Tường nhà nứt toác
Theo ghi nhận của PV Báo SGGP, tại Trung tâm Văn hóa - Thể thao phường An Lạc, phần chân tường xuất hiện nhiều vết nứt lớn do nền đất bị lún, có nơi chân tường lún sâu gần bằng một bậc thềm. Một số trụ cột của công trình bị đứt gãy, độ rộng gần 20cm. Cách đó không xa, nhiều bức tường của các hộ dân trên đường Lê Cơ, đường 2A cũng xuất hiện các vết nứt kéo dài.
Theo anh N.V.N., một người dân sống tại khu vực này, gia đình anh đã nhiều lần nâng nền, xử lý vết nứt, tuy nhiên được vài năm thì tình trạng này tái diễn. “Trước đây khi xây nhà, tôi có tìm hiểu khu vực này nền đất yếu nên đã gia cố thêm phần móng nhà cho chắc chắn nhưng đến nay vẫn bị lún, nứt tường”, anh N. chia sẻ.
Tình trạng sụt lún cũng xảy ra tại một số khu vực ở phường Thạnh Mỹ Tây. Cụ thể, tại hẻm 67 đường Nguyễn Hữu Cảnh, nền móng của bức tường một số tòa nhà bị nứt, sụp xuống khoảng 10-20cm. Bà Bùi Thị Lê Hoa (ngụ tại hẻm 67 đường Nguyễn Hữu Cảnh) kể: Bà sinh sống ở đây gần 50 năm nay, trước đây, khu vực này không bị ngập nhưng khoảng 4 năm trở lại đây con hẻm lún dần, giờ mỗi khi mưa to là đường ngập. “Chẳng những đường bị lún mà mỗi năm nền móng, bức tường của nhiều nhà dân xuất hiện thêm nhiều vết nứt. Nhà bị nứt thì người dân có thể tự sửa chữa, nhưng việc nâng đường hẻm lên để chống ngập thì phải cần sự chỉ đạo, hỗ trợ từ phía chính quyền địa phương”, bà Hoa nói.
Tại khu vực bờ kè kênh Thanh Đa, phường Thạnh Mỹ Tây, tình trạng sạt lở, sụp lún nhiều năm nay vẫn chưa được cải thiện. Trước đó, vào tháng 6-2023, địa phương có thông báo di dời khẩn cấp 13 hộ dân bị ảnh hưởng sạt lở bờ kênh Thanh Đa.
Theo thông báo, khu vực này đã bị sụt lún với chiều dài khoảng 220m, rộng 2,5m, chiều sâu lún khoảng 0,5-0,8m, một số vị trí sụt lún đến 1m. Theo ghi nhận của PV (ngày 8-11), tại khu vực sạt lở, sụt lún, một số căn nhà đã được đóng cửa, niêm phong; các biển cảnh báo được dựng lên.
Liên quan đến tình trạng sụt lún trên địa bàn phường An Lạc, tại cuộc họp báo cung cấp thông tin về các vấn đề kinh tế - xã hội trên địa bàn TPHCM mới đây, ông Lê Minh Nhựt, Phó Chủ tịch UBND phường An Lạc, thông tin, khu vực này vốn hình thành trên nền đất yếu nên hiện tượng sụt lún là khó tránh khỏi.
Các công trình công cộng như bệnh viện, trường học vẫn bảo đảm chất lượng sử dụng, tuy nhiên mặt nền nhiều nơi bị lún dần theo thời gian. Để giảm tình trạng sụt lún, UBND phường đã đưa ra biện pháp kỹ thuật nhằm kiểm soát nền đất yếu thông qua gia cố cọc. Đồng thời, kiểm soát hoạt động khai thác nước ngầm và hạn chế bố trí công trình lớn, nhà cao tầng tại các khu vực có nền đất yếu.
Trong khi đó, một lãnh đạo UBND phường Thạnh Mỹ Tây cho hay, dự án xây dựng kiên cố tuyến bờ kè Thanh Đa đang gấp rút triển khai thực hiện. Sau khi dự án hoàn thành, phần nào sẽ giải quyết được tình trạng sụt lún, sạt lở tại khu vực này. Riêng đối với tình trạng sụt lún tại hẻm 67 đường Nguyễn Hữu Cảnh, phường sẽ nắm lại thông tin và xem xét phương án cụ thể trong việc hỗ trợ người dân nâng tuyến hẻm, thông cống, hạn chế tình trạng ngập tại đây.
Quy hoạch “thuận theo tự nhiên”
PSG-TS Lê Trung Chơn phân tích, TPHCM nằm trên nền địa chất yếu, đặc biệt là các lớp trầm tích trẻ Holocene rất dễ bị nén. Tuy vậy, nguyên nhân chính vẫn là do khai thác nước ngầm quá mức, làm hạ thấp áp lực lỗ rỗng trong đất.
Bên cạnh đó, đô thị hóa nhanh, với nhiều công trình xây dựng làm gia tăng tải trọng tĩnh lên nền đất yếu, kết hợp với tải trọng động từ hoạt động giao thông, càng làm vấn đề trầm trọng hơn. Ngoài ra, sụt lún có mối liên hệ chặt chẽ với đặc điểm địa hình và địa chất của thành phố. Hơn 50% diện tích TPHCM có cao độ chỉ từ 1-2m so với mực nước biển, đặc biệt là các vùng phía Nam. “TPHCM phải coi yếu tố sụt lún là một dữ liệu đầu vào không thể thiếu trong quá trình lập quy hoạch tổng thể.
Lâu nay, dữ liệu đầu vào cho quy hoạch thường chỉ bao gồm bản đồ địa hình, địa chất, nhưng lại thiếu đi những thông tin quan trọng về các rủi ro như sụt lún. Do đó, phải tích hợp dữ liệu sụt lún đất vào quy hoạch, thiết kế, triển khai và quản lý các dự án phát triển đô thị, phát triển nông thôn và nông nghiệp bền vững”, PGS-TS Lê Trung Chơn chia sẻ.
Trong khi đó, TS Phạm Viết Thuận, Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường TPHCM, cho biết, để ngăn chặn tình trạng sụt lún ở TPHCM thì việc phát triển quy hoạch phải “thuận theo tự nhiên”, không nên lấp các kênh rạch mà phải xây dựng hệ thống kênh rạch mở.
Đồng thời, phải khơi thông hệ thống cống rãnh, thực hiện các đề án chống ngập của thành phố. Một giải pháp cần được áp dụng là không nên bê tông hóa tất cả các công trình công cộng, thậm chí là vỉa hè, công viên để đảm bảo thẩm thấu, tránh tình trạng ngập úng.
