Theo tôi, dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội Đại biểu Đảng bộ TPHCM lần thứ X, nhiệm kỳ 2015 - 2020 được chăm chút và viết rất công phu, có hàm lượng trí tuệ cao, đánh giá được tất cả những điểm mạnh, yếu của TPHCM, đồng thời đặt ra những cơ hội, thách thức, hướng phát triển cho thành phố trong giai đoạn tới. Tôi muốn góp thêm vài ý kiến vào phần “Nhiệm vụ và những giải pháp chủ yếu” để TPHCM thật sự “Tạo sự đột phá trong nâng cao chất lượng tăng trưởng và năng lực cạnh tranh” như dự thảo Báo cáo đề ra.
Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TPHCM đã phát huy truyền thống cách mạng, năng động, sáng tạo và đã có những đóng góp quan trọng cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, nhất là từ khi thực hiện công cuộc đổi mới trong 30 năm qua. Nhiều nghị quyết, quyết định, chương trình hành động phù hợp với thực tiễn kinh tế sinh động của thành phố đã được ban hành và thực hiện thành công. Đặc biệt là thành phố đã có những đóng góp quan trong vào sự hình thành và hoàn thiện thể chế chính sách vận hành kinh tế thị trường của nước ta thời gian qua. Như: Phát triển kinh tế dân doanh; nhân rộng cả nước các mô hình kinh tế xuất phát từ ý tưởng của thành phố, được thí điểm thành công tại thành phố; tổ chức sắp xếp lại hệ thống doanh nghiệp Nhà nước và cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước; là nơi ra đời sàn giao dịch chứng khoán thông qua Trung tâm Giao dịch chứng khoán TPHCM, sau này được gọi là Sở Giao dịch chứng khoán TPHCM; TPHCM cũng đi đầu trong những giải pháp đầu tư cơ sở hạ tầng đô thị (chủ trương đổi đất lấy hạ tầng; thành lập các công ty cổ phần, huy động các thành phần kinh tế đầu tư vào hạ tầng, kỹ thuật của thành phố…); xã hội hóa đầu tư hạ tầng kỹ thuật - xã hội; xây dựng và thực hiện hiệu quả mô hình phát triển thị trường lao động; có những mô hình hiệu quả trong điều hành kinh tế vĩ mô và cải cách hành chính…
TPHCM rất cần thêm nguồn vốn để đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng (Trong ảnh: Hệ thống giao thông liên hoàn qua quận Bình Tân) (Ảnh: Cao Thăng)
TPHCM có truyền thống năng động trong phát triển, là một trong những nơi đã mạnh dạn “xé rào” để tạo nên những bứt phá cho công cuộc đổi mới đất nước suốt 30 năm qua. Tuy nhiên ngày nay, “chiếc áo cơ chế” đã trở nên quá chật đối với sự phát triển của một thành phố trẻ. Có lẽ vì thế thành phố chỉ còn cách tiếp tục kiến nghị đổi mới cơ chế, tăng cường phân cấp quản lý cho đô thị đặc biệt phù hợp với tầm vóc của mình. Do đó, TPHCM cần tiếp tục kiên trì đề xuất thêm các kiến nghị với Trung ương, mạnh dạn đưa vào Dự thảo Báo cáo chính trị để người dân TPHCM đồng thuận và cùng tham gia góp ý. Trong đó, cần đề xuất cụ thể tiếp tục cho phép thành phố được thực hiện thí điểm đối với những vấn đề mới phát sinh mà thực tiễn thành phố đặt ra trong quá trình phát triển, nhưng chưa có quy định hay những quy định hiện hành của Nhà nước không còn phù hợp, như tinh thần Nghị quyết 16 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển TPHCM đến năm 2020.
Thành phố cần mạnh dạn đề xuất việc Chính phủ cần tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành tiếp tục tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, tạo thuận lợi để thành phố thực hiện thắng lợi kế hoạch phát triển đến năm 2020. Đặc biệt, phải đề xuất cho được Trung ương xem xét để tăng tỷ lệ điều tiết cho ngân sách thành phố đối với các nguồn thu có sự phân chia giữa Trung ương và thành phố, thực hiện từ năm 2015; trong khi chưa tăng tỷ lệ điều tiết, hàng năm, xem xét tăng nguồn kinh phí Trung ương hỗ trợ các chương trình mục tiêu và tăng hỗ trợ từ nguồn thu xuất nhập khẩu trên địa bàn; đồng thời, ưu tiên các nguồn tài chính để thực hiện các dự án phát triển giao thông vận tải.
Đề xuất tiếp tục phân cấp nhiều hơn cho thành phố trong một số lĩnh vực như: Quản lý tài chính công, tăng hơn tính tự chủ cho thành phố về ngân sách, quyết định một số khoản thu, chi; về quy hoạch, kế hoạch và đầu tư; tổ chức, nhân sự; thẩm quyền xử phạt hành chính... phù hợp với điều kiện của thành phố. Ban hành hoặc sửa đổi, bổ sung cơ chế, chính sách, quy định pháp luật về tạo vốn, hỗ trợ vốn để thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước từ nhiều thành phần kinh tế, theo nhiều hình thức đa dạng và phù hợp...
Theo tôi, nếu những vướng mắc đối với thành phố được tháo gỡ thì đó sẽ là cơ sở, là tiền đề để Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TPHCM đủ tiềm lực để “Xây dựng TPHCM có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình; có vai trò động lực trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; sớm trở thành một trong những trung tâm lớn về kinh tế, tài chính, thương mại, khoa học - công nghệ của khu vực Đông Nam Á” như dự thảo Báo cáo đề ra.
PGS-TS TRẦN HOÀNG NGÂN
(Hiệu trưởng Trường Đại học Tài chính - Marketing)
