Ngày thế giới phòng chống thuốc lá (31-5) vừa đi qua nhưng những vấn đề liên quan đến thuốc lá vẫn đang tác động hàng ngày, hàng giờ đến sức khỏe của cư dân toàn cầu và cuộc chiến chống hút thuốc vẫn còn lắm gian nan.

Tại Canada, theo Reuters, một tòa án đã ra lệnh cho 3 công ty thuốc lá phải trả tiền đền bù tổng cộng 15,5 tỷ dollar Canada (12 tỷ USD) cho những người hút thuốc ở Quebec vì các công ty đã không cảnh báo họ về tổn hại đối với sức khỏe liên quan đến hút thuốc lá. Đây được xem là số tiền đền bù cao kỷ lục với các công ty thuốc lá và là vụ kiện bắt đầu từ năm 1998. Những nguyên đơn đại diện cho gần một triệu người bị nghiện thuốc lá hoặc bị ung thư phổi, họng và bị khí phế thũng. Các công ty thuốc lá bị kiện tại Canada cho biết sẽ kháng cáo.

Trong khi đó, tại một đất nước non trẻ ở Đông Nam Á - Timor Leste, mặc dù dân số chưa đầy 2 triệu người nhưng tỷ lệ hút thuốc lá cao nhất trên thế giới với gần 2/3 đàn ông hút thuốc. Thuốc lá xuất hiện khắp mọi nơi ở nước này. Đi qua các ngõ hẻm tối tăm hay các quầy hàng ở chợ, không khí quyện đặc mùi thuốc lá khi thuốc lá được bán cùng với các loại rau quả như cà chua, khoai tây, đậu. Giá thuốc lá nơi đây cũng rẻ, chưa đến 1 USD/gói với đủ các nhãn mác. Tất cả đều mang hình ảnh và dòng chữ cảnh báo sức khỏe nhưng dường như vô nghĩa với nhiều người hút thuốc vì phân nửa dân số trưởng thành không biết đọc và thói quen hút thuốc quá nặng. Theo số liệu từ Tạp chí của Hiệp hội y khoa Mỹ, có 33% dân số Timor Leste hút thuốc hàng ngày và 61% nam giới hút thuốc - mức cao nhất trên thế giới. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), điều đáng ngại là những người trẻ tuổi Timor Leste đang hút thuốc lá ngày càng nhiều hơn thế hệ đi trước theo từng năm, đặc biệt là trẻ em trai. Toàn bộ hệ thống trường học hoàn toàn không có quy định về cấm sử dụng thuốc lá trong trường học và ở Timor Leste, người ta có thể hút thuốc ở bất cứ nơi đâu.

Tình trạng “đốt thuốc” cũng đang trở nên nghiêm trọng tại quốc gia đông dân nhất thế giới - Trung Quốc. Nước này hiện có hơn 300 triệu người hút thuốc và hơn một triệu người tử vong hàng năm do các bệnh liên quan đến hút thuốc lá. Bộ Y tế Trung Quốc ra quy định cấm hút thuốc lá ở tất cả các không gian công cộng trên toàn quốc từ năm 2011 nhưng việc thực thi không được áp dụng triệt để mà phải đến tháng 11-2014, Quốc hội nước này mới chính thức thông qua và chỉ có hiệu lực từ ngày 1-6-2015. Tại Bắc Kinh, những người vi phạm sẽ bị phạt 200 nhân dân tệ (32 USD) và các doanh nghiệp làm ngơ trước các hành vi hút thuốc nơi công cộng có thể bị phạt lên đến 10.000 nhân dân tệ. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng thói quen hút thuốc đã ăn sâu vào sinh hoạt của người dân Trung Quốc nên khó thực hiện quy định này. Một cuộc khảo sát trực tuyến do Cơ quan dịch vụ tin tức Trung Quốc tiến hành cho thấy 80% số người trả lời còn có nhiều ý kiến khác nhau về lệnh cấm, trong khi gần 20% số người trả lời “không có ý kiến”. Đáng chú ý là có hơn 60% những người được hỏi nói rằng họ sẽ không ngăn những người khác hút thuốc vì họ không phải là cơ quan thực thi pháp luật. Nhiều người cho rằng phạt tiền 200 nhân dân tệ là quá thấp đối với một cá nhân.

KHÁNH MINH