Trong tổng số 1.007 đơn vị cơ sở của TPHCM (gồm 946 chi bộ cơ sở và 511 đảng bộ cơ sở), tính đến giữa tháng 6-2015, có hơn 970 chi bộ cơ sở, đảng bộ cơ sở đã đại hội. Tuy nhiên, tỷ lệ cán bộ trẻ được bầu vào cấp ủy đạt thấp, nhiều đảng bộ không có người trong cấp ủy dưới tuổi 30, dù các khâu chuẩn bị nhân sự cho cấp ủy khóa mới đều được thực hiện chặt chẽ.
Cán bộ trẻ phường 15 quận 10 kiểm tra hồ sơ hành chính của người dân. Ảnh: MINH ANH
Gồng mình vẫn… không đạt!
Sau đại hội cơ sở, bên cạnh những kết quả đạt được về chất lượng cán bộ, quận 10 cũng không khỏi trăn trở bởi tỷ lệ cán bộ trẻ, nhất là cán bộ dưới 30 còn chưa đạt. Đáng chú ý, cấp cơ sở có đến 24 cơ sở Đảng chưa đạt trên 10%. Trong đó, 22 cơ sở Đảng không có cán bộ trẻ như cơ quan chính quyền, doanh nghiệp, Chi cục Thuế, Quân sự, Viện kiểm sát, Tòa án, Bệnh viện quận, Trung tâm TDTT, Trung tâm dạy nghề, Đội Quản lý thị trường, Bảo hiểm xã hội, nhiều trường trên địa bàn...
Tại quận Phú Nhuận, kết quả bầu cấp ủy cơ sở cho thấy tỷ lệ cán bộ trẻ dưới 30 tuổi “tụt không phanh”: khóa trước còn được 17 cán bộ, khóa này chỉ có 10 người. Trong đó, ở phường khóa trước còn được 13 người, nay chỉ còn 8 người! Tại quận Gò Vấp, khóa trước có 21 đồng chí dưới 30 tuổi, nay “ráng” lắm cũng chỉ được 15 người. Trong đó ở phường cũng giảm mạnh theo, từ 18 người ở nhiệm kỳ trước nay chỉ còn 14 người. Tương tự là quận 9, khóa trước 19 người, khóa này chỉ đậu được 17 người; huyện Cần Giờ 17 người, nay còn 15 người. Riêng quận Bình Thạnh, phường 3 phải bầu 12/13, thiếu 1 cấp ủy viên do cả nhiệm kỳ vẫn... chưa chuẩn bị đủ cán bộ trẻ dưới 30 tuổi. Riêng phường 1 thì… chỉ định luôn 2 đại biểu (cán bộ phường, cán bộ Đoàn phường) cho đủ cơ cấu trẻ nhưng đã bị “tuýt còi” do vi phạm quy định.
“Thê thảm” hơn là ở khối sở ngành TP và bộ ngành Trung ương, chỉ có… 5/562 (tỷ lệ 0,89%) cấp ủy viên trẻ dưới 30 tuổi trúng cử tại 55 đảng bộ cơ sở thực hiện thí điểm chủ trương thí điểm trực tiếp bầu ban thường vụ, bí thư, phó bí thư.
Không thể “giú ép”
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên, theo đánh giá sơ bộ của đồng chí Võ Tiến Sĩ, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Trưởng ban Tổ chức Thành ủy thì công tác chuẩn bị nhân sự cấp ủy của một số Đảng bộ còn làm chưa tốt. Vẫn còn một số cán bộ trẻ năng lực, trình độ, uy tín còn chưa thật sự thuyết phục; tính cộng đồng phối hợp, hợp tác trong công việc của một bộ phận cán bộ trẻ chưa cao nhưng vẫn được cấp ủy giới thiệu, chính vì vậy số phiếu bầu thấp, không thể trúng cử vào ban chấp hành khóa mới. Ngoài ra, còn nguyên nhân chính nữa là do nhận thức của các cấp ủy đảng. Nếu cấp ủy cơ sở mà người đứng đầu không quan tâm đúng mức đối với đội ngũ cán bộ trẻ; còn định kiến, khắt khe hoặc chưa có các giải pháp cụ thể, thiết thực về xây dựng đội ngũ cán bộ, trong đó có cán bộ trẻ thì việc không đạt được tiêu chí cán bộ trẻ theo quy định là điều khó tránh khỏi.
Đánh giá về tình trạng này, Trưởng khoa Xây dựng Đảng Học viện Cán bộ TP Nguyễn Việt Hùng cho rằng câu chuyện “đốt đuốc tìm cán bộ trẻ, cán bộ nữ” mỗi kỳ đại hội không phải là chuyện mới. Có một thực tế khách quan là, càng lên cao tỷ lệ cán bộ trẻ trúng cử cấp ủy càng thấp. Một nguyên nhân quan trọng là không ít cấp ủy, tổ chức đảng nhận thức chưa sâu sắc về tính cấp bách của chủ trương trẻ hóa đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý ở các cấp. Do vậy, thiếu chủ động tạo nguồn, quy hoạch và đào tạo cán bộ trẻ. Tư tưởng “tuần tự nhi tiến”, lớp lang vẫn còn ở không ít cán bộ lãnh đạo, quản lý. Mặt khác, việc giao nhiệm vụ để rèn luyện, thử thách thời gian ngắn, chưa đủ điều kiện thể hiện rõ hiệu quả công việc, chưa đủ tín nhiệm để đại hội bầu vào cấp ủy. Theo TS Nguyễn Việt Hùng, tăng cường cán bộ trẻ không chỉ nhằm cơ cấu mà chính là để khơi dậy, phát huy tiềm năng, sức bật của tuổi trẻ, góp phần đổi mới tư duy, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ. Muốn thay đổi thực trạng trì trệ, trước hết phải bắt đầu từ đổi mới tư duy.
Từng nhiều năm công tác ở HĐND TP, sau này nghỉ hưu tham gia công tác ở cơ sở, ông Nguyễn Hữu Châu, Trưởng ban công tác Mặt trận khu phố 4, phường 7, quận 3 cho rằng muốn có cán bộ nữ, cán bộ trẻ không phải một sớm một chiều là có ngay, phải có quá trình phát hiện, đào tạo, thử thách chứ không thể “giú ép”, giờ cuối đưa ra đại hội bầu chắc chắn sẽ không đạt yêu cầu. Theo ông, phải tìm cho đúng nguyên nhân, lựa chọn những biện pháp khả thi sẽ là cách giúp đội ngũ cán bộ trẻ vươn lên, khẳng định mình, được tín nhiệm cao trong công việc và tham gia cấp ủy, góp phần trẻ hóa và xây dựng Đảng vững mạnh.
HỒNG HIỆP
