Công cuộc đổi mới mang tính cách mạng là sự lựa chọn đúng đắn của chúng ta (*)

(Diễn văn của đồng chí NÔNG ĐỨC MẠNH, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam tại lễ kỷ niệm 90 năm Cách mạng Tháng Mười Nga)

Hôm nay, ngày 7-11-2007, trong không khí cả nước đang nỗ lực phấn đấu hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ năm 2007 và chuẩn bị kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2008, với niềm tin mạnh mẽ vào tiền đồ của chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên tất thắng của cách mạng Việt Nam, chúng ta long trọng kỷ niệm lần thứ 90 Cách mạng Tháng Mười Nga vĩ đại.

Mở ra con đường giải phóng cho các dân tộc và cả loài người

Năm 1917, giữa lúc khói lửa của cuộc Chiến tranh Thế giới thứ nhất còn chưa chấm dứt, Cách mạng Tháng Mười Nga do lãnh tụ thiên tài V.I. Lênin và Đảng Bôn-sê-vích Nga lãnh đạo đã bùng nổ, nhằm thẳng vào khâu yếu nhất của chủ nghĩa đế quốc thời bấy giờ, đập tan xiềng xích của chế độ Sa hoàng, làm rung chuyển dữ dội thế giới tư bản chủ nghĩa, mở ra một thời kỳ phát triển mới trong lịch sử nhân loại.

Đây là cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa đầu tiên thành công trên một quốc gia rộng lớn, ở đó đã thiết lập nên nhà nước công - nông đầu tiên trên thế giới và tiến lên thành lập Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô-viết với diện tích gần một phần sáu địa cầu, trải dài từ châu Âu sang châu Á. Trong hơn bảy thập niên xây dựng và trưởng thành, Nhà nước Liên Xô, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Liên Xô, với lực lượng nhân dân Xô-viết gồm mấy trăm triệu người giàu nghị lực, lòng quả cảm và trí thông minh, đã liên tiếp lập nên nhiều kỳ tích.

Trong cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, Liên Xô đã đánh thắng oanh liệt chủ nghĩa phát xít, giải phóng đất nước mình, đồng thời góp phần giải phóng nhiều dân tộc khác ở châu Âu và trên thế giới, cứu loài người khỏi thảm họa phát xít. Trong xây dựng chủ nghĩa xã hội, Liên Xô đã đưa đất nước từ lạc hậu trở thành một cường quốc hùng mạnh về nhiều mặt, nêu tấm gương sáng về xây dựng nhà nước kiểu mới, chế độ chính trị - xã hội không có người bóc lột người, làm thành trì và chỗ dựa vững chắc cho các phong trào cách mạng trên thế giới.

Đúng như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhận định: Giống như mặt trời chói lọi, Cách mạng Tháng Mười Nga chiếu sáng khắp năm châu, thức tỉnh hàng triệu hàng triệu người bị áp bức, bóc lột trên trái đất. Trong lịch sử loài người chưa từng có cuộc cách mạng nào có ý nghĩa to lớn và sâu xa như thế... Cách mạng Tháng Mười Nga mở ra con đường giải phóng cho các dân tộc và cả loài người, mở đầu một thời đại mới trong lịch sử, thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội trên toàn thế giới.

Đi theo con đường của Cách mạng Tháng Mười, được sự cổ vũ và gắn liền với chiến thắng của Liên Xô trong Chiến tranh thế giới thứ hai, nhiều dân tộc ở châu Âu, châu Á và Mỹ - Latinh đã đứng lên làm cách mạng thành công, dẫn đến việc hình thành hệ thống xã hội chủ nghĩa thế giới và thúc đẩy ba dòng thác cách mạng cùng phát triển vào những năm 60 và 70 của thế kỷ 20. Đó là phong trào xã hội chủ nghĩa, phong trào độc lập dân tộc và phong trào đấu tranh cho các quyền dân sinh, dân chủ và tiến bộ xã hội ở các nước tư bản chủ nghĩa. Đó còn là phong trào hòa bình cuốn hút hàng tỷ người trên trái đất kiên quyết đấu tranh bảo vệ hòa bình, chống chiến tranh xâm lược và âm mưu nô dịch của các thế lực đế quốc và thực dân.

Thắng lợi của cách mạng Việt Nam góp phần thúc đẩy và cổ vũ các phong trào cách mạng trên thế giới

Đối với Việt Nam, tư tưởng vĩ đại của Cách mạng Tháng Mười đã chiếu sáng con đường đấu tranh để giải phóng dân tộc và tiến lên chủ nghĩa xã hội. Từ rất sớm, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc và các nhà cách mạng nước ta đã bằng mọi cách truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng xã hội chủ nghĩa vào nước ta.

