Mừng đất nước 20 năm đổi mới và kỷ niệm 116 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh, các NXB đã giới thiệu nhiều bộ sách hay, đẹp về Bác Hồ. Dịp này, NXB Giáo dục trân trọng giới thiệu bộ sách về Bác Hồ: “Kể chuyện Bác Hồ”, “Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức”… Đặc biệt, cuốn “Bác Hồ với giáo dục” được xuất bản đẹp và trang trọng, hệ thống những tư liệu quí về Bác Hồ…
Điều thôi thúc tôi đặt bút viết những dòng này chính là sự xúc động mạnh mẽ và lòng kính trọng sâu sắc trước tình cảm đặc biệt của Bác Hồ dành cho ngành giáo dục và sự thấm thía đến ngỡ ngàng về những tư tưởng lớn, những quan điểm cốt lõi, đậm chất phương Đông nhưng rất hiện đại của Người về giáo dục con người, cảm hóa con người mà cuốn sách này đem lại.
Không như một số học giả khác khi nhìn nhận về vai trò của giáo dục đối với sự hình thành nhân cách con người, Bác Hồ khẳng định: Con người sinh ra vốn sẵn tính thiện, về sau trở thành người tốt hay người xấu, thiện hay ác phần lớn là được giáo dục tốt hay không tốt. Bác từng viết: “”Hiền dữ phải đâu là tính sẵn. Phần nhiều do giáo dục mà nên”.
Bác lại nói thêm: “Óc những người trẻ tuổi sạch như tờ giấy trắng. Nhuộm xanh thì nó sẽ xanh. Nhuộm đỏ thì nó sẽ đỏ. Vì vậy, sự học trong nhà trường có ảnh hưởng rất lớn cho tương lai của thanh niên”. Hơn 50 năm học hành, làm việc trong ngành giáo dục, từ thuở còn đi học, đến khi trở thành người giáo viên, rồi cán bộ quản lý, lúc nào trong tâm tư tôi cũng vang lên câu nói của Bác: “Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu”, “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu hay không, chính là nhờ một phần ở công học tập của các em”.
Thông điệp của Bác để lại cho người dân Việt Nam, đặc biệt là tuổi trẻ, trong mọi thời đại là: “Học và học suốt đời”, “Người không học như đi trong đêm không có đèn, không có gậy, dễ vấp té”, “Học để làm việc, làm người, làm cán bộ”, “Học văn hóa, học đạo đức lối sống”, “Học phải kết hợp với hành, học ở trường, ở nhà, ở xã hội”.
Lật giở, ngắm nhìn từng bức ảnh Bác với các cháu thiếu niên nhi đồng, các em học sinh, với các thầy cô giáo, với mái trường rồi ngẫm nghĩ từng ý, từng câu trong các lời dạy, lời khuyên nhủ dặn dò ân cần của Bác ta như nhận được một tình yêu bao la, ấm áp, nhân tình của Người và cũng nhận ra khát vọng cháy bỏng và lòng mong mỏi thiết tha của Người sao cho nước nhà được độc lập, tự do, dân tộc ta sớm thoát khỏi cảnh nghèo đói, lạc hậu. Người bộc bạch: “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành”.
Điều đặc biệt quý là cuốn sách còn giới thiệu nhiều bức ảnh, bút tích, văn bản có giá trị chưa từng được công bố hoặc mới chỉ biết đến phạm vi hẹp như: “Sắc lệnh lập Nha bình dân học vụ”, “Sắc lệnh mở lớp bình dân buổi tối cho nông dân và thợ thuyền”, “Sắc lệnh về học chữ Quốc ngữ bắt buộc và không mất tiền cho mọi người”…
Là độc giả gần cả đời gắn bó với ngành giáo dục, đồng thời cũng là người được Đảng và Nhà nước giao trách nhiệm cùng các cộng sự phục vụ ngành giáo dục nhiều năm tôi coi cuốn sách này như là cẩm nang nghề nghiệp quý giá. Đây cũng là một cuốn sách quý cần cho các em học sinh, sinh viên, các thầy cô giáo, các nhà quản lý giáo dục và các thư viện.
NGÔ TRẦN ÁI
