Bifidus là loại men có ích, có tác dụng duy trì sự cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột, ức chế sự phát triển của các vi khuẩn có hại, cải thiện hệ miễn dịch, tăng khả năng hấp thu, tham gia tổng hợp vitamin nhóm B, giảm các rối loạn tiêu hóa… Trẻ em hay bị rối loạn tiêu hóa và hấp thu kém, lâu ngày dẫn đến suy dinh dưỡng. Khi đó, việc sử dụng men bifidus là cần thiết để giúp trẻ tăng khả năng tiêu hóa và hấp thu dưỡng chất, cải thiện tình trạng dinh dưỡng cho trẻ. Việc bổ sung bifidus vào trong sữa là vấn đề được các nhà sản xuất quan tâm.

• Bifidus - men vi sinh quan trọng nhất cho hệ tiêu hóa

Khám tư vấn dinh dưỡng cho trẻ tại BV Nhi đồng 1. Ảnh: M.H

Lúc mới lọt lòng, ống tiêu hóa của em bé sơ sinh là một môi trường vô trùng. Song, chẳng bao lâu sau, nhiều vi khuẩn bắt đầu xâm chiếm ruột già. Trong quá trình bú sữa mẹ, vi khuẩn chiếm ưu thế trong ruột bé là chủng bifidobacteria (tiền thân của men bifidus). Tuy nhiên, sang thời kỳ ăn dặm và bú sữa ngoài, mật độ bifidobacteria giảm dần, đồng thời mật độ các chủng loại “vi khuẩn không mong đợi” như coliform, clostridia và streptococci lại gia tăng.

Bifidobacteria là những vi khuẩn hình que dương tính. Khả năng sản xuất acid acetic như một chất chuyển hóa chủ yếu của bifidobacteria có ý nghĩa quan trọng vì cùng với các acid hữu cơ khác, acid acetic có thể làm giảm độ pH trong ruột già và ngăn cản sự phát triển của các vi sinh vật gây bệnh cư trú trong ruột kết.

Khi bifidobacteria hiện diện ưu thế trong cơ thể trẻ sơ sinh vào lúc hệ miễn dịch của trẻ chưa phát triển đầy đủ, người ta đã quan sát thấy rõ là có mối quan hệ đối nghịch giữa bifidobacteria và các vi khuẩn gây bệnh đường ruột. Bởi thế cho nên người ta có đủ lý do để quan tâm đến vai trò của bifidobacteria đối với sức khỏe con người: nếu duy trì được sự hiện diện ưu thế của bifidobacteria là đạt được tình trạng sức khỏe tốt.

• Vai trò của men bifidus trong hấp thu dưỡng chất

Hầu hết các vi khuẩn bifidobacterium có khả năng chuyển hóa một lượng lớn đường đa khó tiêu thành  acid lactic. Ở trẻ nhỏ, nồng độ acid trong dạ dày chưa đạt tới mức thường gặp như ở người lớn, nên việc bổ sung acid cho dịch vị giúp cho việc tiêu hóa các thức ăn khác được dễ dàng hơn.

Bifidobacterium bifidum (hay còn gọi là bifidus) được coi như một loại men tiêu hóa đặc biệt hiện diện trong ruột, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hấp thu dưỡng chất. Nhiều nghiên cứu cho thấy bifidus có khả năng hỗ trợ hấp thu và sản xuất vitamin A, vitamin B1, B6, B12, vitamin K và biotin, đồng thời làm tăng hấp thu nước, calci và nhiều khoáng chất khác.

Sự hiện diện của bifidus giúp nâng cao hiệu quả chuyển hóa đường lactose và proteine trong sữa. Đối với các tinh bột và pollysaccharid ít chịu tác động bởi men tiêu hóa, bifidus phối hợp với các vi khuẩn “thân thiện” khác trong ruột già thủy phân phần lớn các chất trên tạo thành các acid hữu cơ, acid béo dễ bay hơi. Bifidus còn tham gia qui trình chuyển hóa một số acid béo thiết yếu, giúp cân bằng cholesterol và triglycerid trong cơ thể.

Việc bổ sung bifidus vào sữa tạo môi trường điều hòa về vi khuẩn trong đường tiêu hóa, bifidus bảo vệ và tăng cường sự phát triển của các vi khuẩn có ích, đặc biệt là lactobacilli, đồng thời kìm hãm sự phát triển của các vi khuẩn gây bệnh, ký sinh trùng, nấm ở ruột. Qua việc gia tăng hấp thu, cân bằng vi khuẩn có lợi trong đường tiêu hóa, bifidus góp phần làm giảm đáng kể các rối loạn tiêu hóa như táo bón và đầy hơi.

Theo nhiều nhà khoa học, ngoài tác động trực tiếp lên dưỡng chất, bifidus còn có những tác động tích cực đối với toàn bộ cơ thể và bộ máy tiêu hóa, giúp hoàn thiện quá trình hấp thu các chất. Với vai trò là yếu tố giúp cải thiện hệ miễn dịch, bifidus trong sữa giúp trẻ em tăng sản xuất tế bào bạch cầu, tăng sức đề kháng chống nhiễm trùng. Loại men vi sinh này còn làm giảm nguy cơ ung thư đại tràng, vì chúng tạo ra môi trường acid ở ruột và làm vô hiệu hóa enzym chuyển chất tiền sinh ung thư thành chất sinh ung thư.

BS. NGUYỄN LÂN ĐÍNH