Trong tác phẩm Đường kách mệnh, Người nêu bật trên trang đầu câu nói nổi tiếng của Lênin: Không có lý luận cách mạng thì không có cách mạng vận động. Những hoạt động phong phú ấy đã dẫn đến sự ra đời của nhiều tổ chức cộng sản, và đến năm 1930 hợp nhất thành Đảng Cộng sản Việt Nam, ngọn cờ lãnh đạo sáng suốt đầy khí phách của cách mạng Việt Nam.

Từ đó trở đi, cách mạng nước ta đã trải qua những chặng đường chiến đấu lâu dài với bao gian lao và thử thách, có lúc cao trào, có lúc thoái trào, để đến năm 1945 tiến lên giành thắng lợi vĩ đại trong Cách mạng Tháng Tám, thành lập nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, mở ra kỷ nguyên mới của dân tộc - kỷ nguyên độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội.

Tiếp đó, dân tộc ta lại phải tiến hành hai cuộc kháng chiến cứu nước nối tiếp nhau, kéo dài suốt 30 năm và cuối cùng đã giành thắng lợi hoàn toàn, đánh thắng hai đế quốc to, quét sạch quân xâm lược, thống nhất đất nước, đưa cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội. Cuộc chiến đấu của nhân dân ta được sự đồng tình và ủng hộ của bè bạn khắp năm châu, trong đó có Liên bang Xô-viết và đến lượt nó, thắng lợi của cách mạng Việt Nam lại góp phần thúc đẩy và cổ vũ các phong trào cách mạng trên thế giới.

Các lực lượng XHCN vẫn tồn tại và kiên trì phấn đấu cho lý tưởng cao đẹp của mình

Lịch sử không ngừng tiến về phía trước. Cách mạng xã hội chủ nghĩa là khám phá lớn, sáng tạo lớn, cũng là hiện thực lớn của lịch sử. Tuy nhiên, do bản chất và ý nghĩa sâu xa của nó và cũng như nhiều cuộc cách mạng khác, cách mạng xã hội chủ nghĩa không thể tiến lên một cách dễ dàng, bằng phẳng mà phải trải qua nhiều thách thức, có những lúc phải trải qua bước quanh của lịch sử.

Chúng ta tự hào và vui mừng về thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười và sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa khác, đồng thời không khỏi đau buồn trước những biến cố diễn ra vào thập niên cuối cùng của thế kỷ 20, ngay chính trên quê hương của Cách mạng Tháng Mười, dẫn đến sự tan rã của Nhà nước Liên Xô đồng thời với sự tan rã của nhiều nhà nước xã hội chủ nghĩa khác ở Đông Âu, kéo theo thoái trào tạm thời của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế.

Song, chủ nghĩa xã hội trên thế giới đã không cáo chung vào cuối thế kỷ 20 như các thế lực thù địch từng mơ tưởng. Thực tế đã chứng minh: đây chỉ là sự đổ vỡ của một mô hình cụ thể của chủ nghĩa xã hội hiện thực, chứ không phải sự sụp đổ của bản thân chủ nghĩa xã hội với tư cách là một nấc thang phát triển cao hơn chủ nghĩa tư bản trong tiến trình lịch sử.

Trên thế giới ngày nay, vẫn đang trụ vững và phát triển không ngừng nhiều nước xã hội chủ nghĩa gồm hàng tỷ dân, trong đó Trung Quốc và Việt Nam đã và đang thực hiện thành công cải cách, mở cửa và đổi mới. Ở nhiều nước, các lực lượng xã hội chủ nghĩa vẫn tồn tại và kiên trì phấn đấu cho lý tưởng cao đẹp của mình và vì lợi ích của nhân dân. Các dân tộc vẫn tiếp tục tiến lên trong cuộc đấu tranh vì hòa bình, độc lập và phát triển, vì các quyền dân sinh, dân chủ và tiến bộ xã hội.

Hiện tượng mới nhất từ những năm đầu thế kỷ 21 đang thu hút sự chú ý toàn cầu là tại các nước châu Mỹ - Latinh, các lực lượng cánh tả đã liên tiếp giành thắng lợi trong các cuộc bầu cử, nắm được chính quyền, trong đó nhiều nước công khai tuyên bố đi theo con đường phát triển xã hội chủ nghĩa.

