Thương hiệu cà phê Buôn Ma Thuột (Đắc Lắc) vừa được Công ty Bross & Partners (một công ty luật của Việt Nam có trụ sở tại Hà Nội, hoạt động trong lĩnh vực tư vấn và đại diện bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ) phát hiện đăng ký bảo hộ độc quyền 10 năm tại Trung Quốc. Nếu không đòi lại thương hiệu này, việc xuất khẩu cà phê của nước ta sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Rang cà phê Buôn Ma Thuột tại gian hàng triển lãm của Công ty cà phê Trung Nguyên ở Festival Cà phê Buôn Ma Thuột.
Trở ngại xuất khẩu
Theo công văn của Công ty Bross & Partners vừa gửi Hiệp hội Cà phê Buôn Ma Thuột, nhãn hiệu cà phê “BUON MA THUOT và chữ Hán” được một doanh nghiệp ở tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc) đăng ký bảo hộ và được cấp chứng nhận bảo hộ 10 năm (kể từ ngày 14-11-2010) cho nhóm sản phẩm 30 - nhóm có chứa cà phê. Sau đó, doanh nghiệp này tiếp tục đăng ký và được bảo hộ logo “BUON MA THUOT COFFEE - 1896” tại Trung Quốc từ ngày 14-6-2011.
Luật sư Lê Quang Vinh, Giám đốc bộ phận sở hữu trí tuệ Công ty Bross & Partners, nhận định: “Việc làm này của doanh nghiệp Trung Quốc sẽ khiến thế giới hiểu nhầm về nguồn gốc địa lý cà phê Buôn Ma Thuột, vốn đang được bảo hộ tại Việt Nam theo đăng bạ quốc gia số 0004. Nếu không ngăn chặn kịp thời, chủ sở hữu nhãn hiệu BUON MA THUOT nói trên có thể sử dụng quyền độc quyền của mình để ngăn chặn việc xuất khẩu cà phê Buôn Ma Thuột vào lãnh thổ Trung Quốc”.
Còn ông Lê Đăng Trình, Chánh Văn phòng Hiệp hội Cà phê Buôn Ma Thuột, cho rằng: Nhãn hiệu cà phê Buôn Ma Thuột bị đăng ký bảo hộ độc quyền tại Trung Quốc không chỉ ảnh hưởng đến việc xuất khẩu cà phê Buôn Ma Thuột vào Trung Quốc mà còn ở nhiều nước khác trên thế giới. Mặc dù thương hiệu cà phê Buôn Ma Thuột được Cục Sở hữu trí tuệ (thuộc Bộ Khoa học - Công nghệ) cấp chứng nhận bảo hộ quốc gia Chỉ dẫn địa lý cà phê Buôn Ma Thuột đối với sản phẩm cà phê nhân Robusta vào năm 2005, nhưng hiện nay chưa được đăng ký nhãn hiệu hàng hóa cho các nước xuất khẩu và tiêu thụ cà phê trên thế giới. Một khi doanh nghiệp Trung Quốc đăng ký nhãn hiệu này ra các nước trên thế giới, chúng ta cũng không thể xuất khẩu cà phê Buôn Ma Thuột đến những nước đó.
Đòi lại thương hiệu
Vùng địa danh cà phê Buôn Ma Thuột có diện tích hơn 100.000ha, nằm trên địa bàn 9 huyện, thành, thị của tỉnh Đắc Lắc gồm: Buôn Ma Thuột, Buôn Hồ, Cư M’gar, Krông Búc, Krông Pắc, Buôn Đôn, Krông Năng, Cư Kuin và Ea H’leo. Sản lượng cà phê của vùng khoảng 300.000 tấn/năm và xuất khẩu ra 60 nước, vùng lãnh thổ trên thế giới. Vì thế, việc đòi lại nhãn hiệu cà phê Buôn Ma Thuột là điều cần thiết.
Luật sư Lê Quang Vinh cho biết: “Theo luật nhãn hiệu Trung Quốc, tên địa danh nước ngoài nếu được biết đến rộng rãi với công chúng ở Trung Quốc thì không được phép đăng ký và sử dụng làm nhãn hiệu riêng. Vì vậy, chúng tôi tin rằng có căn cứ và bằng chứng pháp lý để khởi kiện hủy bỏ thành công nhãn hiệu cà phê Buôn Ma Thuột bị đăng ký ở Trung Quốc”.
