Trong các bản tin dự báo thời tiết phát trên các đài, báo thường sử dụng những cụm từ có tính chuyên môn để dự báo các hiện tượng thời tiết, trong đó có các từ rét đậm, rét hại. Nhiều bạn đọc gởi thư và gọi điện thoại đến Đường dây nóng Báo SGGP hỏi: Rét đậm, rét hại là gì? Khi nào thì được coi là rét đậm và khi nào là rét hại hoặc cùng một lúc vừa rét đậm lại vừa rét hại? Thạc sĩ Lê Thị Xuân Lan, Phó trưởng phòng Dự báo - Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Nam bộ giải thích như sau:
Thường vào các tháng mùa đông (từ tháng 12 đến tháng 2 năm sau) Việt Nam chịu ảnh hưởng bởi các đợt không khí lạnh lục địa từ Trung Quốc di chuyển xuống nước ta, gây nên các đợt gió mùa đông bắc, làm cho các tỉnh miền Bắc và miền Trung trời trở lạnh, rét. Khi dự báo sự xâm nhập của không khí lạnh thường dự báo mực độ lạnh hoặc rét trên cơ sở dự báo nhiệt độ trung bình ngày (NĐTBN) ở vùng đồng bằng trung du Bắc bộ; ngoài ra, còn dự báo nhiệt độ thấp nhất tuyệt đối trong ngày tại các khu vực.
Không khí lạnh tràn về mạnh thường gây ra biến đổi thời tiết có tính chất đột biến và dữ dội. Trên biển gió mạnh lên, sóng lớn và biển động dữ dội kéo dài từ 3 đến 5 ngày nên rất nguy hiểm cho tàu bè hoạt động trên vùng thềm lục địa nước ta. Trên đất liền, sự thay đổi nhiệt độ đột ngột và kéo dài làm ảnh hưởng đến đời sống và sản xuất.
Sau đây là một số cụm từ về nhiệt độ: Trời trở lạnh: Khi NĐTBN ngày giảm xuống còn 20 - 21 độ C. Trời trở rét: Khi NĐTBN giảm xuống dưới 20 độ C. Trời rét đậm: Khi NĐTBN giảm xuống còn 15 độ C hoặc thấp hơn và kéo dài ít nhất trong 2 ngày liền (vùng đồng bằng Bắc bộ). Trời rét hại: Khi NĐTBN giảm xuống còn 13 độ C hoặc thấp hơn và kéo dài trên 3 ngày liên tục; như vậy, hiện tượng này là rét đậm nhưng mức độ rét nhiều hơn. Hiện tượng này làm cho lúa, các loại hoa màu, vườn cây ăn trái có thể chết do rét nên gọi là rét hại, nhất là đối với vụ đông xuân. Trời rét đậm và rét hại: Dùng để dự báo cho các khu vực trên diện rộng, trong đó vừa có nơi bị rét đậm, vừa có nơi bị rét hại.
Đ.CH.
