bộ Công thương và Tập đoàn Dầu khí VN đã ký biên bản bàn giao PETEC về làm đơn vị thành viên của Tập đoàn Dầu khí VN. Sau khi chuyển về Tập đoàn Dầu khí VN, một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Công ty PETEC là cùng với PV Oil phân phối xăng dầu do các nhà máy lọc dầu sản xuất, hiện nay là lọc dầu Dung Quất và trong tương lai là Nghi Sơn, Long Sơn… cũng như nhanh chóng đầu tư, phát triển hệ thống bán lẻ trong nước.
Có thể nói, gần 30 năm hình thành và phát triển, từ “tay không”, Petec đã tích lũy được vốn chủ sở hữu hơn 500 tỷ đồng, tạo ra được 116 ngàn tỷ đồng doanh thu, nộp ngân sách 48 ngàn tỷ đồng, thực hiện xuất nhập khẩu 12,4 tỷ USD và thương hiệu “PETEC” được định vị đối với khách hàng trong và ngoài nước là “Doanh nghiệp uy tín”. Công ty đã được Đảng và Nhà nước ghi nhận những đóng góp cho nền kinh tế quốc dân, mà điển hình là danh hiệu “Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới” vào năm 2000.
Trao đổi với chúng tôi, lãnh đạo PETEC cho biết: “Ngày 12-10-2010 này có ý nghĩa như một mốc lịch sử đánh dấu 30 năm hình thành và phát triển của “Công ty Nhà nước PETEC” vì công ty đang cổ phần hóa và dự kiến 2011 chuyển sang công ty cổ phần. Tương lai đầy triển vọng đang ở phía trước! Gần 30 năm là một khoảng thời gian rất dài so với cuộc đời làm việc của một người, nhưng đây chỉ là một chặng đường phát triển của một doanh nghiệp như Công ty PETEC trong tầm nhìn dài hạn. PETEC sẽ phải còn phát triển. Nhiệm vụ phía trước của PETEC được Tập đoàn Dầu khí VN giao cho là rất nặng nề và nhiều thách thức. Chiến lược phát triển công ty trong giai đoạn 2011 – 2015 đã được Đại hội Đảng bộ của công ty xác định là “Kiên quyết đột phá, đổi mới toàn diện, tăng tốc phát triển”. Mục tiêu chiến lược trong 5 năm tới của PETEC là giữ vững vị trí ở “top 3” trong ngành xăng dầu”.
Nguyễn Thu Tuyết