Trước sự kiện ngày 7-11-2005, Hiệp hội sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) đã ra thông báo về việc tăng giá ô tô từ ngày 1-1-2006 do việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt của Chính phủ. Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Bộ Tài chính dự đoán giá xe con sẽ giảm vào năm sau khi bắt đầu thống nhất mức thuế tiêu thụ đặc biệt của hai loại xe nhập và lắp ráp trong nước. Mọi nhận định trái chiều nhau về giá xe ô tô du lịch trong năm 2006 giữa nhà quản lý với nhà sản xuất đang khiến người tiêu dùng rơi vào thế “tiến thoái lưỡng nan”.

Thông tin từ kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XI diễn ra tại Hà Nội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Sinh Hùng khi đệ trình Dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng ô tô đã cho rằng, năm 2006, tuy thuế suất cao hơn, nhưng các nhà sản xuất ô tô trong nước không thể điều chỉnh tăng giá tương ứng vì phải tính tới yếu tố cạnh tranh với ô tô nhập khẩu được giảm thuế tiêu thụ đặc biệt khá nhiều.

Theo tờ trình của Chính phủ tại Quốc hội, thì cả ô tô trong nước và nhập khẩu đều thống nhất áp mức thuế suất 50%, 30% và 15% tương ứng với ô tô từ 5 chỗ ngồi trở xuống; từ 6 đến 15 chỗ và từ 16 đến 24 chỗ. So với mức thuế hiện hành, thì ô tô sản xuất trong nước sẽ phải chịu thuế suất cao hơn với mức tăng 10%; 5% và 2,5% cho các loại tương ứng kể trên.

Trong khi đó, ô tô nhập khẩu được giảm thuế lần lượt là 30%, 20% và 10% cũng cho các loại xe tương ứng. Việc thống nhất một mức thuế chung nhằm phù hợp với tiến trình gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) và tình hình sản xuất ô tô trong nước được xem là khó tránh và mức thuế này cũng tương đương với thuế suất của Thái Lan, Philippines và Malaysia.

Trong khi người tiêu dùng vẫn đang đón đợi những thông tin tốt đẹp về giá xe theo chiều hướng giảm, thì dường như các nhà sản xuất ô tô lại không chia sẻ vấn đề theo hướng này. Trong một thông báo dành cho báo chí phát ra từ Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô (VAMA), VAMA cho rằng giá bán lẻ xe ô tô lắp ráp trong nước chắc chắn sẽ tăng lên từ ngày 1-1-2006, do thuế tiêu thụ đặc biệt tăng từ 40% lên 50% đối với xe 5 chỗ ngồi; từ 20% lên 30% đối với xe từ 6 đến 15 chỗ và từ 12,5% lên 15% với xe từ 16 đến 32 chỗ ngồi nếu Dự thảo sửa đổi Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt được Quốc hội thông qua.

Với những quan điểm trái chiều trên, người tiêu dùng không biết nên chờ giá giảm hay mua ngay. Tuy nhiên, điều có thể thấy rõ là, ô tô sản xuất trong nước do được bảo hộ khá cao trong thời gian qua, nên người tiêu dùng chỉ có con đường “chấp nhận giá cao”.

Nay họ phân vân là điều dễ hiểu. Và diễn biến thị trường ô tô hiện hoàn toàn trái ngược với thời điểm cuối năm ngoái. Khi ấy người cần xe ôtô phải xếp hàng, đặt chỗ rất khó khăn, các liên doanh thì sản xuất tăng giờ, tăng ca vẫn không có xe để bán. Không ít người tỏ ra rất bức xúc về tình trạng đó song vẫn phải ngậm ngùi bỏ ra vài nghìn đô la lại quả cho nhân viên bán hàng để có một suất mua xe.

Nay nếu hai dòng ô tô cùng mức thuế như nhau thì người tiêu dùng sẽ chọn dòng ô tô nào? Nếu tăng bằng giá ô tô nhập khẩu thì không ai lựa chọn xe sản xuất lắp ráp trong nước. Nếu giá ô tô trong nước cao hơn thì không ai mua. Thay vì mua ô tô trong nước người ta mua ôtô nhập khẩu. Khẳng định vấn đề xe sẽ không giảm giá, các nhà sản xuất cũng có ý muốn kích cầu tiêu dùng cuối năm, tránh khách hàng lưỡng lự hoặc có tâm lý chờ giá giảm.

Tuy nhiên, thực tế tình trạng bán hàng của các liên doanh gặp nhiều khó khăn từ 2 tháng trở lại đây và làm ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách (có doanh nghiệp cho biết, khoảng 30% giá xe là thuế các loại). Trong tháng 10 vừa qua, 11 liên doanh chỉ bán được 3.358 xe, bằng 69% cùng kỳ năm 2004 và 78% cùng kỳ năm 2003. Riêng đối với xe dưới 5 chỗ ngồi, lượng bán ra chỉ đạt 1.144 xe, so với 2.200 xe năm 2004. Còn người tiêu dùng, họ vẫn thăm dò và chờ đợi xe ô tô giảm giá!  

HOÀI NHI