Thầy thuốc bao giờ cũng bắt đầu bằng định nghĩa: Thiếu máu là tình trạng bệnh lý do cơ thể hoặc không đủ số lượng hồng huyết cầu hay tuy vẫn còn đủ tế bào máu nhưng thiếu huyết cầu tố, chất màu đỏ với chức năng tải dưỡng khí. Thiếu máu vì thế đồng nghĩa với tế bào thiếu dưỡng khí vì máu tuy vẫn chạy tới chạy lui nhưng chỉ để… làm màu!
Cơ thể tất nhiên không vô cớ thiếu máu. Sẽ đương nhiên thiếu máu trong trường hợp có lý do hoại huyết rõ ràng như sốt xuất huyết, sốt rét, bệnh tủy xương, bệnh huyết học, chấn thương… Điều đáng nói, thiếu máu lại chiếm tỷ lệ đáng lo ngại ở người dân chốn thị thành! Đáng bàn hơn nữa là thiếu máu lại được phát hiện ở người có công ăn việc làm, không ít trong số họ thậm chí có đủ kiến thức về biện pháp bảo vệ sức khỏe!
Chuyện có đáng lo ở xứ mình hay không? Thống kê từ kết quả khám sức khỏe ở TPHCM cho hàng ngàn đối tượng còn rất trẻ (trong đó nữ giới chiếm 80%), cho thấy tỷ lệ thiếu máu cao gấp đôi tỷ lệ được công bố ở các nước châu Âu!
Bên cạnh biện pháp đánh giá công thức máu định kỳ, các lý do dưới đây nên được lưu ý:
* Tình trạng rong kinh, đặc biệt ở nhiều đối tượng trẻ chưa lập gia đình. Người bị rối loạn kinh nguyệt, dưới dạng nào bất kỳ, nên đến thầy thuốc để tầm soát nguyên nhân, cụ thể là theo dõi nội tiết tố giới tính qua xét nghiệm sinh hóa.
* Viêm loét dạ dày tá tràng, viêm đại tràng mãn không được chữa trị đến nơi đến chốn, do người bệnh hễ vừa thấy thuyên giảm thì... thôi!
* Trĩ, do nhiều người vẫn còn theo quan niệm bệnh vài ngày sẽ qua, phần nữa là do bệnh nhân không mấy người vui vẻ đến thầy thuốc vì vừa mắc cỡ, vừa sợ đau!
* Lạm dụng thuốc cảm mà không ngờ tác dụng phá huyết khi dùng quá thường xuyên.
Tế bào chắc chắn không thể khỏe nếu thiếu dưỡng khí năm này qua tháng khác. Vấn đề không chỉ có thế. Tế bào một khi không đủ ăn bao giờ cũng phản ứng sai lệch. Một dẫn chứng điển hình là người thiếu máu sớm muộn cũng thiếu hoạt chất cần thiết cho chức năng tư duy như glutathion, lecithin, choline. Đó là lý do tại sao nhiều người còn trẻ nhưng đãng trí, nhiều người không gặp trắc trở trong cuộc sống nhưng mất ngủ, nhiều người trầm uất dù đang thành đạt. Đó là chưa kể đến rối loạn nội tiết tố theo phản ứng dây chuyền khiến người thiếu máu mãn kinh quá sớm. Tất cả chỉ vì một điểm bắt đầu đáng tiếc: Thiếu máu!
Bác sĩ LƯƠNG LỄ HOÀNG
