Ngăn chặn cá tầm nhập lậu

Sau khi báo chí thông tin về cá tầm nhập lậu từ Trung Quốc (TQ), việc vận chuyển cá tầm từ Hà Nội vào Nam giảm hẳn. Nhưng thời gian gần đây lượng cá tầm vận chuyển từ sân bay Nội Bài vào TPHCM rộ lên trở lại. Vì vậy, việc Bộ NN-PTNT chỉ đạo Cục Thú y phải kiểm soát chặt việc vận chuyển cá tầm tại các cửa khẩu, sân bay là tín hiệu vui cho người nuôi cá tầm trong nước.

        Kiểm soát không quá khó

Do kẽ hở trong quy định, cơ quan thú y tại sân bay chỉ kiểm dịch hàng hóa nông sản xuất hay nhập khẩu, trong khi cá tầm TQ nhập nội trái phép bằng đường bộ qua các điểm biên giới 2 nước, sau đó thương lái đưa đến sân bay Nội Bài (Hà Nội) để vận chuyển vào Nam qua sân bay Tân Sơn Nhất (TPHCM). Từ đây cá được khoảng 5 đại lý tiếp nhận, đưa đến các nhà hàng ở TP hoặc vận chuyển tiếp sang những tỉnh thành khác. Như vậy, có thể nói, từ kẽ hở này những người kinh doanh cá tầm nhập lậu đã ngang nhiên qua mặt cơ quan quản lý nhà nước một cách công khai trong thời gian khá dài. Theo anh Nguyễn Nhật Huy, đại lý cá tầm ở TPHCM, thị trường chính của cá tầm hiện nay là các tỉnh phía Nam. Trước khi báo chí rộ lên về cá tầm nhập lậu, bản thân anh 1 tháng bán khoảng 10 tấn, nhưng sau đó lượng tiêu thụ giảm xuống do người tiêu dùng nghi ngại vì chưa biết cách phân biệt cá tầm nuôi tại Việt Nam (VN) hay cá tầm TQ. Do là mặt hàng khá mới, lượng người ăn cá tầm còn ít, trong khi người kinh doanh cố tình gắn mác cá tầm Việt vào cá tầm TQ để bán được giá cao, lãi nhiều hơn trong khi chất lượng rất kém.

Việc kiểm soát chặt tình trạng trái khoáy này không quá khó như gia cầm nhập lậu biên giới. Bởi theo ông Lê Anh Đức, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Cá tầm Việt Nam, thị trường chính của cá tầm là TPHCM, Hà Nội và các TP, chủ yếu phía Nam. Vì vậy, lượng cá tầm này không thể vận chuyển bằng đường bộ với đường dài gần 2.000km bởi cá sẽ chết mà phải vận chuyển bằng đường hàng không. Do đó, chỉ cần đặt trạm kiểm soát thú y ở 2 sân bay này sẽ kiểm soát phần lớn lượng cá tầm ước tính lên đến 2 - 3 tấn/ngày.

        Cần minh bạch thông tin

Người trong nghề đều biết, cá tầm nuôi quy mô lớn và chủ yếu là ở hồ thủy điện các tỉnh miền Trung như Bình Thuận, Bình Định và Tây Nguyên như Lâm Đồng, Đắk Lắk… Dọc một số tỉnh biên giới phía Bắc có nuôi nhưng lượng cá tầm nuôi thương phẩm chưa nhiều. Vì vậy khó có chuyện cá tầm thương phẩm lại được vận chuyển từ miền Bắc vào Nam hàng ngày và nhiều đến vậy! Tuy nhiên, điều băn khoăn của người nuôi là rồi đây việc quản lý chặt tại 2 sân bay như đã nói trên có hiệu quả nữa không nếu như xuất hiện hiện tượng cố tình hợp thức hóa cá tầm TQ. Đó là tình trạng thương nhân TQ và một số người Việt chọn một số điểm nuôi dọc biên giới phía Bắc, đưa cá qua đây gọi là nuôi nhưng thực chất là một bước hợp thức hóa cá tầm TQ, sau đó vận chuyển đến Hà Nội, các TP phía Bắc hoặc vào TPHCM. Nếu không kịp thời ngăn chặn tình trạng này sẽ lại một lần nữa tạo ra lỗ hổng mới. Ông Nguyễn Việt Thắng, Chủ tịch Hiệp hội Nghề cá Việt Nam, mới đây đã lên tiếng sự lập lờ này.

Người nuôi cá tầm trong nước không ngại cạnh tranh với cá tầm TQ nếu có sự minh bạch về thông tin. Cần ghi rõ cá tầm TQ hay VN để người tiêu dùng phân biệt và lựa chọn. Cá tầm VN chắc chắn ngon hơn, chất lượng hơn vì không dùng chất tăng trọng và thời gian nuôi lâu hơn nên thịt chắc hơn là điều đương nhiên. Để giúp người tiêu dùng vững tin hơn, mới đây Tập đoàn Cá tầm VN còn kết hợp với tổng đài điện thoại, dùng thẻ code khi sử dụng. Khi mua, người tiêu dùng được giao 1 thẻ, chỉ cần cà số và gửi về tổng đài theo hướng dẫn lập tức sẽ nhận được trả lời xác nhận loại cá này nuôi ở đâu, thời gian nuôi, thu hoạch... Tất nhiên, điều này đòi hỏi sự hợp sức của các đại lý và nhà hàng.

ĐĂNG LÃM