Chúng ta khẳng định một lần nữa luận điểm đúng đắn mà Đảng ta nêu lên trong Cương lĩnh năm 1991: Lịch sử thế giới đang trải qua những bước quanh co; song, loài người cuối cùng nhất định sẽ tiến tới chủ nghĩa xã hội vì đó là quy luật tiến hóa của lịch sử. Chúng ta cũng cho rằng, thế giới ngày nay đã có nhiều đổi khác so với gần một trăm năm trước, mỗi dân tộc có quyền lựa chọn con đường tiến lên chủ nghĩa xã hội phù hợp với tình hình và đặc điểm của mình, không nhất thiết mọi nước đều có cùng khuôn mẫu giống nhau.

Đổi mới phải vì lợi ích của nhân dân và dựa vào sức mạnh của nhân dân

Thực tiễn là tiêu chuẩn của chân lý. Từ thực tiễn xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta và nhiều nước khác trên thế giới, nhìn cả hai mặt thành công và không thành công, chúng ta rút ra được nhiều bài học quý báu. Công cuộc đổi mới mang tính cách mạng là sự lựa chọn đúng đắn của chúng ta.

Đó vừa là đường lối, chủ trương vừa là hệ thống giải pháp mang tầm chiến lược nhằm xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội ở nước ta trong điều kiện mới. Những bài học chính yếu rút ra được trong hơn 20 năm qua là: Đổi mới phải giữ vững mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, trên cơ sở nắm vững, vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh.

Đổi mới phải toàn diện, đồng bộ nhưng có trọng tâm, trọng điểm, có hình thức, phương pháp và bước đi thích hợp. Đổi mới phải vì lợi ích của nhân dân và dựa vào sức mạnh của nhân dân, phát huy vai trò chủ động, sáng tạo của nhân dân. Đổi mới phải do Đảng Cộng sản lãnh đạo và bản thân Đảng cũng phải thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh đốn, không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của mình, không ngừng tăng cường mối quan hệ gắn bó máu thịt với nhân dân.

Đổi mới cũng là quá trình vừa làm vừa tìm tòi, rút kinh nghiệm; kinh nghiệm của chính bản thân chúng ta và kinh nghiệm của các nước khác. Đó là quá trình tiếp thu có chọn lọc hết sức nghiêm túc và sáng tạo. Chính nhờ đường lối đúng đắn ấy mà hơn 20 năm qua, sự nghiệp đổi mới của chúng ta, như Đại hội X của Đảng nhận định, đã giành được những thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử.

Đất nước và xã hội ta đã có sự thay đổi căn bản và toàn diện trên tất cả các lĩnh vực từ kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội đến an ninh, quốc phòng và đối ngoại. Những thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử ấy đã nâng cao tầm vóc và vị thế của đất nước ta, ngày càng được bạn bè quốc tế đánh giá cao và nhiệt tình ủng hộ. Trải qua hơn 20 năm đổi mới, nhận thức của chúng ta về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ngày càng sáng tỏ hơn; hệ thống quan điểm lý luận của Đảng ta về công cuộc đổi mới, về xã hội xã hội chủ nghĩa và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam đã hình thành trên những nét cơ bản.

Xã hội xã hội chủ nghĩa mà nhân dân ta phấn đấu xây dựng là xã hội dân giàu, nước mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh; do nhân dân làm chủ; có nền kinh tế phát triển cao, dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và quan hệ sản xuất phù hợp với sự phát triển của lực lượng sản xuất; có nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; con người được giải phóng khỏi áp bức, bất công, có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, phát triển toàn diện; các dân tộc trong cộng đồng Việt Nam bình đẳng, đoàn kết, tương trợ, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ; có nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản; có quan hệ hữu nghị, hợp tác với nhân dân các nước trên thế giới.

Con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta là phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa gắn với phát triển kinh tế tri thức; xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, làm nền tảng tinh thần của xã hội; xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, thực hiện đại đoàn kết toàn dân tộc; xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân; xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh; bảo đảm vững chắc quốc phòng và an ninh quốc gia; chủ động và tích cực hội nhập quốc tế.

Những bài học trọng yếu về xây dựng Đảng

Là đảng duy nhất lãnh đạo cách mạng Việt Nam, trở thành đảng cầm quyền hơn 60 năm qua, Đảng ta phải làm tròn sứ mệnh lãnh đạo do nhân dân giao phó và chịu trách nhiệm trước nhân dân về toàn bộ hoạt động của mình trong việc thực hiện sứ mệnh đó.

