Thanh tra TPHCM đã có đợt thanh tra việc thực hiện pháp luật về khiếu nại, tố cáo (KN-TC) trong năm 2008 và quý 1- 2009 tại 10 sở ngành, quận, huyện. Trong 10 đơn vị, quận Tân Bình được đánh giá là thực hiện khá tốt công tác giải quyết KN-TC. “Bí quyết” của quận là tăng cường đối thoại, thuyết phục để chính quyền và người dân có thể thông hiểu lẫn nhau.
Dân hiểu luật, chính quyền “soi” lại mình
Khi bị giải tỏa một phần căn nhà nằm trên đường Nguyễn Sỹ Sách phường 15 quận Tân Bình trong dự án sửa chữa, nâng cấp đường, ông P.T.H. cho rằng mức bồi thường không thỏa đáng nên khiếu nại (KN) quyết định thu hồi đất của UBND quận. Dù được Trưởng ban Bồi thường giải phóng mặt bằng và Chủ tịch UBND phường 15 nhiều lần mời lên thuyết phục nhưng ông H. vẫn không đồng ý, tiếp tục gửi đơn KN, đơn kêu cứu đến nhiều cơ quan trung ương và TP.
Thế nhưng, ông đã thay đổi hẳn thái độ sau buổi tiếp xúc với Phó Chủ tịch UBND quận Tân Bình Châu Văn La. Trên tinh thần đối thoại, lãnh đạo quận giải thích cho ông biết quyết định thu hồi đất là có căn cứ, mức bồi thường là hợp lý.
Qua đối thoại, người dân đồng thuận hiến đất để mở rộng, nâng cấp đường Trần Thái Tông P15 Q Tân Bình TPHCM
Tuy nhiên, xét hoàn cảnh gia đình ông khó khăn, quận đồng ý cấp cho ông giấy phép xây dựng tạm trên phần đất còn lại (kể cả diện tích vi phạm lộ giới hẻm, nhưng dự án chưa thực hiện), đồng thời giao UBND phường 15 hỗ trợ gia đình ông 300 bao xi măng để ông có thêm điều kiện sửa nhà. Cách giải quyết có tình, có lý đã khiến ông H. rút đơn KN, vui vẻ bàn giao mặt bằng cho chính quyền.
Đó là một trong những trường hợp quận Tân Bình giải quyết KN thành công nhờ làm tốt công tác gặp gỡ, đối thoại trực tiếp với người KN. Qua những buổi tiếp xúc trong quá trình giải quyết KN (phần lớn nội dung KN là về giải phóng mặt bằng), giữa chính quyền và người dân đã có cách nhìn nhận vấn đề “gần” nhau hơn.
Có không ít trường hợp, sau khi được phổ biến kiến thức pháp luật, được cung cấp thêm những thông tin chưa nắm rõ, người KN tự rút đơn. Về phần mình, lãnh đạo quận cũng có cơ hội nhìn lại những điểm bất cập, những vấn đề gây bức xúc cho người dân để điều chỉnh các quyết định phù hợp hơn.
Cũng qua đó, UBND quận Tân Bình ban hành các quyết định giải quyết KN đúng pháp luật. Chính vì vậy, trong năm 2008 và quý 1- 2009, có 2 trường hợp đương sự không đồng ý với cách giải quyết KN đã KN lên cấp trên thì cả 2 trường hợp, cấp trên công nhận kết quả giải quyết của UBND quận; trong 6 trường hợp đương sự khởi kiện ra tòa hành chính thì tòa án công nhận kết quả giải quyết 1 trường hợp, đang xét xử 5 vụ còn lại.
Thuyết phục đạt hiệu quả cao
Trên nguyên tắc, các quyết định giải quyết KN đã có hiệu lực pháp luật thì đương nhiên quyết định hành chính sẽ được cưỡng chế thi hành nếu đương sự không hợp tác. Nhưng ở quận Tân Bình, dù “lý” đã thuộc về mình, chính quyền chủ trương áp dụng biện pháp kiên trì thuyết phục để đương sự tự nguyện chấp hành vẫn tốt hơn phải dùng đến biện pháp cưỡng chế.
Và quả thật, hiệu quả của chủ trương này đã được chứng minh. Nhiều trường hợp lúc đầu đương sự cương quyết “tử thủ”, không thi hành quyết định hành chính; nhưng qua những lần được vận động, giải thích, thuyết phục, đương sự đã “thông”, tự nguyện thi hành trước thời điểm các cơ quan chức năng tiến hành cưỡng chế.
Trong số 17 quyết định giải quyết KN được tổ chức thực hiện, có đến 15 trường hợp được giải quyết thông qua con đường thuyết phục, chỉ có 2 trường hợp phải áp dụng biện pháp cưỡng chế. Điển hình là vụ ông N.C.H. (nhà ở đường Nhất Chi Mai phường 13) KN về việc bị xử lý vi phạm về hành vi xây dựng sai phép. Không đồng ý với quyết định giải quyết KN của UBND quận Tân Bình, ông làm đơn khởi kiện ra TAND quận Tân Bình.
Kết quả thực hiện quyết định và hiệu quả công tác giải quyết KN trong năm 2008 và quý 1-2009 của quận Tân Bình: Thu hồi cho Nhà nước 76,86m² đất tại phường 7; khôi phục quyền sử dụng hợp pháp 805m² đất tại phường 10 cho 4 cá nhân và 31,4m² đất thuộc lối đi chung tại phường 9 cho 3 hộ. |
Sau đó, tòa án tuyên công nhận kết quả giải quyết của UBND quận. Dù vậy, ông H. vẫn cương quyết không thi hành quyết định xử lý vi phạm hành chính. Song song với việc chuẩn bị tổ chức cưỡng chế, quận tiếp tục mềm mỏng thuyết phục và phân tích thiệt hơn cho ông nghe. Và ngay trước “giờ G”, ông H. tự nguyện tháo dỡ phần xây dựng sai phép, trả lại hiện trạng ban đầu.
Chia sẻ bí quyết thành công trong giải quyết KN, Phó Chủ tịch UBND quận Tân Bình Châu Văn La cho biết: “Công tác đối thoại luôn được quận đặt lên hàng đầu để giảm thiểu sự xung đột giữa chính quyền và người dân, nhờ vậy vụ việc có thể giải quyết dứt điểm ở cấp cơ sở, hạn chế tình trạng KN kéo dài và KN vượt cấp.
Có những trường hợp cả hai bên đều “lùi” một bước, nhưng phải đảm bảo việc giải quyết nguyện vọng của người dân đúng theo quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, quận cũng giao các ban ngành, đoàn thể cố gắng giải thích thiệt hơn, vận động đến cùng để người dân chấp hành quyết định hành chính, hạn chế thấp nhất biện pháp cưỡng chế hành chính”.
ÁI CHÂN
