Liên quan đến việc bảo tồn các di tích - lịch sử trong khu vực Xí nghiệp Liên hiệp (XNLH) Ba Son, phường Bến Nghé, quận 1, TPHCM, Hội Di sản văn hóa Việt Nam vừa có công văn gửi Chủ tịch UBND TPHCM Lê Hoàng Quân về việc bảo tồn di tích trong khu vực XNLH Ba Son.
Ụ tàu trong Xí nghiệp Liên hiệp Ba Son
Hội Di sản văn hóa Việt Nam đã nghiên cứu nhiều tài liệu, tổ chức các cuộc họp với sự tham gia của nhiều nhà quản lý, nhà nghiên cứu khoa học… thảo luận các vấn đề liên quan đến việc bảo tồn di tích trong khu vực XNLH Ba Son.
Theo GS-TS Lưu Trần Tiêu, Chủ tịch Hội Di sản văn hóa Việt Nam, di tích Xưởng cơ khí Ba Son, Ụ tàu lớn và các công trình có liên quan trong khu vực Ba Son có giá trị đặc biệt về lịch sử - văn hóa, nơi gần như duy nhất ở nước ta còn giữ lại những chứng tích vật chất về sự hình thành và phát triển của ngành công nghiệp đóng tàu VN, bắt đầu từ Xưởng Thủy thời chúa Nguyễn (thế kỷ XVIII), qua thời Pháp cho đến ngày nay - là bằng chứng của nền kinh tế biển nước ta; là nơi gắn liền với hoạt động của giai cấp công nhân ngành công nghiệp đóng, sửa chữa tàu biển VN qua các thời kỳ. Cái tên Ba Son còn là cái nôi của phong trào đấu tranh của các tầng lớp công nhân Sài Gòn, là nơi ghi dấu hoạt động của Chủ tịch Tôn Đức Thắng đồng thời cũng gắn liền với truyền thống xây dựng và phát triển của nhà máy Ba Son - XNLH Ba Son của Quân chủng Hải quân Việt Nam…
Với những giá trị đặc biệt như trên, Hội Di sản văn hóa VN đề nghị Chủ tịch UBND TPHCM chỉ đạo các sở ngành liên quan khẩn trương xây dựng hồ sơ trình Bộ VH-TT-DL xếp hạng Ụ tàu lớn và các công trình có liên quan là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia. Đồng thời hội cũng đề nghị TPHCM khẩn trương xây dựng hồ sơ cụm di tích lịch sử văn hóa Xưởng cơ khí Ba Son, Ụ tàu lớn và các công trình có liên quan là Di tích quốc gia đặc biệt trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, xếp hạng.
Hội Di sản văn hóa VN cho rằng, hội đồng tình với chủ trương của UBND TPHCM và Bộ Quốc phòng về việc xây dựng Khu trung tâm phức hợp Sài Gòn - Ba Son theo phương châm gắn bảo tồn di tích lịch sử - văn hóa với phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội. Nếu bảo tồn tốt khu di tích theo đúng quy định của Luật Di sản văn hóa, đúng phương pháp khoa học về bảo tồn, đổi mới trong công tác trưng bày… thì khu di tích quan trọng này sẽ là một địa chỉ lịch sử - văn hóa hấp dẫn du khách trong và ngoài nước. Các di tích trong khu vực XNLH Ba Son là một tài sản quý giá của TP và của cả nước, cần được giữ lại, bảo tồn, phục hồi và phát huy giá trị của một di tích lịch sử văn hóa quan trọng, một nguồn lực phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội.
Trước đó, trong công văn về việc điều chỉnh nhiệm vụ quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 Khu Trung tâm phức hợp Sài Gòn - Ba Son, Thường trực Thành ủy TPHCM đã thảo luận và thống nhất giao UBND TPHCM chỉ đạo thực hiện một số nội dung liên quan đến vấn đề này như: dân số trong khu vực thực hiện theo đúng quy hoạch của quận 1 đã được phê duyệt, không để tăng thêm; không san lấp lấn sông Sài Gòn; phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan để đề nghị giữ lại ụ tàu và đề nghị công nhận Di tích lịch sử quốc gia đối với khu vực ụ tàu, nhà máy
Minh An