Theo ông Lê Đăng Trình, UBND tỉnh Đắc Lắc cũng đã có hai cuộc họp bàn giải pháp đòi lại thương hiệu cà phê Buôn Ma Thuột nhưng đến nay vẫn chưa thống nhất được việc dùng con đường ngoại giao hay khởi kiện. Để Công ty Bross & Parners thực hiện việc khởi kiện, kinh phí sẽ mất khoảng 6.000 - 9.000 USD. Dù ai trả số tiền này, đã đến lúc tỉnh Đắc Lắc cần kiên quyết đòi lại thương hiệu cà phê Buôn Ma Thuột.
Theo nguồn tin đã được kiểm chứng, chúng tôi nhận thấy chỉ dẫn địa lý BUON MA THUOT (được bảo hộ ở Việt Nam theo đăng bạ số 0004 ngày 14-10-2005) đã bị một công ty ở tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc tên Guangzhou Buon Ma Thuot Coffee Co., Ltd đăng ký độc quyền nhãn hiệu tại lãnh thổ Trung Quốc. Hai đăng ký số 7611987 và 7970830 cấp ngày 14-11-2010 và 14-6-2011 tương ứng với 2 nhãn hiệu “BUON MA THUOT và chữ Hán” và “BUON MA THUOT COFFEE 1896 và logo” gắn liền với nhiều sản phẩm ở nhóm 30 trong đó có sản phẩm cà phê đã được cấp độc quyền cho công ty này. Chúng tôi tiếp tục phát hiện thương hiệu DAK LAK đã bị một công ty ở Pháp tên ITM ENTERPRISES (Société Anonyme) đã đăng ký độc quyền thương hiệu DAK LAK dưới tên của mình và được cơ quan sở hữu trí tuệ Pháp cấp đăng ký độc quyền sử dụng cho sản phẩm cà phê (ở nhóm 30) từ ngày 25-9-1997. Điều nguy hiểm hơn, chính công ty này đã sử dụng thương hiệu được cấp độc quyền ở Pháp này tiếp tục đăng ký trên phạm vi toàn cầu theo Hệ thống Madrid và thương hiệu DAK LAK đã được bảo hộ ở nhiều quốc gia khác (không kể Pháp): Áo, Bulgaria, Bỉ, Hà Lan, Luxembourg, Thụy Sĩ, Czech, Đức, Croatia, Hungary, Ý, Morocco, Monaco, Ba Lan, Bồ Đào Nha, Rumania, Slovenia, Nga... Sự việc trên rất nghiêm trọng vì một số lý do: BUON MA THUOT (hoặc DAK LAK) đều là chỉ dẫn địa lý của Việt Nam và là tài sản của nhà nước Việt Nam. Việc chủ thể nước ngoài sở hữu nó đồng nghĩa với việc tài sản của nhà nước đã rơi vào tay kẻ khác. Nguy cơ bị kiện hoặc bị ngăn chặn xuất khẩu ngay tại cửa khẩu biên giới các nước, do xâm phạm quyền độc quyền ở các nước trên có thể xảy ra bất kỳ lúc nào. Nếu không kịp thời có biện pháp hủy bỏ và bảo vệ các chỉ dẫn địa lý này thì niềm tin của khách hàng nước ngoài đối với cà phê Việt Nam có thể bị suy giảm nghiêm trọng (do khách hàng không thể phân biệt được đâu là cà phê Buôn Ma Thuột thật và đâu là cà phê Buôn Ma Thuột giả). Luật nhãn hiệu các nước về căn bản tương đối giống nhau, vì vậy, chúng tôi tin rằng vẫn có cơ hội tiến hành biện pháp pháp lý để hủy bỏ hiệu lực nhãn hiệu ở Pháp. Cơ sở pháp lý chính là việc đăng ký DAK LAK có thể làm cho công chúng bị lừa dối về nguồn gốc thực sự của hàng hóa và/hoặc việc đăng ký đó thông thường sẽ bị coi là một hành vi không trung thực (không trung thực với cơ quan nhãn hiệu khi nộp hồ sơ đẳng ký). Tuy vậy, nếu phải tiến hành hủy các đăng ký nhãn hiệu của ITM ENTERPRISES (Société Anonyme) thì Việt Nam không chỉ phải tiến hành hủy bỏ nhãn hiệu DAK LAK ở Pháp mà còn phải tiến hành thủ tục hủy bỏ nhãn hiệu DAK LAK ở tất cả trên 10 quốc gia đã được bảo hộ nêu trên.
Công Hoan
