Sau châu Âu và Trung Quốc, đến lượt Nga đang trở thành một thế lực mới tại lục địa đen.
Ngoài duy trì hợp tác với các nước châu Phi từng có mối thâm giao như Morocco, Algeria, Ai Cập và Nam Phi, Mátxcơva còn tìm kiếm đối tác mới ở vùng Nam Sahara, nơi Nga gần như vắng bóng. Theo đánh giá của nhà sử học Dmitry Bondarenko, Viện Hàn lâm khoa học Nga, châu Phi nằm trong số những ưu tiên của Nga trong chính sách đối ngoại và ngày càng có tầm quan trọng hơn.
Thực vậy, trong quá khứ, Liên Xô (cũ) từng rất năng động tại châu Phi trong suốt nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, sau khi Liên Xô tan rã, kinh tế khó khăn khiến Mátxcơva phải dần từ bỏ châu Phi khi đóng cửa nhiều sứ quán và lãnh sự do thiếu ngân sách, ngừng các chương trình tài trợ và giảm bớt quan hệ. Chỉ đến hơn 1 thập kỷ trước, Điện Kremlin mới bắt đầu mở lại các kênh ngoại giao và từng bước trở lại châu Phi. Từ đó đến nay, các tổng thống Nga cũng như các lãnh đạo cao cấp khác đã nhiều lần công du châu Phi cùng với phái đoàn doanh nhân hùng hậu và kết quả là nhiều hợp đồng kinh tế đã được 2 bên ký kết.
Không chỉ có kinh tế, Nga còn đẩy mạnh hợp tác với châu Phi trên lĩnh vực quân sự. Có thể kể đến Cộng hòa Trung Phi. Dù quốc gia này bị Liên hiệp quốc cấm vận vũ khí, Nga đã thuyết phục được Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc vào tháng 12-2017, chấp nhận một ngoại lệ, cho phép Mátxcơva cung cấp vũ khí cho nước này chống các lực lượng nổi dậy có vũ trang. Cộng hòa Trung Phi không chỉ là nước gần đây nhất được Nga hỗ trợ, giúp đỡ về mặt quân sự. Trong 3 năm gần đây, Nga liên tục chuyển vũ khí cho Cameroon để chống lại lực lượng thánh chiến Boko Haram; trở thành đối tác quân sự với Cộng hòa Congo, Burkina Faso, Uganda và Angola; tăng cường hợp tác hạt nhân dân sự với Sudan...
Với lợi thế không phải là một nước từng đô hộ tại châu Phi, Nga hy vọng trở thành một giải pháp thay thế châu Âu và Trung Quốc trong chính sách của một số nhà lãnh đạo châu Phi, trong đó có nhiều người từng được đào tạo tại các trường đại học của Liên Xô. Ngoài ra, Nga không thể bỏ qua châu lục rộng lớn này khi mong muốn trở lại vị thế của một cường quốc thế giới. Vì vậy, ngoài lợi ích kinh tế, Mátxcơva còn quan tâm đến mở rộng ảnh hưởng tại khu vực này.
Kênh CNA dẫn nhận định của nhà phân tích Nga Yevgeny Korendyasov cho rằng nếu Nga tìm kiếm lợi ích kinh tế thì các nước châu Phi muốn có thêm một đối tác, có nghĩa là một kênh đầu tư và phát triển khác, cũng như sự ủng hộ của một cường quốc trên trường quốc tế. Một số nước châu Phi như Sudan hay Zimbabwe mà châu Âu không muốn hợp tác, từ giờ có thể bắt tay với Nga, thay vì chỉ lựa chọn Trung Quốc như trước kia. Và điều này mở ra viễn cảnh thay đổi đáng kể trật tự địa chính trị tại châu Phi.