Cần nhận thức rõ ràng rằng: Mỗi thành công hay thất bại của cách mạng, mỗi thành tựu hay yếu kém trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đều gắn liền với trách nhiệm lãnh đạo của Đảng và những ưu điểm, khuyết điểm trong công tác xây dựng Đảng. Từ nhiều năm qua, Đảng ta luôn luôn coi phát triển kinh tế là nhiệm vụ trung tâm, xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt, xây dựng văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội. Bởi vậy, những bài học về xây dựng Đảng cũng phải luôn được coi là những bài học trọng yếu trong nhiều bài học khác về đổi mới.

Đề cập tới công tác xây dựng Đảng, Đại hội X của Đảng nêu rõ: Trong những năm tới, phải dành nhiều công sức, tạo được chuyển biến rõ rệt về xây dựng Đảng, phát huy truyền thống cách mạng, bản chất giai cấp công nhân và tính tiền phong của Đảng; xây dựng Đảng thật sự trong sạch, vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức, đoàn kết, nhất trí cao, gắn bó mật thiết với nhân dân, có phương thức lãnh đạo khoa học, có đội ngũ cán bộ, đảng viên đủ phẩm chất và năng lực. Đây là nhiệm vụ then chốt, có ý nghĩa sống còn đối với Đảng và sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta.

Đại hội đòi hỏi phải tập trung sức nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng. Nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng là nâng cao năng lực hoạch định đường lối, chính sách; năng lực tổ chức chỉ đạo thực hiện; năng lực tổng kết lý luận, thực tiễn, tạo thống nhất nhận thức và hành động trong Đảng. Đó còn là năng lực lãnh đạo chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể, tập hợp các tầng lớp nhân dân trong mặt trận đại đoàn kết toàn dân tộc.

Nâng cao sức chiến đấu của Đảng là làm cho từng cán bộ, đảng viên, từng tổ chức và cấp ủy Đảng, nói chung là toàn Đảng, phải có ý chí phấn đấu vươn lên, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao; thường xuyên rèn luyện phẩm chất, đạo đức, không nể nang, né tránh, dĩ hòa vi quý; kiên quyết đấu tranh với những hiện tượng tiêu cực, tham nhũng, suy thoái ở ngay trong bản thân mỗi đảng viên, trong mỗi tổ chức Đảng, dũng cảm đấu tranh chống các tư tưởng, quan điểm và hành động sai trái, thù địch.

Hiện nay, trong Đảng và trong nhân dân ta đang tiến hành cuộc vận động Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Tôi muốn nhân đây, nhấn mạnh quyết tâm của chúng ta thực hiện lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong Di chúc: Đảng ta là một đảng cầm quyền.

Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm, liêm chính, chí công, vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân.

Kỷ niệm 90 năm Cách mạng Tháng Mười, chúng ta tin tưởng chắc chắn rằng những tư tưởng vĩ đại của Cách mạng Tháng Mười về giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội và giải phóng con người sẽ mãi mãi chói sáng.

Được soi đường bằng những tư tưởng vĩ đại ấy, bằng chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, với việc tiếp thu những kinh nghiệm vô cùng phong phú của các đảng cộng sản, phong trào cách mạng trên thế giới và những tinh hoa của văn hóa nhân loại, sự nghiệp độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội trên đất nước ta sẽ tiến lên không ngừng.

Chúng ta tin tưởng ở sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng ta, sự quản lý ngày càng có hiệu quả của Nhà nước ta, tin tưởng ở sức mạnh to lớn của nhân dân ta.

Nhân dịp này, chúng ta bày tỏ lòng biết ơn chân thành đối với các nước xã hội chủ nghĩa, các nước bạn bè truyền thống và anh em, bầu bạn khắp năm châu đã hết lòng ủng hộ sự nghiệp cách mạng của chúng ta, trước đây cũng như hiện nay. Chúng ta mong muốn tăng cường và phát huy tình hữu nghị với tất cả các nước vì sự lớn mạnh của mỗi dân tộc và vì hòa bình, hợp tác và phát triển trên toàn thế giới.

Toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta quyết đem hết tinh thần và lực lượng thúc đẩy toàn diện công cuộc đổi mới đất nước theo Nghị quyết Đại hội X của Đảng, phấn đấu sớm đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển trước năm 2010 và cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào cuối thập kỷ tới. Sự nghiệp dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh nhất định sẽ ngày càng trở thành hiện thực sống động trên đất nước ta.

(*) Đầu đề do Báo SGGP đặt.

Tin cùng chuyên mục