Guy Roux chưa từng huấn luyện ĐTQG, không hề có Cúp châu Âu, nói chung là ông chẳng có danh hiệu sáng giá nào trong sự nghiệp cầm quân trải qua hơn 4 thập kỷ của mình. Vậy mà người ta từng chọn sự nghiệp huấn luyện của Guy Roux làm một chương quan trọng trong một cuốn sách viết về bóng đá Pháp. Sự kiện Guy Roux chuẩn bị dẫn dắt Lens bước vào mùa bóng mới ở Ligue 1 (khai diễn ngày 4-8) là chuyện nổi đình nổi đám ở đất nước hình lục giác, ngay đến Tổng thống Nicolas Sarkozy cũng phải góp ý...
Kỳ 1: GUY ROUX ĐÁNH ĐỔ LUẬT BÓNG ĐÁ PHÁP
Mọi người đều nghĩ sự nghiệp của HLV kỳ lạ Guy Roux đã khép lại sau 44 năm (xin nhắc lại là 44 năm) cầm quân ở Auxerre, CLB duy nhất mà ông từng huấn luyện. Đó là lúc Roux tuyên bố giải nghệ cách đây 2 năm. Bỗng nhiên, CLB Lens công bố hợp đồng 2 năm vừa ký với Roux hồi đầu tháng 6 vừa qua. Tin này gây chấn động trong làng bóng Pháp không chỉ vì yếu tố bất ngờ của nó, mà còn vì tính hợp lệ của nhân vật chính. Roux đã gần 69 tuổi (ông sinh ngày 18-10-1938). Mà theo điều khoản 653-5 trong luật bóng đá Pháp, không ai được huấn luyện một CLB nhà nghề khi đã hơn 65 tuổi.
Sau khi hợp đồng mới của Roux được công bố rộng rãi, Tiểu ban luật của Ban tổ chức League 1 đã biểu quyết với tỷ lệ 3-2, từ chối cấp phép hành nghề cho "ông già gân". Thế là tranh cãi dữ dội bùng nổ, không chỉ trong giới bóng đá. Chi tiết quan trọng đầu tiên xuất hiện ngay sau cuộc biểu quyết 3-2 nêu trên: Một trong hai phiếu chấp thuận cho Roux hành nghề là của Andre Soullier, Chủ tịch tiểu ban luật (có nghĩa: ông Chủ tịch lại thuộc về phe thiểu số trong cuộc bỏ phiếu). Một mặt, Soullier nói rõ nội dung điều khoản 653-5 để dân Pháp hiểu rõ luật bóng đá Pháp. Mặt khác, Soullier thừa nhận: Điều khoản này khó đứng vững vì nó đi ngược với luật chung của cả Pháp lẫn EU. Đó là sự phi lý khi cấm các HLV chuyên nghiệp hành nghề ở độ tuổi trên 65.
Sau khi câu chuyện bùng nổ, phát ngôn viên David Martinon của Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy phát biểu: "Tổng thống rất lấy làm tiếc về trường hợp này. Theo ông, luật bóng đá Pháp còn già hơn Guy Roux". Bộ trưởng Tài chính Christine Lagarde thì mạnh miệng hơn: "Đây là điều khoản ngu ngốc". Báo chí nêu ra hàng loạt dẫn chứng để khẳng định vấn đề tuổi tác không mấy ảnh hưởng đến nghề huấn luyện. Ở Mỹ, Jack McKeon đưa đội bóng chày Florida Marlins lên ngôi vô địch World Series khi HLV này đã 72 tuổi. Casey Stengel huấn luyện ở tuổi 74, thậm chí Connie Mack đã 88 tuổi vẫn còn huấn luyện. Trở lại với chính Tiểu ban luật của Ligue 1: Chủ tịch Soullier đã 74 tuổi mà vẫn làm việc minh mẫn. Soullier nói: "Sẽ có lúc, vào năm 2040 chẳng hạn, con người có thể sống đến 120 tuổi và làm việc đến 80 tuổi. Bản thân tôi hiện vẫn chạy bộ và chơi bóng cùng bạn bè, chẳng có vấn đề gì". Thật ra, ý kiến của Soullier đáng chú ý không phải vì tuổi tác của ông, mà vì chính ông là một luật sư.
Vấn đề của Roux nhanh chóng vượt khỏi lĩnh vực bóng đá. Các chuyên gia kinh tế và xã hội học vào cuộc, ai cũng chỉ rõ sự lạc hậu của ý kiến cho rằng người hơn 65 tuổi không còn khả năng làm việc. Theo cơ quan chống phân biệt đối xử ở Pháp (HALDE) thì tỷ lệ phàn nàn về việc bị kỳ thị tuổi tác cao không kém gì tỷ lệ kỳ thị giới tính. Còn theo chuyên gia Mark Keese của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế, các nước có dân số đang già đi như Pháp hoặc châu Âu nói chung phải giữ lại lực lượng lao động lớn tuổi và nâng cao độ tuổi về hưu thì mới duy trì được nền kinh tế khỏe khoắn. Mark Keese nói: "Trừ phi có thêm nhiều người cao tuổi làm việc, chúng ta đang đối diện nguy cơ thiếu hụt lực lượng lao động, quỹ trợ cấp tăng vọt và thuế khóa cũng phải tăng theo".
Mọi chuyện đều dễ hiểu: Với những bước tiến vọt về nhiều mặt trong vài thập kỷ gần đây, việc người ta sống lâu hơn và người già khỏe mạnh hơn trước đâu có gì lạ. Cũng hơi nực cười khi dân Pháp so sánh: cựu Tổng thống Jacques Chirac có thể đặt tay lên nút điều khiển vũ khí hạt nhân ở tuổi 74 trong khi người ta lại không được phép huấn luyện bóng đá ở tuổi 65!
Rốt cuộc, vấn đề Guy Roux đã đánh đổ luật bóng đá Pháp, khi Lens kiện Ligue 1 ở Hội đồng Olympic và Thể thao Pháp (CNOSF). Ngày 11-7-2007, CNOSF ra quyết định cuối cùng: Luật cấm HLV chuyên nghiệp hành nghề trên 65 tuổi của Ligue 1 là vô lý. Guy Roux vẫn có thể bước vào Ligue 1 mùa bóng 2007-2008 với tư cách HLV trưởng đội Lens!
TRI KỶ
