Theo đó, phòng TN-MT là cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận, huyện; chịu sự chỉ đạo, quản lý và điều hành của UBND quận, huyện; đồng thời chịu sự chỉ đạo, kiểm tra, hướng dẫn về chuyên môn nghiệp vụ của Sở TN-MT. Phòng TN-MT thực hiện chức năng tham mưu, giúp UBND địa phương quản lý nhà nước về tài nguyên và môi trường, gồm: đất đai, tài nguyên nước, khoáng sản, môi trường, biến đổi khí hậu, biển và hải đảo (đối với các huyện có biển, đảo).
Cụ thể, các phòng TN-MT có nhiệm vụ và quyền hạn: trình UBND quận, huyện ban hành quyết định, chỉ thị, quy hoạch, kế hoạch dài hạn; các chương trình, biện pháp tổ chức thực hiện các nhiệm vụ cải cách hành chính nhà nước thuộc lĩnh vực TN-MT; tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật, quy hoạch, kế hoạch sau khi được phê duyệt; theo dõi thi hành pháp luật về TN-MT; trình UBND quận, huyện ban hành các văn bản hướng dẫn việc thực hiện các quy hoạch, kế hoạch, chính sách, pháp luật của nhà nước về quản lý TN-MT; lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện và tổ chức thực hiện sau khi được phê duyệt…
Ngoài ra, phòng TN-MT cấp quận, huyện thực hiện các biện pháp bảo vệ chất lượng tài nguyên nước, nguồn nước sinh hoạt tại địa phương; tổ chức ứng phó, khắc phục sự cố ô nhiễm nguồn nước; tổ chức đăng ký hoạt động khai thác, sử dụng tài nguyên nước, xả nước thải vào nguồn nước theo thẩm quyền; tổ chức thực hiện các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, tài nguyên đất, tài nguyên nước, tài nguyên khoáng sản, bảo vệ tài nguyên, môi trường biển và hải đảo; theo dõi, kiểm tra các tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về TN-MT…
Cụ thể, các phòng TN-MT có nhiệm vụ và quyền hạn: trình UBND quận, huyện ban hành quyết định, chỉ thị, quy hoạch, kế hoạch dài hạn; các chương trình, biện pháp tổ chức thực hiện các nhiệm vụ cải cách hành chính nhà nước thuộc lĩnh vực TN-MT; tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật, quy hoạch, kế hoạch sau khi được phê duyệt; theo dõi thi hành pháp luật về TN-MT; trình UBND quận, huyện ban hành các văn bản hướng dẫn việc thực hiện các quy hoạch, kế hoạch, chính sách, pháp luật của nhà nước về quản lý TN-MT; lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện và tổ chức thực hiện sau khi được phê duyệt…
Ngoài ra, phòng TN-MT cấp quận, huyện thực hiện các biện pháp bảo vệ chất lượng tài nguyên nước, nguồn nước sinh hoạt tại địa phương; tổ chức ứng phó, khắc phục sự cố ô nhiễm nguồn nước; tổ chức đăng ký hoạt động khai thác, sử dụng tài nguyên nước, xả nước thải vào nguồn nước theo thẩm quyền; tổ chức thực hiện các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, tài nguyên đất, tài nguyên nước, tài nguyên khoáng sản, bảo vệ tài nguyên, môi trường biển và hải đảo; theo dõi, kiểm tra các tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về TN-MT…