Như Báo SGGP đã thông tin, do nhiều doanh nghiệp (DN) kinh doanh điều của Việt Nam không giao hàng đúng hạn so với hợp đồng đã ký nên các nhà nhập khẩu điều nhân nước ngoài đã sang VN làm việc với Hiệp hội Điều VN (Vinacas). Mới đây, các nhà nhập khẩu này đã có bước tiếp theo khi thông qua Công ty Luật Clyde & Co (Anh quốc) gửi văn bản cho Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Vinacas và bộ trưởng các bộ liên quan của VN về vấn đề này. Có thể nói đây là động thái gây sức ép mới nhất, mà theo nhận định, sẽ dẫn tới việc kiện tụng nếu tình hình không biến chuyển.
Các công nhân này có bị ảnh hưởng vì sự bội tín của một số DN? Ảnh: Đ.P
Các nhà nhập khẩu Anh quốc cho rằng, nếu DNVN giao hàng đúng hạn (6-2007) sẽ không bị lỗ. Cũng theo họ, nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do giá điều nhân thị trường thế giới tăng lên nên không ít DN đã bán cho đối tác khác để được giá cao hơn. Được biết, hiện còn khoảng 700 container (tương đương 50 triệu USD) chưa được giao dù trễ hạn khá lâu, trong đó có 389 container nợ các nhà nhập khẩu châu Âu.
Theo Vinacas, ngoài những DN gặp khó khăn thật sự, cũng không ít DN có khả năng nhưng cố tình dây dưa, không chịu giao hàng, thậm chí yêu cầu khách hàng tái đàm phán nhiều lần mà vẫn không giao hàng. Điều đáng nói là có DN không ngại ngần cho biết họ xem việc ký hợp đồng chỉ là biện pháp đối phó ngân hàng khi tính phương án vay vốn mua nguyên liệu, còn việc thực hiện hợp đồng tùy thuộc vào diễn biến thị trường, giá xuống thì giao, giá lên thì bán cho khách hàng khác (!?).
Thậm chí có DN tự tin khẳng định: Không giao hàng cũng chẳng ai thưa kiện mà thưa kiện cũng chẳng cơ quan nào giải quyết. Những suy nghĩ chủ quan và hành động thiếu trách nhiệm của một số DN đã làm cho tình hình thêm gay gắt. Diễn biến hiện nay cho thấy, DN chế biến và xuất khẩu điều nhân cận kề với một vụ kiện mà nhà nhập khẩu nước ngoài đang chờ xem động thái cuối cùng từ VN.
Hơn nữa, việc kiện tụng không chỉ có thể xảy ra với các nhà nhập khẩu Anh quốc mà còn với các nhà nhập khẩu của các nước khác như Hoa Kỳ (Hiệp hội Công nghiệp thực phẩm Hoa Kỳ - AFI), Hà Lan (Hiệp hội Thương mại Trái cây khô Hà Lan - NZV), Australia (Hiệp hội các nhà nhập khẩu thực phẩm và đồ uống Australia - FBIA)…
Trước đó, tại buổi làm việc với Vinacas, NZV đã cảnh báo, việc không thực hiện hợp đồng đã ký của nhiều DN xuất khẩu điều nhân VN đã vi phạm nghiêm trọng những chuẩn mực quốc tế. Nếu điều xấu nhất – các DN VN bị kiện- xảy ra, điều đáng lo là không chỉ DN có vi phạm bị thiệt hại mà uy tín cả ngành điều VN cũng bị ảnh hưởng và sẽ có những tác hại lâu dài.
Để tránh hậu quả đó, Bộ NN-PTNT đã yêu cầu Vinacas chọn một số đơn vị giao ngay hàng cho đối tác để minh chứng VN quan tâm đến việc khắc phục sự cố nhằm khôi phục lòng tin đối với khách hàng, tránh xảy ra kiện tụng và phòng ngừa việc các nước nhập khẩu lớn liên kết tẩy chay điều VN… Bộ Công Thương cũng đã chỉ đạo Thương vụ VN tại Anh hỗ trợ Vinacas và DNVN. Vinacas có công thư gửi Công ty Luật Clyde & Co, đồng thời Thương vụ VN tại Anh trao đổi với Hiệp hội Thương mại CENTA Anh quốc và Cty Clyde & Co.
Các bộ có nhiều động thái hỗ trợ Vinacas như đề nghị ngân hàng tăng hạn mức vay tiền đồng cho DN điều, bổ sung các DN xuất khẩu nông - lâm - thủy sản vào danh mục khách hàng được vay ngoại tệ, đề nghị giảm thuế nhập khẩu điều thô từ 5% xuống 0%. Nhưng tất cả những động thái trên sẽ mất ý nghĩa nếu các DN thiếu hợp tác vì xét cho cùng, thái độ của các DN mới là điều quyết định. Sức ép ngày càng lớn đang đè lên ngành điều VN.
ĐĂNG LÃM
