Sau khi Nghị định 24 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng của Chính phủ có hiệu lực (10-7), thị trường vàng đã có những chuyển động để thích nghi với quy định mới. Với quy định chặt chẽ của nghị định này, số lượng doanh nghiệp được cấp phép kinh doanh vàng miếng sẽ rất ít. Tuy nhiên, đến nay, đã manh nha những biến tướng từ việc cấp phép này.
Tạo kênh phân phối
Nghị định 24 về quản lý thị trường vàng quy định, muốn hoạt động kinh doanh vàng miếng, doanh nghiệp phải có vốn điều lệ tối thiểu 100 tỷ đồng, có ít nhất 2 năm kinh nghiệm kinh doanh vàng, nộp thuế kinh doanh vàng 500 triệu đồng trở lên trong 2 năm gần nhất và có mạng lưới chi nhánh bán hàng tại ít nhất 3 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Với quy định này, có thể thấy chỉ số ít doanh nghiệp lớn và NHTM được cấp phép. Tuy nhiên, gần đây theo ghi nhận của phóng viên Báo SGGP, nhiều doanh nghiệp, cửa hàng kinh doanh vàng nhỏ lẻ đang lách dưới hình thức làm đại lý ủy nhiệm. Hình thức phổ biến là biến cửa hàng vàng nhỏ lẻ hiện nay thành các cửa hàng của một doanh nghiệp được phép kinh doanh vàng miếng, giống như một kênh phân phối của doanh nghiệp kinh doanh vàng được phép theo Nghị định 24.
Kinh doanh vàng tại một cửa hàng. Ảnh: KIM NGÂN
Theo ông Đỗ Công Chính, Tổng giám đốc SJC, trong Nghị định 24 và Thông tư 16 đều không có quy định việc thành lập đại lý ủy nhiệm để kinh doanh vàng miếng, nhưng các cửa hàng vẫn lách và tìm đường sống. Chưa kể các tiệm vàng lẻ vẫn được phép kinh doanh nữ trang, do vậy họ cũng có thể lấy cớ lấy vàng miếng để làm nguyên liệu sản xuất nữ trang. Đó cũng là kẽ hở để tiệm vàng lách quy định. Ngoài ra, còn một số doanh nghiệp lớn, vốn 100 tỷ đồng, đóng thuế 500 triệu đồng một năm, nhưng thiếu điều kiện phải có ba cửa hàng tại ba tỉnh thành khác nhau, đang liên kết với các cửa hàng nhỏ lẻ khác để mở rộng mạng lưới nhằm đủ điều kiện được phép kinh doanh vàng miếng.
Cần hành lang pháp lý
Đặc biệt, theo phó tổng giám đốc một ngân hàng, gần đây khi hoạt động kinh doanh vàng miếng bị ế ẩm, các cửa hàng, tiệm vàng ngoài kinh doanh vàng nữ trang bắt đầu mở luôn dịch vụ cầm đồ nhằm gia tăng doanh thu, đồng thời có thể lách kinh doanh vàng miếng, khi NHNN kiểm tra, các cửa hàng này có thể viện cớ là cầm vàng miếng. Không chỉ thế, nhiều thông tin trên thị trường cho biết, gần đây khi mãi lực vàng miếng SJC bị giảm mạnh khi thông tin vàng cong vênh, không đủ tiêu chuẩn bị ép giá hoặc thu phí, nhiều người dân đã chuyển qua mua vàng nhẫn 9999 để dễ mua bán thay vì mua vàng miếng.
Theo TS Cao Sỹ Kiêm, Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tiền tệ, bất cứ chính sách nào ban hành cũng cần có thời gian thực thi, nếu phát hiện thấy bất cập, cơ quan quản lý có thể sửa đổi. Nghị định 24 về quản lý thị trường vàng nếu sau một thời gian thực hiện, nếu thấy thị trường có những biến tượng, NHNN có thể ban hành thêm những hành lang pháp lý nhằm quản lý chặt chẽ thị trường này. Thị trường ngoại tệ chợ đen từng sôi động một thời gian dài trước đây và nay không loại trừ thị trường vàng sẽ sôi động hơn cả kinh doanh ngoại tệ chợ đen vì nhu cầu nắm giữ vàng của người dân rất lớn, nhất là vùng nông thôn, nơi các doanh nghiệp và NH chưa có mạng lưới.
Một vấn đề khác liên quan đến việc quản lý thị trường vàng là việc chuyển đổi vàng miếng khác sang vàng SJC, cũng như vàng SJC bị cong vênh không đủ tiêu chuẩn. NHNN đã có văn bản gửi UBND TPHCM xác nhận chủ trương chọn SJC là đơn vị độc quyền sản xuất vàng miếng, nhưng đến nay vẫn chưa có thông báo nào về việc xử lý vàng móp méo hay chuyển đổi. UBND cũng đã có văn bản đề nghị NHNN cần sớm có hướng xử lý nhanh chóng vàng móp méo. Một nguồn tin cho biết, đến nay NHNN cũng đang xây dựng Đề án chuyển đổi vàng phi SJC sang vàng SJC trên tinh thần không làm xáo trộn thị trường, không gây thiệt hại đến người dân.
Theo đó, cách thức chuyển đổi vàng phi SJC sang vàng SJC có thể tương tự như đổi tiền, không giới hạn thời gian chuyển đổi. Một số NHTM sẽ đứng ra làm trung gian thu đổi vàng, NHNN sẽ từng bước thu hồi vàng phi SJC để thay thế bằng vàng SJC. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là NHNN cần sớm có chủ trương chuyển đổi với chi phí hợp lý để khuyến khích người dân tự nguyện thực hiện.
| |
TRƯƠNG VINH
