Giá cả tăng cao, lương làm không đủ sống, hàng loạt công nhân từ các tỉnh đang lần lượt hồi hương. Điều này dẫn đến nhiều khu công nghiệp (KCN), khu chế xuất (KCX) tại TPHCM, Bình Dương, Đồng Nai đang lâm cảnh thiếu hụt lao động trầm trọng.
Lương không đủ sống
“Chưa biết có trụ nổi đến cuối năm để về quê không nữa với mức lương chỉ trên dưới 1,2 triệu đồng/tháng. Đồng lương như vậy, trong khi đó, giá cả thứ gì cũng tăng khủng khiếp, tụi em tằn tiện lắm cũng chỉ đắp đổi qua ngày. Thậm chí nhiều người chưa đến ngày nhận lương đã hết tiền ăn”- đó là nhận định chung của công nhân Công ty Pouyuen tại khu nhà trọ An Phú, phường Tân Tạo, quận Bình Tân, TPHCM.
Nguyễn Thị Minh Huệ, công nhân Công ty Pouyuen cho biết, em vừa nộp đơn xin nghỉ việc về quê, vì làm lương không đủ chi phí cho hằng tháng. 4 năm qua, lương cộng hết các khoảng cũng chỉ 1,5 triệu đồng/tháng, năm rồi mỗi tháng còn dư chút đỉnh nhưng từ đầu năm đến nay không dư đồng nào. Thậm chí gia đình phải gửi gạo vô nấu cơm nhưng cũng chẳng thấy dư, “kiểu này làm sao sống nổi”, em chép miệng than.
Huệ liệt kê ra một loạt thứ tiền: tiền nhà, tiền điện, nước mỗi tháng trên 420.000đ, tiền ăn 600.000đ, tiền xăng xe, xà bông, kem… coi như đi toi tháng lương, thậm chí tháng nào có đám cưới, sinh nhật là phải thâm nợ. “Gia đình gọi điện vào nói lương ở KCN Dung Quất (Quảng Ngãi) hiện nay là 1,2 triệu đồng/tháng. Tuy thấp hơn lương em đang làm hiện nay nhưng với 1,5 triệu đồng/tháng thì không sống nổi tại TPHCM, còn 1,2 triệu đồng/tháng ở quê thì sống thoải mái. Chính vì thế, em quyết định nghỉ về quê”, Huệ nói.
Tương tự, anh Phạm Văn Toản, công nhân Công ty Thuốc trừ sâu Đ.B. tại KCN Lê Minh Xuân chuẩn bị “hồi hương” về Quảng Nam vào cuối tuần này. Anh than: Làm ở công ty được 4 năm nay, lương 1,6 triệu đồng/tháng, mấy năm trước ăn tiêu xong, tết còn dư vài triệu về quê. Giá cả kiểu này, “cày” hơn nửa năm chẳng thấy dư đồng nào mà còn thâm nợ hơn 3 triệu đồng.
Anh kể, cách đây 2 tháng bị ngộ độc phải nhập viện, chi phí hơn 3 triệu đồng mượn bạn bè đến giờ vẫn chưa trả xong. Giá cả ngày càng đắt đỏ với đồng lương như hiện nay không đủ trang trải, về quê kiếm việc làm ở chung với gia đình coi bộ khỏe hơn. Theo ghi nhận của chúng tôi, với chi phí ngày càng cao nhưng với mức lương trên dưới 1,5 triệu đồng/tháng, công nhân đã và đang có khuynh hướng trở về quê lập nghiệp.
Khủng hoảng công nhân
Hiện tại, các doanh nghiệp trong các KCN-KCX trên địa bàn TPHCM đang trông cậy vào trung tâm giới thiệu việc làm KCN-KCX TPHCM để tuyển gấp công nhân. Theo số liệu từ trung tâm này, hàng trăm công ty đang nhờ tuyển khoảng 15.000 lao động. Từ đầu năm đến nay, hàng loạt công ty, xí nghiệp tại các KCN, KCX trên địa bàn TPHCM, Bình Dương, Đồng Nai đi đâu chúng tôi cũng thấy những bảng hiệu tuyển dụng lao động giăng trước cổng công ty.
Tại Công ty Pouyuen (sản xuất các mặt hàng giày da) phường Tân Tạo, quận Bình Tân, TPHCM từ đầu năm đến nay, dù đã treo băng rôn rất lớn tuyển hàng ngàn công nhân, nhưng đến nay mới có vài ba chục hồ sơ đăng ký. Tương tự, Công ty TNHH may thêu T.M., KCN Vĩnh Lộc, quận Bình Tân cũng giăng băng rôn khắp các ngã tư, tuyển hàng trăm công nhân may, ủi… với cam kết nhiều ưu đãi, nhưng cũng chưa thu hút người lao động…
Ông Vũ Thành Mỹ, giám đốc công ty, than vãn: “Chúng tôi tuyển dụng rộng rãi như vậy nhưng vẫn không nhận được sự mặn mà từ phía người lao động. Cả mấy tháng qua mà chỉ có lèo tèo vài ba chục công nhân đến xin việc. Dù rằng công ty chỉ đưa ra tiêu chuẩn chỉ cần tốt nghiệp THPT, thậm chí trình độ cấp 2 cũng được”.
Theo ông Mỹ, trước tình hình giá cả leo thang như hiện nay, công ty rất “đau đầu” với việc tìm kiếm lao động. “Mặc dù mức lương khởi điểm mà chúng tôi đưa ra không dưới 1 triệu đồng/tháng, công nhân có tay nghề, kinh nghiệm thì lương còn cao hơn… nhưng vẫn khó thu hút được người lao động”, ông nói.
Không chỉ TPHCM, tại địa bàn tỉnh Đồng Nai, Bình Dương, tình trạng thiếu hụt lao động cũng trầm trọng chẳng kém. Tại các KCN Biên Hòa 1, Biên Hòa 2, Nhơn Trạch… rất nhiều công ty còn “lùng” lao động ở các vùng quê hay các trường đại học, cao đẳng, trường dạy nghề…
Ông Vũ Văn Hòa, Trưởng ban KCX, KCN TPHCM dự báo, trong thời gian tới, các KCN-KCX TPHCM sẽ tiếp tục phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt lao động nghiêm trọng, nếu các công ty, doanh nghiệp không có chính sách đãi ngộ người lao động thì rất khó thu hút được người lao động từ các tỉnh.
Hiện nay nhiều công ty, tiền lương, thưởng vào những ngày lễ, tết còn thấp, thậm chí không có tiền thưởng nên lao động nghỉ việc về quê... Đó là chưa kể đến tình trạng không ít doanh nghiệp làm ăn kiểu chụp giật, sử dụng lao động theo kiểu “vắt chanh bỏ vỏ”, thường tăng ca nhưng không tăng lương, thậm chí “treo” lương. Đây cũng chính là nguyên nhân khiến người lao động quyết định “bỏ phố về quê”.
QUỐC HÙNG
