Sụp lún gây tai nạn ở TPHCM: Lỗ hổng trách nhiệm

Liên tục thời gian gần đây, hàng loạt tuyến đường trên địa TPHCM bất thình lình sụp lún, gây nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng khiến người đi đường bất an. Điều đáng nói là những vụ sụp lún không những không giảm mà ngày càng xuất hiện nhiều hơn tại hàng trăm tuyến đường đã và đang thi công lắp đặt cống thoát nước.

Hàm ếch dưới nền đường

Theo thống kê của Sở GTVT, từ tháng 7 đến khoảng giữa tháng 10 năm nay, toàn TPHCM đã có 22 “hố tử thần” (bình quân cứ 4 - 5 ngày xảy ra 1 vụ sụp lún). Các hố này thường xuất hiện tại những nơi vừa thi công lắp đặt cống thoát nước như đường Hai Bà Trưng, Lê Văn Sỹ, Phạm Văn Hai, Nguyễn Kiệm, Âu Cơ, Nơ Trang Long, Nguyễn Văn Đậu, Xô Viết Nghệ Tĩnh… thuộc các dự án thoát nước, cải thiện môi trường, nâng cấp đô thị.

Theo Phòng Quản lý khai thác hạ tầng giao thông đường bộ Sở GTVT, sau khi xảy ra các sự cố sụp lún mặt đường trong thời gian qua, Sở GTVT cùng các đơn vị liên quan đã tổ chức kiểm tra, rà soát nhằm xác định nguyên nhân. Nguyên nhân chủ yếu là do thi công không đúng quy trình kỹ thuật, gây hở mối nối giữa các cống thoát nước, làm nước xì ra bên ngoài lâu ngày tạo thành những hàm ếch bên dưới nền đường khi các phương tiện lưu thông qua khiến mặt đường bị sụp thành những hố sâu.

Đến thời điểm này, thành phố đã thi công lắp được gần 200km hệ thống cống thoát nước (đường kính 2.000mm) tại hàng trăm đoạn, tuyến đường. Trong quá trình thi công hệ thống cống mới, song song với hệ thống này là hệ thống cống thoát nước cũ (hiện tại trên địa bàn thành phố còn hơn 700/3.800km đường ống cấp nước cũ bị ảnh hưởng bởi tác động của những đợt đào đường vừa qua, có thể bị hư hỏng dẫn đến việc rò rỉ nước ra bên ngoài dưới nền đường).

Với những vị trí đường ống bị bể nước chảy mạnh tràn lên trên mặt đường có thể phát hiện và khắc phục ngay. Tuy nhiên, hàng chục vị trí đường ống bị bể nằm bên dưới nền đường rất khó phát hiện, thế là nước chảy lâu ngày gây xói mòn và mặt đường sụp lún là điều tất yếu. Với hàng trăm đoạn, tuyến đường có cống thoát nước cũ nói trên, nguy cơ mặt đường bị sụp lún thành hố sâu bất cứ lúc nào là rất lớn.

Theo Sở GTVT, để thi công lắp đặt cống, các nhà thầu phải đào đường rộng 4 - 6m và sâu 3 - 4m. Nếu nhà thầu thi không đúng để hở ron giữa mối nối các cống mới lắp đặt, cộng với việc tái lập mặt đường không đúng quy trình kỹ thuật thì khi đưa vào sử dụng mặt đường bị sụp lún là chắc chắn. Tuy nhiên, các chuyên gia về xây dựng cầu đường đưa ra khuyến cáo, thi công lắp đặt cống và tái lập mặt đường dù có đảm bảo chất lượng cũng không chấm dứt được tình trạng mặt đường bị sụp lún, thậm chí sự xuất hiện các hố trên mặt đường có thể xảy ra nhiều hơn hiện nay. Bởi lẽ, trên thực tế TPHCM tồn tại đến hơn 1.000 km cống thoát nước được xây dựng cách đây hàng chục năm, thậm chí gần cả 100 năm nên đã xuống cấp trầm trọng.

Vòng vo trách nhiệm

Những vụ “tai nạn” kiểu như trên gây ra thiệt hại nghiêm trọng, lại xảy ra liên tục khiến cho dư luận lo ngại. Vấn đề là công trình nào cũng được khảo sát, có giám sát thi công, kiểm tra chất lượng rồi mới nghiệm thu đưa vào sử dụng. Vậy trách nhiệm của các đơn vị liên quan ở đâu? Tại sao ngày càng có nhiều vụ TNGT thương tâm do có quá nhiều “hố tử thần” trên đường gây ra nhưng chưa có ai bị truy cứu trách nhiệm hình sự? Thiết nghĩ, ngoài nguyên nhân trực tiếp gây ra các “hố tử thần” là các nhà thầu và chủ đầu tư thì trách nhiệm của cơ quan giám sát, quản lý là Sở GTVT là không thể né tránh.

Thế nhưng dường như các cơ quan quản lý vẫn đùn đẩy trách nhiệm nên chưa thấy ai đứng ra xử lý hoặc kiểm tra ngăn chặn.

Quốc Hùng