Hơn 100 năm qua, những con búp bê matryoshka xinh xắn, một loại hình nghệ thuật dân gian, đã trở thành biểu tượng hàng thủ công của người Nga. Nhưng, sự tồn vong của những con matryoshka đáng yêu này đang bị đe dọa bởi “cơn bão” suy thoái kinh tế hiện nay
Trong lần tham quan một xưởng sản xuất matryoshka – vốn được xem như một loại hình nghệ thuật dân gian của Nga - Inna Kashnikova đã bị hình dáng và màu sắc đẹp đẽ của những con matryoshka hấp dẫn. Kể từ đó cô đã trở thành một người thợ vẽ matryoshka. Nhưng giờ đây, hầu hết các xưởng, nhà máy sản xuất matryoshka ở Nga đều đang gặp khó khăn vì sản phẩm của họ không tiêu thụ được do ảnh hưởng của suy thoái kinh tế.
Liệu mai này những con matryoshka có còn xuất hiện trên các quầy hàng lưu niệm?
Các cửa hàng bán đồ lưu niệm đã giảm đơn đặt hàng, du khách cũng ít đi khiến lượng tiêu thụ matryoshka giảm nghiêm trọng. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến đời sống những người thợ làm matryoshka như Inna Kashnikova mà còn ảnh hưởng đến một biểu tượng của người dân Nga.
Tuy chỉ là một món đồ chơi nhưng những con matryoshka xinh xắn, ra đời cách đây hơn 100 năm, đã ăn sâu vào tâm trí nhiều người trên thế giới. Nhắc đến matryoshka người ta hình dung ngay đến những con búp bê bằng gỗ được sơn, vẽ đẹp đẽ hình dáng người phụ nữ Nga, lồng vào nhau như một trò chơi bí ẩn.
Giám đốc Công ty Dyuna Nesting Doll, Alexei Polikarpov, cho biết: “Kể từ tháng 11-2008, công ty chưa nhận được một đơn đặt hàng nào trong khi trước đó, trung bình mỗi tháng, công ty kiếm được khoảng 35.000 USD tiền bán matryoshka. Để cố gắng tồn tại, giờ đây, công ty bắt đầu chuyển sang sản xuất những loại đồ chơi bằng gỗ khác”.
Năm ngoái, Công ty Khokhloma Painting Plant, đã bán được khoảng 100.000 con búp bê matryoshka thu về gần 980.000 USD. Thế nhưng, năm nay, lượng sản xuất matryoshka của công ty này đã giảm gần một nửa. Trong khi đó, ở một vài công ty sản xuất matryoshka khác, lương công nhân đã giảm gần 60%. Trước khi xảy ra suy thoái kinh tế, trung bình lương công nhân khoảng 260 USD/tháng, hiện nay chỉ còn 97 USD/tháng.
Theo báo cáo, do ảnh hưởng của suy thoái kinh tế nên lượng khách nước ngoài đến Nga du lịch giảm đi đáng kể trong khi nhiều người dân Nga lại chọn “phương án” tiết kiệm thay vì chi tiêu cho các loại hàng hóa mang tính giải trí khiến doanh số bán matryoshka giảm đi tới 90%. Dẫn tới việc sa thải và giảm lương công nhân ở các nhà máy, xưởng sản xuất matryoshka.
Hiện nay, trên toàn nước Nga có 240 công ty lớn, nhỏ sản xuất matryoshka với khoảng 30.000 nhân công. Oleg Korotkov, Giám đốc Công ty Semyonovskaya Painting - một trong những công ty sản xuất hàng thủ công hàng đầu ở Nga - cho biết: “Nếu chính phủ không có kế hoạch hỗ trợ, rất có thể trong tương lai những con matryoshka đáng yêu của Nga sẽ không còn xuất hiện trên trái đất nữa”.
Trước tình hình này, chính phủ đã đồng ý chi khoảng 20 triệu bảng Anh để hỗ trợ những người sản xuất matryoshka và hàng thủ công. Bên cạnh đó, chính phủ hứa sẽ chi 30 triệu USD để mua matryoshka và những quà lưu niệm khác dùng làm quà tặng. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng như thế vẫn chưa đủ. Liệu những con matryoshka có trở thành… dĩ vãng?
NGỌC LÊ (theo Independent, Guardianweekly)
